Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Επιμελημένη, αλάνθαστη έκδοση
18/05/2021, 8:26 μμ

Επιμελημένη, αλάνθαστη έκδοση

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας // *

 

Κώστας Θ. Ριζάκης – Γιώργος Δελιόπουλος, “κατά ανεφίκτου γλυφές, 1, της γυναικός τριάντα παιδεύσεις”, πρόλογος από την Ευσταθία Δήμου: Ποίηση σε δύο πράξεις, Εικαστική παρέμβαση: Γλύκα Διονυσοπούλου, ποίηση, εκδόσεις ΑΩ, Καλύβια Αττικής 2021, σελ. 80, 12,72 €.

 

Στην εποχή της Ρομποτικής Τεχνολογίας, των κβαντικών ηλεκτρονικών υπολογιστών και της εκλεπτυσμένης τριτοβάθμιας Κυβερνητικής, η Ποίηση θα επιβιώσει των όποιων κοσμογονικών μεταβολών, εάν κρυπτική, σιβυλλική, προφητική είναι. Το νόημα υποχωρεί μπροστά στην κυρίαρχη μορφή, όταν όμως περιεχόμενο και τεχνική ξαναπαντρευτούν, τότε και μόνον τότε θα μιλήσουμε για Αναγέννηση της π-Οιήσεως. Βιβλία σαν αυτό που κρατάμε ανά χείρας τείνουν, συντείνουν, διατείνουν προς αυτήν την κατεύθυνσιν.

Οι ηχομιμητικές – ηχοπλαστικές λέξεις στον τίτλο και στο σώμα αυτού του δίπτυχου ποιητικού διαλόγου χαρίζουν έναν τόνο προφορικότητας στο όλον περισπούδαστον τεχνούργημα.

Οι διαφορές επιτείνουν τις ομοιότητες και η διαφορά στις λογοτεχνικές γενεές δίνει τροφή για σκέψη στον μελετητή του ποιητικού φαινομένου.

Ξεκινάμε από τον «αρχαιότερο» Κώστα Θ. Ριζάκη.

Δεκαπεντασύλλαβοι πληθωρικοί (15,50 για την ακρίβεια, χάρη στις συναιρέσεις φωνηέντων).

Διακριτή ιδιόλεκτος μπολιασμένη με στοιχεία από την λαϊκή λαλιά.

Ο ποιητής Κώστας Θ. Ριζάκης είναι poeta faber, από τους λίγους συγχρόνους ομοτέχνους του και μη που μπορεί να φιλοτεχνήσει πενταπλές παρηχήσεις του φι (όπως στη σελίδα 32). Οκταπλή παρήχηση του λάμδα στη σελίδα 36.

Ρυθμικές επαναλήψεις που προσδίδουν μουσικότητα στον ηδυσμένο ποιητικό λόγο (σελ. 37).

Οι επαναλήψεις του όμως εκτός από παρηχητικές είναι και αντιθετικές, ή και συναισθητικές (βλ. σελίδα 33).

Σιβυλλικός λόγος που συχνά-πυκνά καταλήγει σε τεχνουργημένες προφητείες (σελ. 39).

Αριστουργηματικό το ποίημα «ο φιλανθής» (σελ. 35) που θα θέλαμε ενδεχομένως να το δούμε και ως αυτοβιογραφικό, όμως ο καλός ποιητής κρύβεται παρά αποκαλύπτεται (ειδικά όταν φαίνεται ότι χρησιμοποιεί πρωτογενές υλικό από την εμπειρία και τις προσλαμβάνουσες εικόνες του). Είναι «ανθαληθώς» αυτοβιογραφικό [ για να νεολογίσω κι εγώ]. Καταπληκτική η βαθυστόχαστη στιχουργική φαινομενική ελαφρότητα του Κώστα Θ. Ριζάκη. Μοναδικός, ανεπανάληπτος και αμίμητος. Και μόνον για εκείνη την «άνανθη ζωή» θα τον τιμούσα για πάντα.

Εκπληκτικός, τολμηρός στίχος, ο καταληκτικός αυτού του ποιήματος: «και τίγκα στο ζεμπίλι του λεφούσι φως οι κήποι!». Επιτέλους, χωριάτικη ιδιόλεκτος στην Υψηλή σύγχρονη Ποίηση. Παραδοσιακοί φιλόλογοι φυλαχτείτε [από το εγκεφαλικό και το …έμφραγμα!!!].

Πρωτότυποι συνδυασμοί λέξεων (όπως τα παρηχητικά του δε «δάκρυα κατά λογάδην» της σελίδας 40).

Αξιοζήλευτη παρήχηση επίσης στην αμέσως επομένη σελίδα: τσάμπουρα – ταμπουράς.

Δεν ορρωδεί μήτε προ της θέσεως συνωνύμων ή ομορρίζων δίπλα-δίπλα (έκαψες – καψερόν, σελ. 42).

Η ρυθμικότητα συνδυάζεται με φιλοσοφική διάθεση (σελ. 43).

Αυτοσαρκάζεται στο αμέσως επόμενο ποίημα με τίτλο «κι ως ριμαδόρος, δούρειος» [επίσης παρηχητικόν του δ] (σελ. 44).

