Fractal

✔ Πάνος Μαυρομμάτης: «Ο καθένας μας βιώνει την ίδια πραγματικότητα διαφορετικά»

Συνέντευξη στον Ιωσήφ Αρνέ //

 

 

 

Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Βακχικόν η νέα ποιητική συλλογή του Πάνου Μαυρομμάτη «Τα λαχνίσματα». Ας τον ακούσουμε.

 

 

 

 

-Πώς αντιμετωπίζετε την ποίηση: ως μια ταυτότητα ή ως μια ετερότητα μέσα στη σύγχρονη ζωή;

Για μένα η ποίηση δεν ορίζετε ούτε περιορίζετε μέσα σε αυστηρούς χρονικούς προσδιορισμούς. Η διάρκεια της είναι άπειρη, διαστέλλεται, συρρικνώνεται, υπάρχει και αναγεννάται, δεν έχει αρχή ούτε τέλος. Πρόκειται για ένα μέσο, ένα εισιτήριο, μια αφετηρία΄ το ταξίδι και ο προορισμός είναι μοναδικός, ξέχωρος, αλησμόνητος για τον καθένα. Ο στίχος που σμιλεύθηκε από τον έναν ή μια, εκφράζει χιλιάδες διαφορετικές αναγνωστικές αλήθειες. Ακόμα και για τον ίδιο τον δημιουργό του, η ερμηνεία είναι διαφορετική σε κάθε ανάγνωσμα του. Αυτή είναι η διαρκής δυναμική, είναι το μεγαλειώδες της ποίησης.

 

-Ο ποιητής είναι μια περσόνα γύρω από τις λέξεις ή λειτουργεί με έναν ενστικτώδη ορμεμφυτισμό;

Πιστεύω πως οι ποιητές, μέσα από την γραφή τους και το τρόπο έκφρασης τους, τους δίνεται το προνόμιο της «ελευθερίας», της ελευθερίας να μην είναι άμεσοι, αλλά ρητορικοί, να μην είναι ενδελεχείς αλλά σαφείς, να είναι καυστικοί αλλά οικείοι, να φοβούνται αλλά να μην τρομάζουν, να είναι βροντεροί αλλά γεμάτοι θαλπωρή, να είναι ταξιδευτές αλλά και συνοδοιπόροι. Να μιλούν και να υφαίνουν ένα προσωπικό ιδιαίτερο στιχουργικό ιστό, και στα δίχτυα τους ενστικτωδώς να πιανόμαστε εμείς μέσα σ’ αυτό τον αυθορμητισμό.

 

-Μπορεί η τέχνη να κλείσει τις πληγές των ανθρώπων μέσα σε μια ενδότερη υπαρξιακή διαλεκτική;

Η τέχνη, και η κάθε μορφή έκφραση της, είναι βέβαιο και ιστορικά αποδεδειγμένο, ότι αποτελεί και έχει αποτελέσει, πηγή έμπνευσης και αφετηρίας, έναυσμα ιδεών για κάτι πέρα από το δεδομένο, προκαλεί και παρακινεί αλλαγές λυτρωτικές, ιδιάζουσες επαναστάσεις, ικανή να επουλώσει και γιατρέψει πληγές ανίατες, να ανατρέψει παραδοχές ετεροχρονισμένες, να αναπαράγει ισορροπίες. Η τέχνη ως έκφραση εσωτερικής αναζήτησης, πάντοτε εξέλισσε την κοινωνία, τον άνθρωπο που αναζητούσε στην ύπαρξη του κάτι πέρα από το φανερό, ένα αποκούμπι για να δικαιώσει και δικαιολογήσει όλη αυτή την διαχρονική του ανάγκη για κάτι πέρα από τα δεδομένα.

 

-Πιστεύετε ότι ακολουθείτε το δρόμο άλλων ποιητών ή ακολουθείτε μια μοναχική πορεία μέσα στη γραφή σας;

Πιστεύω ότι ο καθένας μας ακολουθεί το δικό του δρόμο, υφαίνει το δικό του ιστό, χαράζει την δικιά του πορεία. Οι επιρροές μου πολλές και φανερές, αλλά αυτό δεν αναιρεί την μοναδικότητα της ταυτότητας μου. Αναγνωρίζω και ευγνωμονώ, εμπνέομαι και οικειοποιούμαι, ταυτίζομαι και διαφοροποιούμαι με στίχους και πρόσωπα, συγγραφείς και καταστάσεις, μουσικές και παραστάσεις. Άλλωστε, τι πιο όμορφο να ανατρέχουμε σε αυτούς που μας προσφέρουν την σκυτάλη να εμπνευστούμε και δημιουργήσουμε και εμείς.

