Fractal

Η ταραγμένη κυπριακή δεκαετία του ’50 μέσα από τα μάτια ενός παιδιού

Της Χρυσάνθης Ιακώβου //

 

Ανδρέας Αντωνιάδης «Ο θείος Κωστάκης και η Ρίτα Χέιγουορθ», Εκδόσεις Βακχικόν, 2021

 

Τι σχέση έχει ο κορονοϊός με την Κύπρο του ’50; Πώς συνδέονται το σήμερα με το χθες; Είναι το παρόν η αφορμή να αναλογιστούμε το παρελθόν;

Ο Ανδρέας Αντωνιάδης στο νέο του βιβλίο ξεκινάει με ένα στιγμιότυπο της Covid-εποχής για να μας στείλει στα παιδικά του χρόνια, στην Κύπρο της δεκαετίας του ’50. Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε τρεις ενότητες: τρία σύντομα περιστατικά από το σήμερα της καραντίνας που ακολουθούνται από τρεις μεγάλες ενότητες από το χθες της Κύπρου.

Ο αφηγητής, λοιπόν, ο Ανδρέας, είναι ένας πιτσιρικάς λίγο πριν μπει στην εφηβεία. Με την αφέλεια και την αγνότητα της ηλικίας του βιώνει τα πάντα ως σημαδιακές εμπειρίες: τα κυριακάτικα απογεύματα στον κινηματογράφο με τον θείο Κωστάκη, οι συναντήσεις με το σόι του, τα έθιμα της εποχής, το αγαπημένο του σκυλί ο Τζακ, η πιανίστρια θεία Αθηνά και οι εμφανίσεις της σε ένα νυχτερινό κέντρο, τα μισόλογα των μεγάλων συγγενών του από τα οποία μαθαίνει ένα σωρό πράγματα. Η καθημερινότητα του μικρού Ανδρέα ζωντανεύει γλαφυρά, σπαρταριστά, με μια ενάργεια σχεδόν κινηματογραφική.

Βέβαια το βιβλίο του Αντωνιάδη δεν εξαντλείται στις παιδικές περιπέτειες του ήρωά του, αλλά επεκτείνεται πολύ μακριά: στα ταραγμένα γεγονότα της Κύπρου του ’50. Οι κατ’ οίκον περιορισμοί από τους Άγγλους, οι ταραχές στους δρόμους, η ΕΟΚΑ, το ταραγμένο πολιτικό σκηνικό, ο φόβος των πολιτών – μια αβέβαιη κατάσταση που επαναλαμβάνεται και στην εποχή του κορονοϊού, με εντελώς διαφορετικό τρόπο βέβαια, αλλά είναι προφανής η αντιπαραβολή που θέλει να επιτύχει ο συγγραφέας και γι’ αυτό βάζει εμβόλιμα, ανάμεσα στις τρεις μεγάλες ενότητες, περιστατικά από το σήμερα.

Ο αναγνώστης δεν σταματά ποτέ να βλέπει τα γεγονότα μέσα από τα μάτια του μικρού Ανδρέα, οπότε ακόμα και τα πολιτικά περιστατικά περιγράφονται μέσα από την παιδική απλότητα και αφέλεια. Και είναι σε αυτό ακριβώς το σημείο που φαίνεται η συγγραφική μαεστρία του Αντωνιάδη, στο ότι καταφέρνει να γράψει ένα βιβλίο ανάλαφρο και σκληρό συγχρόνως, ιστορικό και συνάμα παιχνιδιάρικο, αστείο και συγκλονιστικό ταυτόχρονα.

Το βιβλίο κυλάει σαν νερό, το ένα ενδιαφέρον περιστατικό διαδέχεται το άλλο, η συγκίνηση εναλλάσσεται με το γέλιο. Και στο τέλος αυτή η γλυκόπικρη αίσθηση μένει και στον αναγνώστη. Πολύ ωραίος ο τρόπος που συνδυάζει την ιστορική πληροφορία με την αναγνωστική απόλαυση. Ενδιαφέρον βιβλίο από κάθε άποψη.

 

Ανδρέας Αντωνιάδης

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top