Fractal

Για την παράσταση «Ντ’ Εόν» στο Αγγέλων Βήμα

Γράφει η Ελένη Αναγνωστοπούλου // *

 

 

Ένας ιππότης που τόλμησε να αντιταχθεί στην υποκρισία της Γαλλικής Αυλής και διεκδίκησε με παρρησία το δικαίωμα του να τον αναγνωρίσουν ως γυναίκα. Ποιος δεν θα ήθελε να απολαμβάνει προνόμια αντρικά και ταυτόχρονα να κυκλοφορεί υπερήφανα ως η γυναίκα που πάντα ήταν; Αυτός είναι ο κατάσκοπος- ιππότης Ντ’Εόν! «Ντ’Εόν» στο Αγγέλων Βήμα, μια παράσταση που συγκινεί με αφορμή τη διαφορετικότητα.

 

 

Και τη φετινή χρονιά, το Αγγέλων Βήμα ανοίγει τις πόρτες του και υποδέχεται το θεατρόφιλο κοινό, όπως πάντα, με ψαγμένες παραστάσεις ουσίας. Παρακολούθησα την παράσταση Ντ’Εόν και ένιωσα κατά τη διάρκεια της, έντονο ενδιαφέρον καθώς παρατηρούσα με έκπληξη, την ξεδίπλωση της ιστορίας και τις εκφράσεις των ηρώων. Πόση υποκρισία, πόσος πόνος, πόσος αγώνας, πόσο κρυφτό, πόση αγανάκτηση, συνθέτουν  την ιστορία του διεμφυλικού Ντ’Εόν;

Με απαρχή αυτά τα συναισθήματα, στήθηκε μπροστά μας η παράσταση με σαφή έμφαση στη σκηνοθεσία. Η Ανδρονίκη Αβδελιώτη εστίασε στη σκοτεινότητα που διέπει την ιστορία του Ντ’Εόν. Έτσι λοιπόν, φαντάστηκε όλα τα πρόσωπα που πέρασαν από τη ζωή του, σαν σκιές μακρινές, σαν «φίδια», σαν Ερινύες που έρχονται στο νου του, κάθε στιγμή της διήγησης και τον ταράζουν. Όλη η Γαλλική Αυλή παρουσιάζεται ευθύς, την διαχωρίζουν τα σκαλοπάτια που βρίσκονται επί σκηνής. Έξυπνο τέχνασμα που υποδηλώνει ότι κανείς δεν βρίσκεται πιο ψηλά από τον άλλον, ούτε καν ο ίδιος ο βασιλιάς Λουδοβίκος. Ο Ντ’Εόν ανεβαίνει στα σκαλιά και υψώνει το ανάστημα του με θάρρος. Οι άνθρωποι μοιάζουν με ανθρωπίσκους κυριευμένους και αφημένους στα κατώτερα πάθη τους.

 

 

Αν νομίζετε ότι ο Ντ’Εόν είναι μια εύκολη παράσταση, τότε κάνετε λάθος. Μας προσφέρει πολυπλοκότητα σε επίπεδο σκηνοθεσίας διότι κυριαρχεί το πολυεπίπεδο.  Και ενώ στο κέντρο της σκηνής δεσπόζουν τα σημαίνοντα πρόσωπα της Αυλής, ο Ντ’Εόν δρα ως ομοδιηγητικός- αυτοδιηγητικός αφηγητής που σημαίνει ότι είναι αφηγητής της ιστορίας και παράλληλα ενεργεί μέσα σε αυτήν. Γνωρίζει όλα τα γεγονότα και τις λεπτομέρειες και αναλαμβάνει να τις φέρει στο φως και να μυήσει τόσο τον Τόμας Πλάμμερ που του έχει αναθέσει να γράψει την αυτοβιογραφία του όσο και να «ξυπνήσει» το θεατή από το λήθαργο και να τον καταστήσει έξυπνο παρατηρητή. Αναφέρθηκα στο κομμάτι της παράλληλης δράσης και θα προσπαθήσω να γίνω πιο συγκεκριμένη. Για να συνεχίσει η ιστορία, οι ήρωες ενδύονται κατά κάποιο τρόπο το ρόλο του αντιήρωα. Πίσω από την ευγενή φύση τους, ενεργούν με ποταπή σκληρότητα ενάντια σε έναν συνάνθρωπο τους. Ίντριγκες, μηχανορραφίες, δολοπλοκίες, ψέματα και πάθη γίνονται ο ασφυκτικός κλοιός που πολιορκεί το Ντ’Εόν.

Ο Renny Krupinsky εμπνεύστηκε από την αληθινή ιστορία της ζωής του Ντ’Εόν ντε Μπωμόν για να αναδείξει το ευαίσθητο θέμα της διαφορετικότητας. Αυτή η διαπίστωση προσωπικά με οδηγεί να αναρωτηθώ και να θέσω το ερώτημα μου αυτό, έστω και ρητορικά: αγαπούμε το διαφορετικό αλλά μόνο στα λόγια; Το διαφορετικό δεν μας ενοχλεί όταν βρίσκεται μακριά μας; Όταν είναι κοντά μας, πως το διαχειριζόμαστε; Φυσικά και θα μπορούσα να κάνω πληθώρα ερωτήσεων.  Κατά την ταπεινή μου άποψη, είναι πολύ νωρίς για το θεατρικό κοινό να αποδεχτεί το διαφορετικό χωρίς να το αντιμετωπίζει με φόβο και δυσπιστία. Εν πάσει περιπτώσει, ο συγγραφέας έχει επιλέξει να μιλήσει για τη διεμφυλικότητα ιδωμένη από το πρίσμα της ιστορίας και να τη μετατρέψει σε κοινωνικό έργο που καθηλώνει, δεν κάνει όμως επίκληση στο συναίσθημα γιατί στόχος του δεν είναι να ζητιανέψει συναισθήματα. Η προσήλωση του στοχεύει σε σκοπιά ανοιχτότητας για τον κάθε θεατή. Αυτό αν μη τι άλλο, αν δεν είναι αξιοπρεπές, τότε τι είναι;

