Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Διακόσια χρόνια κομμάτια!
04/03/2020, 7:10 πμ

Διακόσια χρόνια κομμάτια!

Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη //

 

 

 

Μιχάλης Τζανάκης, “Ο αιώνας του καπετάνιου”. Εκδόσεις Ραδάμανθυς. Χανιά, 2019

 

Κάποιες απόπειρες σύντομης βιογραφίας του βρίσκονται σε διάφορες εφημερίδες, ιστοσελίδες και ιστορικά βιβλία που σχετίζονται εμμέσως και με τις πολυποίκιλες εξεγέρσεις και επαναστάσεις της νεοελληνικής ιστορίας με σκοπό απώτερο την απελευθέρωση της Κρήτης, αλλά και της Ελλάδας, γενικότερα, από τον οθωμανικό ζυγό. Ο λόγος για τον μεγάλο επαναστάτη Μιχαήλ Καρούζο ή Κόρακα, όπως χαρακτηριστικά τον αποκαλούσαν. Ετούτη, όμως, η προσπάθεια του Μιχάλη Τζανάκη να φέρει στο προσκήνιο τον Κόρακα, είναι η πρώτη που γίνεται με εστιασμένο θέμα σε αυτόν τον μεγάλο Κρητικό άντρα. Ο βαθύτερος λόγος που ώθησε τον Ηρακλειώτη ιστορικό συγγραφέα, ν’ ασχοληθεί και να γράψει την μυθιστορηματική βιογραφία του κρητικού καπετάνιου, είναι μάλλον απλός. Γεννήθηκαν και οι δύο στο χωριό Πόμπια, στην πεδιάδα της Μεσσαράς, νότια της πόλης του Ηρακλείου, κοντά στις ακτές του Λιβυκού ή κατ’ άλλους Νότιου Κρητικού Πελάγους, αλλά φυσικά ο συγγραφέας εκατόν εβδομήντα ένα χρόνια  αργότερα από τον Κόρακα. Ο Μιχαήλ Κόρακας, γεννήθηκε στην Πόμπια, λοιπόν, το 1797, ως Μιχαήλ Καρούζος, και πέθανε στο χωριό του στις 7 Σεπτεμβρίου του 1882. Σε μικρή ηλικία, μόλις δεκαοκτώ ετών, σκότωσε τον Αγά Αλήκο και αυτό υπήρξε η αιτία της ηθελημένης και αναγκαστικής εξαφάνισης απ’ το χωριό του. Αρχικά ανέβηκε και κρύφτηκε στις απάτητες μαδάρες των κρητικών βουνών και στη συνέχεια αγωνίστηκε στην Κρητική Επανάσταση του 1821. Με το χρόνο, εξελίχτηκε σε μεγάλη επαναστατική φυσιογνωμία όχι μόνο της Κρήτης, αλλά και της χώρας ολόκληρης. Πολέμησε, μας πληροφορεί ο Τζανάκης, ‘… μανιασμένα στην Κρήτη, στην Αττική, στην Πελοπόννησο, στα Δωδεκάνησα, κοντά εξήντα χρόνια…’. Τελικά γύρισε να πεθάνει στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το χωριό του, όπως κάνει θα τολμούσαμε να διατυπώσουμε και η μεγάλη πλειοψηφία των Κρητικών, λόγω της γνωστής και μεγάλης αγάπης για τον γενέθλιο τόπο τους. Ο Μιχάλης Τζανάκης, στο βιβλίο του, μας κάνει κοινωνούς όλων των πλεονεκτημάτων των Κρητικών, αλλά και των αδυναμιών τους, φανερών και κρυφών. Ο μη έχων κάποια βαθύτερη σχέση με τούτο τον τόπο, θα διαβάσει στο βιβλίο με συγκινητικό τρόπο την παρουσία της Κρήτης και των ανθρώπων της στο διάβα των δύο δύσκολων αιώνων που οδήγησαν στην απελευθέρωση της χώρας. Όσα βεβαίως διαδραματίστηκαν και είναι ομολογουμένως πολλά, βρίσκονται στις αμέτρητες και ματωμένες σελίδες της ιστορίας μας. Είναι όλα εκείνα που φιλοδοξεί να μας παρουσιάσει η πολυδιαφημιζόμενη σχεδιαζόμενη φιέστα από την επίσημη Πολιτεία τον επόμενο χρόνο ώστε να μας πληροφορήσει περί αυτών ή για να μας τονώσει το εθνικό φρόνημα, πιθανόν, το οποίο όμως οι ίδιοι οι πολιτικοί μάς διέλυσαν και καταρράκωσαν με τις διαχρονικές τους αστοχίες και ερασιτεχνισμούς και την ουκ ολίγες φορές μεταβολή της οικονομικής κατάστασης και του αντίστοιχου ιστού της χώρας επί τα χείρω, με τη φτωχοποίηση σχεδόν όλων των κατοίκων της, την κυριολεκτική εξαθλίωση μεγάλης μερίδας πληθυσμού και την εγκατάλειψη της χώρας από μισό εκατομμύριο νεαρά και καλά εκπαιδευμένα τέκνα της, για να αναφερθούμε μόνο  στο πρόσφατο παρελθόν.

