Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Το καλοκαίρι του 1966
26/03/2024, 10:02 μμ

Το καλοκαίρι του 1966

Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης //

 

 

 

Αλέξης Πανσέληνος, «Λάδι σε καμβά», εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα 2022

 

Ο Αλέξης Πανσέληνος σε μια συνέντευξή του στο περιοδικό Lifo το 2021 αναφέρει: «Η λογοτεχνία αποτελεί το βάλσαμο για κάθε δυστυχία, μας προσφέρει ξεκάθαρη θέα στην ομορφιά και την αγάπη, μας μαθαίνει τι αξίζει στη ζωή, ακονίζει το μυαλό και απαλύνει την ψυχή του αναγνώστη». Αυτές τις λογοτεχνικές αρετές έχει το νέο του μυθιστόρημα  Λάδι σε καμβά, το οποίο αναφέρεται στη ζωή του Σπύρου, φοιτητή της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, εστιάζοντας στις καλοκαιρινές του διακοπές σε ένα αιγαιοπελαγίτικο νησί ένα χρόνο πριν τη δικτατορία. Η φιλοξενία του Αθηναίου φοιτητή στο σπίτι του ζωγράφου Καράλη, φίλου του πατέρα του,  γίνεται η αφορμή για τις ερωτικές περιπέτειες με τις δύο του κόρες, την φοιτήτρια Ειρήνη και τη δωδεκάχρονη Γωγώ, ενώ ταυτόχρονα δοκιμάζει και το ζωγραφικό του ταλέντο. Διαρκής είναι και η παρουσία του υπολοχαγού Λαγάκου, απειλή και υπενθύμιση συνάμα της επικείμενης εκτροπής του δημοκρατικού πολιτεύματος. Οι αριστερές ιδέες του πατέρα του θα τον οδηγήσουν στην εξορία, ενώ ο ίδιος λόγω της ίδιας ιδεολογίας θα κυνηγηθεί από το νέο καθεστώς με αποτέλεσμα να παρατήσει τις σπουδές του.

Ο συγγραφέας σε αυτό το έργο παρουσιάζει ένα συνηθισμένο μοτίβο ζωής της νεολαίας της δεκαετίας του 1960 στην Ελλάδα. Οι συχνές μουσικές αναφορές, οι ιστορικές πληροφορίες για τα γεγονότα που σημάδεψαν τον πολιτικό βίο, η πολιτικοποίηση των φοιτητών, η σεξουαλική απελευθέρωση των γυναικών επιτρέπουν στον αναγνώστη τη νοερή μεταφορά στο κλίμα της εποχής δημιουργώντας την ανάλογη ατμόσφαιρα. Η πλοκή του μυθιστορήματος τραβά αμέσως το ενδιαφέρον του αναγνώστη, καθώς ο Πανσέληνος χρησιμοποιεί αντιθετικά δίπολα στην αφήγηση. Ο σαρκικός έρωτας της φοιτήτριας Ειρήνης συνυπάρχει με τον πλατωνικό έρωτα της δωδεκάχρονης Γωγώς (αδελφής της Ειρήνης), η αριστερή ιδεολογία του πρωταγωνιστή Σπύρου συγκρούεται με τη φασιστική ιδεολογία του υπολοχαγού Λαγάκου, ο νέος ζωγράφος Σπύρος και ο ηλικιωμένος ζωγράφος Καράλης, η πρωτεύουσα Αθήνα και το αιγαιοπελαγίτικο νησί. Το μεγαλύτερο αντιθετικό δίπολο, βέβαια, είναι η σύγκρουση του ονείρου με την ιδεολογία, της ζωγραφικής καριέρας και της κομμουνιστικής κομματικής ιδεολογίας. Η επταετία θα τον υποχρεώσει να επιλέξει το ένα από τα δύο, υποχρεώνοντας τον πρωταγωνιστή να ζήσει την υπόλοιπη ζωή του με την επιλογή του.

 

Αλέξης Πανσέληνος

 

Ο συγγραφέας αναμφίβολα χρησιμοποιεί τις βιωματικές εμπειρίες των νέων της γενιάς του, προσθέτοντας δικά του στοιχεία, όπως την αγάπη του για την μουσική και την Αθήνα (το μουσικό μαγαζί στην Ιπποκράτους). Επίσης, περιγράφει με δεξιοτεχνία τη μετάβαση από την επαναστατική δεκαετία του 1960, στη δικτατορία και στη συνέχεια στη μεταπολίτευση. Ταυτόχρονα, απηχεί τα συναισθήματα της πίκρας και της απογοήτευσης των ανθρώπων που κυνηγήθηκαν για τις ιδέες τους, καθώς το σημαντικότερο γεγονός δεν ήταν η  μη πραγματοποίηση του ατομικού ονείρου, αλλά η αποτυχία της δημιουργίας ενός καλύτερου κόσμου, μιας δικαιότερης κοινωνίας με ίσες ευκαιρίες για όλους. Όλα αυτά δημιούργησαν πληγές στις ψυχές τους και όπως λέει ο Πανσέληνος: «Οι πληγές είναι αυτές που μας καθορίζουν. Το πρόσωπό μας είναι φτιαγμένο από τις ρυτίδες μας, όπως και οι ουλές στο δέρμα μας, αυτές μας ακολουθούν».

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες:
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top