 

 

 

 

-Ποιές εικόνες κρατάτε μέσα σας από τη ζωή σας; Ποιές εικόνες με άλλα λόγια εφορμούν στη γραφή σας;

Η γραφή μου είναι καθαρά βιωματική. Η καθημερινότητα μου, οι μικρές και μεγάλες μου στιγμές, εκείνες οι αυθόρμητες και αναπάντεχες, με πλημμυρίζουν και αποτελούν στιγμιαίες εμπνεύσεις. Μια φράση, ένας στίχος, μια εικόνα, ένα πρόσωπο, οι οποίες πρόχειρα αποδίδονται και καταγράφονται σε ένα χαρτί, τετράδιο και αποτελούν εναρκτήριο λάκτισμα για να πηγάσει κάτι μελλοντικά, αποτελώντας ουσιαστικά το κορμό της θεματικής οντότητας που θα πραγματευτώ, άλλοτε προσθέτοντας κομμάτι κομμάτι σταδιακά άλλοτε σποραδικά και άτακτα, μα σχεδόν ποτέ με συνέπεια ολοκλήρωσης.

 

-Ποια ερωτήματα καλείται να απαντήσει ο ποιητής διαχρονικά αλλά και στο παρόν που ζούμε;

Ο καθένας μας διαχειρίζεται και αναλώνεται σε διαφορετικές θεματικές ενότητες. Τα ερεθίσματα αμέτρητα. Για άλλους είναι η ελευθερία, η αγάπη, ο άνθρωπος, ο θάνατος, ο πόνος, ο έρωτας… Η θεματική οντότητα και προβληματισμοί του καθενός ποικίλουν καθώς πηγάζουν από τον ίδιο, εμπνέονται από την καθημερινότητα και τις βιωματικές του εμπειρίες. Δεν ορίζονται χρονικά ούτε περιορίζονται θεματικά. Ο καθένας μας βιώνει την ίδια πραγματικότητα διαφορετικά.

 

-Ποιο το νόημα της λέξης στην ποίηση; Μια απλή μορφή έκφρασης ή ένα ψυχικό αποτύπωμα;

Πιστεύω ότι η ποίηση πρόκειται για μια απολογία, μια εξομολόγηση, ένας ειλικρινής μονόλογος με μορφή διαλόγου, που γράφεται χωρίς περιορισμούς και όρια, δίχως συμβιβασμούς και οριοθετημένες παραδοχές. Πηγάζει από το στέρνο μας, σα καμπαναριό ηχούν οι λέξεις, λυσσομανούν, άλλοτε είναι πένθιμες και άλλοτε όχι, αλλά πάντοτε είναι βοερές αληθινές ακατέργαστες και ωμές. Είμαστε εμείς, όπως βλέπουμε το πρόσωπο μας σε ένα καθρέφτη, με αλλοιώσεις και παρεμβολές, γυμνοί και απέριττοι. Εκφράζουμε τον εαυτό μας, εκθειάζουμε την εικόνα μας σε τρίτους, με την ελπίδα ότι συνοδοιπόροι θα ‘μαστε και όχι απλοί θεατές.

 

-Μπορεί ο κόσμος να ζήσει ποιητικά;

Αδύνατό να το πιστέψω… η φύση είναι αρμονικά πλασμένη, ποιητικά δοσμένη, τέλεια ισορροπημένη, από ένα ηλιοβασίλεμα μέχρι μια σταγόνα βροχής, από ένα ανάλαφρο αεράκι μέχρι ένα τιτίβισμα. Το κάλεσμα της, η αρμονία της είναι τόσο όμορφα δοσμένη, τόσο τέλεια ζυγισμένη, δεν αδικεί κανένα. Αλλά το ανθρώπινο είδος διακατέχεται από υλικά ένστικτα, φιλοδοξίες και ματαιότητες πέρα κάθε λογικής. Το εγώ μας δυστυχώς, είναι πολύ ισχυρό, κυρίαρχο αρπαχτικό για να μπορέσουμε να απαλείψουμε το στίγμα του και να ελευθερωθούμε από τα νήματα της επιρροής του.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top