Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Παυσίλυπον
14/10/2020, 12:02 πμ

Παυσίλυπον

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

 «Η πιο πολύτιμη πραμάτεια», Jean- Claud Grumberg, Μετάφραση: Ρούλα Γεωργακοπούλου, εκδ. Πόλις, σελ. 99

 

«Το μόνο πράγμα που είναι αληθινό, αληθινά αληθινό, ή που αξίζει να είναι σ’ αυτή την ιστορία, διότι βέβαια πρέπει να υπάρχει οπωσδήποτε κάτι αληθινό μέσα στην ιστορία, αλλιώς για ποιο λόγο να σου βγει η ψυχή να τη διηγηθείς, το μόνο πράγμα που είναι αληθινό, λοιπόν, αληθινά αληθινό, είναι ότι ένα κοριτσάκι, που δεν υπήρχε, το πέταξαν από το παραθυράκι ενός τρένου για πραμάτειες, από αγάπη και από απελπισία. Το πέταξαν από ένα τρένο, τυλιγμένο σε ένα σάλι προσευχής, με κρόσσια κεντημένο με χρυσάφι και ασήμι, ένα σάλι προσευχής που δεν υπήρχε, το πέταξαν στο χιόνι, στα πόδια μιας φτωχιάς γυναίκας ξυλοκόπου που δεν είχε παιδιά να χαϊδολογήσει κι αυτή η φτωχιά γυναίκα του ξυλοκόπου, που δεν υπήρχε, τη μάζεψε, την έθρεψε, τη χαϊδολόγησε και την αγάπησε περισσότερο από οτιδήποτε. Περισσότερο κι από την ίδια της τη ζωή. Ορίστε.»

Παραμύθι το κάνει, τελικά, το αγκάθι της ζωής του ο Jean- Claud Grumberg. Με μια οικογένεια ξυλοκόπων σχεδόν στη μέση του πουθενά, την περίοδο του πολέμου, που δεν είχε παιδιά. Με τη γυναίκα του ξυλοκόπου που κρύωνε και πεινούσε αλλά ευτυχώς είχε «το τρένο με τις πραμάτειες» που περνούσε για μοναδική της παρηγοριά. Τη μια φορά, της έριχνε χαρτάκια τσαλακωμένα που δεν μπορούσε να διαβάσει, αλλά για μια ευλογημένη φορά της έριξαν κάτω στο χιόνι ένα μωρό, τυλιγμένο σε ένα σάλι προσευχής που το αγάπησε με όλη της την καρδιά. Κι εφηύρε χίλιους τρόπους για να το μεγαλώσει, όπως εφεύρουν όσοι αγαπούν ανθρώπους και ειδικά τα παιδιά. Το τρένο μετέφερε όντως πραμάτεια, ανθρώπους με το κίτρινο άστρο για να τους πάει στο μεγάλο Τίποτα, στο Πουθενά. Όμως ένα ζευγάρι προκειμένου να ζήσει έστω ένα από τα δίδυμά του το τύλιξε μέσα στο σάλι και μέσα στην απελπισία του το πέταξε κάτω στο χιόνι, για να το δει, να το πάρει, να το προστατεύσει και να το αγαπήσει εκείνη που ήθελε να βλέπει το-τρένο-με-τις-πραμάτειες να περνά.

Διότι υπήρξαν τα-τρένα-με-τις- πραμάτειες, ανθρώπινες, όσο κι αν είναι απάνθρωπο, κι είχαν πάρει κάποτε τον παππού και τον πατέρα του συγγραφέα στο Μεγάλο Ποτέ, στο Πουθενά.

Κάτι που δεν αντέχεται, ακόμα και μετά από πολλά χρόνια να το βλέπει κανείς έτσι τόσο στεγνά. Το Ολοκαύτωμα πληγή νωπή που πονά. Γι’ αυτό και ο Jean- Claud Grumberg καταφεύγει στην Μεγάλη Αλήθεια που έχουν τα παραμύθια, να πάνε παντού, από γενιά σε γενιά, να διασώσουν αυτό που συνέβη αλλά και το μετά: το ότι μόνο η αγάπη και τα παιδιά σ’ αυτό τον κόσμο είναι αληθινά, γι’ αυτό και η ζωή συνεχίζεται, χάρη σ’ αυτά.

Ένα αριστουργηματικό παραμύθι που διασώζει τη Μνήμη, σε πονά σαν παυσίλυπον, σχεδόν γλυκά, το μόνο είδος που μεταφέρει τη Μνήμη από γενιά σε γενιά. Γραμμένο τόσο ανάλαφρα ενώ το κουκούτσι του ακόμα κλαίει σπαρακτικά και μεταφρασμένο από την Ρούλα Γεωργακοπούλου με σεβασμό και με λόγια παραμυθένια, όπως το γράφει ο συγγραφέας, σαν μαχαιράκια που μπαίνουν βαθιά.

 

Jean- Claude Grumberg

 

Και λίγα λόγια για τον συγγραφέα για να καταλάβουμε ότι δεν γράφουν, συνήθως, οι συγγραφείς αν δεν τους ακολουθεί μια βαριά σκιά: Ο Ζαν-Κλωντ Γκραμπέρ γεννήθηκε στο Παρίσι το 1939. Ο πατέρας του και ο παππούς του εκτοπίστηκαν στα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και δεν επέστρεψαν ποτέ. Θεατρικός συγγραφέας (έχει γράψει πάνω από τριάντα έργα και έχει τιμηθεί έξι φορές με το βραβείο Molière), σεναριογράφος (έχει συνεργαστεί, μεταξύ άλλων, με τον Φρανσουά Τρυφώ και τον Κώστα Γαβρά), έχει γράψει επίσης μελέτες, βιογραφίες και παιδικά βιβλία. Έχει τιμηθεί με το μεγάλο Βραβείο Θεάτρου της Γαλλικής Ακαδημίας για το έργο του Zone libre, με τα μεγάλα βραβεία SACD και Société des Gens de Lettres για το σύνολο του έργου του, και με το βραβείο César καλύτερου σεναρίου για το Amen του Κώστα Γαβρά. Το βιβλίο Η πιο πολύτιμη πραμάτεια τιμήθηκε με το βραβείο αναγνωστών L’Express/BFMTV και το Ειδικό Βραβείο Βιβλιοπωλών.

Ένα βιβλίο που οφείλουμε όλοι να διαβάσουμε, γιατί μας αφορά: αν συνέβη μια φορά… Και γιατί έτσι η ζωή συνεχίζεται, με χιόνια, πείνες, πολέμους, απελπισία, αγάπη, παιδιά.

 

 

Δημοσιεύθηκε στον Φιλελεύθερο

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top