Κάποτε στην άγρια Δύση
Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος //
«Ο γιος» του Φίλιπ Μάγιερ, μτφ: Ιλάειρα Διονυσοπούλου, σελ. 688, Εκδ. Καστανιώτης
Ερημότοποι, φασματικά τοπία, άνυδρες εκτάσεις, απλωσιές που το μάτι δεν μπορεί να χαρακώσει, ωμότητες στα γυάλινα σύνορα της Νοτιοδυτικής Αμερικής. Τυχοκυνηγοί, παλιοί τσιφλικάδες, νέα τζάκια που αναδύονται από τις πετρελαιοπηγές, γελαδάρηδες που τραβούν όπλα ακόμη κι αν ένα φύλλο πέσει από το κλαδί του, φυλές ινδιάνων που αμύνονται ή επιτίθενται κατά των λευκών ακολουθώντας τη βάρβαρη ιεροτελεστία της αφαίρεσης των σκαλπ των θυμάτων τους, Μεξικανοί που θεωρούνται εξαρχής κατώτεροι και φονιάδες. Ένας κόσμος τραχύς, βίαιος, ανεπεξέργαστος, δίχως ψιμύθια, ωραιοποιήσεις ή ηρωικές μεταμοσχεύσεις. Ο Φίλιπ Μάγιερ έχει διαβάσει τα βιβλία του Κόρμακ ΜακΚάρθυ. Δεν χρειάζεται να το δηλώσει, είναι προφανές. Έχει μαθητεύσει στα επικά μυθιστορήματα των «μεγάλων» του είδους. Έχει ξεκοκαλίσει τον «Μόμπι Ντικ», όλο τον Κόνραντ και όλο τον Φώκνερ. Και σαν έτοιμος από καιρό, αφού προηγουμένως είχε πραγματοποιήσει ένα έξοχο ξεκίνημα με την «Αμερικανική Σκουριά», δημιούργησε ένα πολύπτυχο μυθιστόρημα που είναι ιστορικό στο μέτρο της απόφασής του να «περπατήσει» την μυθολογία της περιοχής, της Δύσης, η οποία καθόρισε σημαντικά τα πολιτικά και κοινωνικά πράγματα της χώρας του.
Δεν κουβαλάει, όμως, όλα τα «δεινά» των ιστορικών μυθιστορημάτων που αρέσκονται να παραγράφουν την Ιστορία κατά το δοκούν, να προσδένονται σε μια «καθαρογραμμένη» αφήγηση ή να αναζητούν ηρωικές παρακαταθήκες παίζοντας ένα παιχνίδι ηθικολογικής τακτικής προβάλλοντας τα περιούσια κλέη του προγονικού παρελθόντος με σημερινούς όρους.
Ο Μάγιερ δεν κάνει κόλπα, αφήνει την ιστορική ετερότητα να μιλήσει μόνη της για τα περασμένα. Η ραχοκοκαλιά της μνημειώδους αφήγησής του είναι η saga της οικογένειας ΜακΚάλα, με προεξάρχοντα τον Συνταγματάρχη Ίλαϊ. Η πλοκή εκτείνεται σε χρόνο και τόπο. Πιάνει το νήμα από τα τέλη του 19ου αιώνα και φτάνει έως το 2012. Από την άγρια Δύση, στο Μεξικό κι από εκεί στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις. Από το κυνήγι του χρυσού και του πετρελαίου στη μεταμοντέρνα εκδοχή των ΗΠΑ όπου τα πάντα πλέον είναι αποπροσωποποιημένα και μετρήσιμα στην ουδετερότητά τους. Ο Ίλαϊ είναι η κλασική φιγούρα του πάτερ-φαμίλια που έχει ζήσει πέραν της ζωής του. Η αιωνόβια φύση του, έφτασε έως τα 100, δεν του πρόσφερε μόνο εμπειρίες, αλλά και ζωτική γνώση γύρω από την ανθρώπινη φύση. Πολύ μικρός γίνεται μάρτυρας μιας σύντομης «έκθεσης» ωμοτήτων που συμβαίνει στο σπίτι του. Μια ομάδα Κομάντσι, εν τη απουσία του πατέρα του, επιτίθεται στο σπιτικό τους, βιάζουν και σκοτώνουν την μάνα και την αδελφή του και παίρνουν ομήρους αυτόν και τον αδελφό του. Ο τελευταίος θα γίνει στην πορεία ένα ακόμη θύμα για να μείνει, τελικά, ο Ίλαϊ ο μοναδικός επιζών. Δεχόμενος μια σειρά ιταμότητες, ως πράξη αφομοίωσης, μαθητείας και σκλαβιάς, γίνεται μέλος της φυλής, μαθαίνει να επιτίθεται στους λευκούς, αλλά καθώς τα πράγματα αλλάζουν δραματικά και οι Κομάντσι χάνουν δυνάμεις, άνδρες και εδάφη, αναγκάζεται να πάρει τον ανάποδο δρόμο και να επιστρέψει ως μισθοφόρος ραντζέρης στο Τέξας.