 

Ο μεγάλος επαναστάτης Μιχαήλ Καρούζος ή Κόρακας, έξω από τη Χανιόπορτα, ελέγχοντας του εισερχόμενους στην πόλη του απ’ τα δυτικά.

 

Για να επανέλθουμε στον καπετάν Κόρακα, στο βιβλίο και στους Κρητικούς, ο αναγνώστης του βιβλίου θα πληροφορηθεί από πρώτο χέρι για όλα όσα διημείφθησαν τα χρόνια των επαναστάσεων όπου συμμετείχε με τον τρόπο του ο μεγάλος κρητικός επαναστάτης, θα μάθει για τις κρητικές επαρχίες και τα χωριά τους, τους ανθρώπους της, την κουλτούρα τους και θα έρθει κοντύτερα σ’ αυτό το μεγάλο, όχι μόνο γεωγραφικά,  νησί. ‘Η πιο μεγάλη πληγή του Κρητικού’, μας εξιστορεί κάπου ενδιάμεσα ο συγγραφέας, ‘…είναι ν’ αγαπά. Κι’ αν η αγάπη του δεν βρει ανταπόκριση, μπορεί να κάνει τα πάντα για να την αποκτήσει. Να σκοτώσει, να γλεντήσει, να κλέψει και γενικά να κάνει οποιαδήποτε αποκοτιά, για να δηλώσει τα αισθήματά του. Μπορεί να τρελαθεί ολότελα, αλλά θα προσπαθήσει να κάνει τα πάντα’! Γνωστές και διαχρονικές αλήθειες για όσους τους έχουν γνωρίσει εκ του σύνεγγυς.

Εντυπωσιάζει η αναφορά του συγγραφέα για το σπίτι που μεγάλωσαν τα παιδιά του μεγάλου αγωνιστή. Το 1943, επιτάχθηκε. ‘…Δύο αξιωματικοί και πέντε  Γερμανοί στρατιώτες μαγαρίζουν το χώρο που στο παρελθόν μόνο ιστορίες ηρωισμού και θυσιών είχε ακούσει και είχε πει. Σ’ αυτόν το χώρο, δεν είναι λίγες οι φορές που οι άντρες αυτοί μεθοκοπούν και ουρλιάζουν ακατάληπτα βλασφήμιες βαρβαρικές..’! Καταστάσεις που κάνουν τον μεγάλο επαναστάτη, συνεχίζει ο συγγραφέας, ‘… ν’ αλλάξει πλευρό εκεί που κείτεται, έξω απ’ τον  Άη Γιώργη. Πάνω από μισό αιώνα πεθαμένος κι’ όμως ο θόρυβος αυτός τον ξυπνά’! Είναι όλα όσα η φιέστα του επόμενου χρόνου δεν θα μας αναφέρει, όπως δεν θα μας αναφέρει ούτε και θα θίξει που βρίσκεται εκείνη η σπουδαία ιστορία των γερμανικών αποζημιώσεων από τα αίσχη στα οποία  προέβησαν και εδώ μεταξύ πολλών άλλων εδαφών της πατρίδας μας βεβαίως, και το σπουδαιότερο με ποιανού ευθύνη!

 

Ο Μιχάλης Τζανάκης

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top