Σκηνικά πολλά δεν υπάρχουν, ίσως ελάχιστα σκηνικά αντικείμενα. Τα κοστούμια έχουν αέρα γαλλικής φινέτσας, εποχής του 18 ου αιώνα. Οι περούκες ομολογώ ότι μου τράβηξαν το ενδιαφέρον. Άλλες πολύ στολισμένες, άλλες έντονες χρωματικά, ήταν κατασκευασμένες για να αποτελούν το σήμα κατατεθέν του εκάστοτε ρόλου. Αξίζουν συγχαρητήρια στο Νίκο Μαρμαροτούρη που τα επιμελήθηκε διότι μελέτησε το κείμενο και δημιούργησε στοιχεία γκροτέσκα για τον κάθε ρόλο ξεχωριστά.

 

 

Επί σκηνής συνοδεύει τους ηθοποιούς, ο μουσικός: Σπύρος Παπαθεοδώρου. Υπό τους ήχους του πιάνου, μοιάζει σαν να έχει ρόλο βουβό, σαν να είναι ο μουσικός, ο νοσταλγικός «ποιητής» που μας μεταφέρει με τις νότες του στο μακρινό παρελθόν.

Η Ανδρονίκη Αβδελιώτη υποδύεται το Σαρλ, Ζενεβιέβ, Λουί Ωγκύστ, Αντρέ Τιμοτέ, Ντ’Εόν ντε Μπωμόν και καθηλώνει. Παίζει με ευαισθησία, προσεγγίζει με λεπτότητα το συγκεκριμένο ρόλο, χωρίς υπερβολές. Χαρακτηριστικό στοιχείο που πέτυχε με την ερμηνεία της ήταν να βιώνει εξάρσεις θυμού και αγανάκτηση απέναντι στην προδοσία.

Ο Νίκος Αναγνωστόπουλος ήταν ικανοποιητικός στο ρόλο του Τόμας Πλάμμερ, έχω την αίσθηση ότι θα μπορούσε να χρωματίσει λίγο περισσότερο τη φωνή του.

Ο Γιώργος Γογώνης και ο Γιάννης Ίτσιος (Κόμης ντε Γκερσύ και Δούκας ντε Σουαζέλ) υπήρξαν αλληλοσυμπληρούμενο δίδυμο επί σκηνής. Ο κύριος Γογώνης ήταν ειρωνικός και ο κύριος Ίτσιος θύμιζε άτομο δουλοπρεπές που ωστόσο ήταν ευγενής με αξιώματα.

Η Αθηνά Μαυρομάτη είχε σταθερότητα στη θεατρική της ερμηνεία, μια φιγούρα δευτερεύουσα για το έργο, καθόλου δευτερεύουσα για την καρδιά και το μυαλό μας. Η κυρία Κόουλ κατάφερε να προκαλέσει ρίγη συγκίνησης και αίσθημα αποδοχής και συγκατάβασης αναφορικά με τη συναναστροφή της με το Ντ’Εόν.

Ο Σταμάτης Μπαντούνας έπαιξε άψογα το ρόλο του προδότη και υποκριτή- θεατρικού κωμικού συγγραφέα, Μπωμαρσαί. Η κίνηση του στο χορό ήταν αξιοπρόσεκτη, με ρυθμό.

Ο Δημήτρης Ξηρός ενσάρκωσε τον πονηρό Σαρλ ντε Μωράντ.

Η Ποπέτα Σούκου και η Ελέαννα Παναγουλέα (Μαντάμ Πομπαντούρ και Μαντάμ Ντυ Μπαρύ) υπήρξαν θεατρικό σουρεαλιστικό δίδυμο.

Ο Ανδρέας Ζάκας είχε καθαρή εκφορά του λόγου , υποκριτική σταθερότητα και εκφραστική δεινότητα στο ρόλο του Λουδοβίκου ΙΕ΄.

Ο Βασίλης Σαμαριτάκης υπήρξε απολαυστικός στο ρόλο του Λουδοβίκου ΙΣΤ΄. Απέδωσε με ζωντάνια και παραστατικότητα το βασιλιά, χαρίζοντας του αποφασιστικότητα και πυγμή.

 

 

Ο Ντ’Εόν θα θριαμβεύσει όχι επειδή σπάει το κατεστημένο της εποχής του αλλά επειδή πραγματικά, διαθέτει θάρρος και ανδρεία , στοιχεία αυταπόδεικτα που θα έπρεπε να έχει ο honette homme, ο ευγενής άνδρας. Ανεξαρτήτως φύλου, «άνδρας» είναι ο άνθρωπος που έχει σεβασμό, υπερηφάνεια, ανδρεία, τόλμη και αγάπη προς την πατρίδα. Ο τελικός κριτής είναι το θεατρικό κοινό. Εγώ απλώς μοιράζομαι μια άποψη.

 

 

* Η Ελένη Αναγνωστοπούλου είναι θεατρολόγος, απόφοιτος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Μέλος της Ένωσης Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top