Οι επίγονοι του ΜακΚάλα δεν είναι τίποτα περισσότερο από τυπικές φιγούρες που ανδρώθηκαν σε μια Αμερική που άλλαζε, περνούσε ραγδαία από την κτηνοτροφική φάση της στην έντονη εκβιομηχάνιση κι από εκεί στη λατρεία του μαύρου χρυσού για να μετατραπεί σε μια απρόσωπη μηχανή φτιαγμένη από κολοσσιαίες επιχειρήσεις. Ο Μάγιερ τους παρακολουθεί, καταγράφει τα κίνητρά τους, τις σφοδρές επιτυχίες και τις παταγώδεις αποτυχίες τους. Τις ληστρικές επιδρομές τους σε γη και ανθρώπους, η οικογένεια ΜακΚάλοχ γίνεται συνώνυμη κάποια στιγμή του πλούτου και της επιβολής, για να ακολουθήσουν την πορεία της σταδιακής απίσχνανσης. Ολόκληρη η φάση δύναμης-αδυναμίας, ανόδου-φθοράς, ακολουθεί το σκεπτικό και την ιστορική αφήγηση που πρόσφερε στις δυτικές κοινωνίες ο Όσβαλντ Σπένγκλερ όταν έγραφε την «Παρακμή της Δύσης». Τω όντι, συνέβη αυτό ακριβώς που εν είδει χρησμού είχε καταγράψει: οι δυτικές κοινωνίες, και φυσικά οι ΗΠΑ, θα βιώσουν την έντονη φάση της παρακμής τους μέσω της επιδραστικής δύναμης του χρήματος, της ανόδου και την επικυριαρχίας των ΜΜΕ και της απουσίας «επαρκών» διανοούμενων ως αντίβαρο στην πτώση.
Philipp Meyer
Ο Μάγιερ δεν προσφέρει σε κανέναν ηθικό πρόταγμα. Για να επιβιώσει κανείς στη Δύση πρέπει να καταβάλει τον οβολό της βίας που του αναλογεί. Θηριωδίες έγιναν από όλους. Το αίμα έβαψε πολλά χέρια. Η βία απέκτησε θέση στη χρωμοσωματική αλυσίδα των ντόπιων. Ακόμη και ο «γιος», ο Πίτερ, που βλέπει όλες τις ηθικές φωτοσκιάσεις με αποστασιοποιημένο τρόπο, και διαπιστώνει πως η ζωή δεν μπορεί να κατακλύζεται από την ισχύ του χρήματος, ακόμη κι αυτός είναι μέλος της άγριας χορωδίας της Δύσης – με τον δικό του τρόπο.