 

 

Κώστας Θ. Ριζάκης, (σχέδιο μολύβι / Γιάννης Δ. Στεφανάκις)

 

Γιώργος Δελιόπουλος

 

 

Λόγιες και λαϊκές λέξεις πλάι-πλάι. Γλωσσοπλαστική δεινότητα. Ύφος ειρωνικό και απομυθοποιητικό, όχι όμως πέρα από ένα όριο πολιτικής ορθότητος εγνωσμένης.

Προσγειωμένος κεραυνός η ποίηση του Κώστα Θ. Ριζάκη. Είναι τόση η συναισθηματική φόρτιση που δεν την αντέχει ο ποιητής, αλλά κατέχει την τέχνη να την μεταβολίζει.

Ο διδάκτωρ Προϊστορικής Αρχαιολογίας και φιλόλογος Γιώργος Δελιόπουλος είναι μια λαμπρή μορφή της νέας γενιάς ανοιχτόμυαλων και ανοικτομάτηδων ποιητών που δεν απορρίπτουν την παράδοση και δεν αφορίζουν μιμούμενοι δουλικά ξένα πρότυπα. Τουναντίον. Είναι τόσο λαγαρός ο λόγος του, τόσο δραματικός που εμπλουτίζει την μετανεωτερική υβριδικότητα με αυθεντική λαγαρότητα [ας μου συγχωρεθεί το νεολογιστικό επίθετο].

Οι δύο ποιητές συνδιαλέγονται με τρόπο αγνό κι απαρόμοιαστο. Σαν τραίνα σε παράλληλες τροχιές που διασχίζουν το ίδιο τοπίο, αλλά σε άλλο χρόνο ο κάθε ένας.

Το ενδιαφέρον στην πρωτεϊκή αφηγηματικότητα του Γιώργου Δελιόπουλου είναι πως η ομιλώσα πρωτοπρόσωπη (ενική και πληθυντική) ποιητική φωνή είναι συχνά γένους θηλυκού.

Καταληκτικά γνωμικά επίσης (βλ. σελ 49), όπως σε πολλούς σημαντικούς σύγχρονους ποιητές και ποιήτριες.

Ωραίοι τίτλοι, προσεκτικά επιλεγμένοι, ενίοτε και από την Αγία Γραφή (σελ. 51). Δημοτικοφανές το εν λόγω ποίημα με τίτλο «ως έλαφος διψώσα».

Αντιθέσεις, απομυθοποιήσεις, απρόβλεπτες και απροσχημάτιστες «ηλιοτρόπιο στραμμένο στο σκοτάδι» (σελ. 53).

Αφιερωμένο στον «ποιητή Δημήτρη Παπακωνσταντίνου» το ποίημα «άνοστη μνήμη», που μοιάζει σαν μετεξελιγμένο μοιρολόϊ, κάπου μεταξύ καθομολογουμένου λυρισμού και υφέρπουσας ελεγείας.

Πολλαπλοί διασκελισμοί, ασύνδετες τομές στίχων, σχεδόν μηχανικές αλλά ουχί και ισόχρονες.

 

 

ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ ΜΕΤΑΣΤΟΙΧΕΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ ΣΕ ΥΨΗΛΗ ΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑ ΝΟΟΣ ΚΑΙ ΧΕΙΡΟΣ ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΕΛΙΟΠΟΥΛΟΥ.

Πολυδουρικόν-Καρυωτακικόν το «ερωτεύσου!» [με θαυμαστικό, ναι] (στη σελίδα 59).

Πρωτότυπη σύλληψη: «το αίμα ιδρωμένο» (σελ. 60). Καταληκτικόν και καταπληκτικόν!!!

Όπως και το «να φεύγει ο χρόνος αμάσητος» (της αμέσως επόμενης σελίδας).

Σωτηριολογίας αδιευκρίνιστον ανάγνωσμα η «Ρουθ» (σελ. 62).

Πρωτότυπη εικόνα: «άνεργα κάστρα» (στη σελίδα 63), «κι είχα φορέσει αναμμένες προσευχές» (σελ. 65).

Καταληκτικός δεκαπεντασύλλαβος στη «σιωπηλή πρωτομαγιά» (σελ. 64).

Ρητορική και μόνον ρητορική ομολογία αποτυχίας το τελικό (προσώρας) «δεκαπενταύγουστο δοξαστικό» (σελ. 65). Μακάρι να αποτυγχάναμε όλοι έτσι.

Προτείνω στους εκλεκτούς συναδέλφους ποιητές να σχηματίσουμε ένα διαλογικό …τρίγωνο στην επομένη λογοτεχνική τους εξωστρέφεια.

Σημαντικός ο κατατοπιστικότατος πρόλογος της Ευσταθίας Δήμου, αρχετυπικές οι ζωγραφιές της Γλύκας Διονυσοπούλου.

Επιμελημένη, αλάνθαστη έκδοση. Έτσι, για να σκάσουν οι προχειρογραφούντες και προχειροτυπώνοντες.

 

 

* O Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας , ποιητής, θεατρολόγος και κριτικός (www.konstantinosbouras.gr)

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top