Οι πέντε γενιές των ΜακΚάλα είναι γνήσια τέκνα της αμερικανικής γης. Σαν κι αυτούς υπήρξαν και συνεχίζουν να υπάρχουν ακόμη στην περιοχή. Η μάχη για την επικυριαρχία εδαφών και ανθρώπων δεν τελειώνει ποτέ. Ο Μάγιερ με το δεύτερο κιόλας μυθιστόρημά του δείχνει αποφασισμένος να μιλήσει για μεγάλα θέματα με έναν τρόπο δυναμικό και ουσιαστικό. Η αφηγηματική δεινότητά του παραπέμπει σε έμπειρο συγγραφέα, ενώ από άποψη δομής, σε ένα πολυσέλιδο μυθιστόρημα που περνοδιαβαίνει τα χρόνια και τα πρόσωπα με άνεση, αποδεικνύεται εξαιρετικός μάστορας. Η έκδοση συμπληρώνεται από την εξαίρετη μετάφραση της Ιλάειρας Διονυσοπούλου.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ο θάνατος ποτέ δεν βάζει τέλος
23/04/2024, 9:51 μμ -
Παρακείμενα: «Ωδή στην ηρωική παράδοση και ταυτόχρονα καταδίκη»
23/04/2024, 9:50 μμ -
Ο ‘δράκος’ κοιτούσε τη λίμνη
23/04/2024, 9:48 μμ -
Η αλχημιστική φαντασία της Μπουραζοπούλου
23/04/2024, 9:47 μμ -
Ο Δημήτρης Νόλλας συνεχίζει
23/04/2024, 9:45 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Ποίηση: “Η αγάπη κι ο έρωτας”
Της Βάγιας Μπαλή // * Η ΑΓΑΠΗ ΚΙ Ο ΕΡΩΤΑΣ Υπήρξε μια γυναίκα, πανέμορφη πολύ, με ήλιους μες στο βλέμμα, με λυγερό κορμί. Την έλεγαν Αγάπη, την θέλανε πολλοί μα εκείνη μονάχα έλιωνε για ενός άνδρα
Περισσότερα -
Ας μιλήσουμε για εκείνα τα άλλα, τα αποσιωποιημένα
Γράφει η Νάντια Τράτα // * “O έτερος εχθρός” Ελισάβετ Χρονοπούλου, Εκδόσεις Πόλις Υπάρχουν διαφόρων ειδών αναμνήσεις, όπως υπάρχουν και διαφορετικοί τρόποι λειτουργίας του μυαλού. Άλλα διαλέγουμε να τα κρατήσουμε, άλλα τα κρύβουμε βαθιά, τα αποσιωπούμε, άλλα κυλούν
Περισσότερα -
Σπουδή πάνω στην απώλεια, την επιθυμία, τη μνήμη, τη σχέση αλήθειας και μύθου, παρελθόντος και παρόντος
Γράφει η Νάντια Τράτα // “ΣΑΛΤΟΣ” του Ανδρέα Νικολακόπουλου, Εκδόσεις Ίκαρος Enfer ou Ciel, qu’importe? Au fond de l’Inconnu pour trouver du nouveau! “Le voyage”, Fleurs du Mal, Charles Baudelaire Κλείνοντας την ανεπίσημη τριλογία του χρέους, ο
Περισσότερα -
Ποίηση: “Καιροί πολέμου”
Της Σταματίας Γεωργούλη //* “Καιροί πολέμου” Φέτος ο χειμώνας δεν προσφέρει ευσπλαχνία στις νύχτες του. Παγώνει το θαρρετό απ’ το φως μιας έκπαγλης σελήνης. Απαγορεύει το παρηγορητικό της θάλασσας. Σ’ έναν περίπατο της
Περισσότερα -
Διήγημα: “Ultima Cena”
Γράφει ο Κωνσταντίνος Κ. Χατούπης // Ultima Cena Τὶς ἡμέρες ἐκεῖνες γινόντουσαν θυσίες ἐριφίων ἐπειδὴ ἔτσι τό ’χουν ὅλοι αὐτοί. Κουρασμένοι ἀπὸ τὸ βάρος τῆς μέρας μαζεύτηκαν κι αὐτὸς καὶ ἡ κουρελαρία, ποὺ εἶχε τὸ
Περισσότερα -
«Όταν η μνήμη γίνεται κλουβί, η προσδοκία χίμαιρα και η αγάπη ο μόνος δρόμος προς την αποδοχή»
Γράφει η Τζούλια Γκανάσου // Αγγελική Κουντουράκη: «Nigredo», Εκδόσεις ΑΩ «Nigredo es mi nombre», «το nigredo είναι το όνομά μου» είναι η φράση με την οποία ολοκληρώνεται το δεύτερο ποίημα του βιβλίου όπου εξηγείται, σε παραπομπή, πως ο
Περισσότερα -
Ποίηση: “Λέοντος Σοφία”
Γράφει ο Κωνσταντίνος Σύρρης // Λέοντος Σοφία Τον βασιλιά τον Λέοντα «σοφό» αποκαλούσαν, καθώς της μοίρας…ήξευρε, τα «θέλω» και τα «πρέπει». και στην αυλή μαζεύονταν, συνάθροισις γινόταν, οι αυλικοί, οι σύμβουλοι, κόλακες και εταίρες.
Περισσότερα
