Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Με ιστορική και πολιτική διάσταση
21/06/2023, 1:52 πμ

Με ιστορική και πολιτική διάσταση

Γράφει ο Μανώλης Περάκης // *

 

 

Γιώργος Ρουσόπουλος, «Καιρός για μυθιστόρημα», Εκδόσεις Απόπειρα, Αθήνα 2012, Τέταρτη έκδοση 2021, σελ. 291.

Γιώργος Ρουσόπουλος, «Horex Regina», Εκδόσεις 24 γράμματα, Αθήνα 2021, σελ. 256.

 

 

Ο Γιώργος Ρουσόπουλος (1951), Ομότιμος Καθηγητής της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, προέρχεται από το χώρο των μαθηματικών, με μεταπτυχιακές σπουδές στις Η.Π.Α. και τη Μεγάλη Βρετανία και έχει διακριθεί ως ακαδημαϊκός λόγω της ενασχόλησής του κυρίως με ζητήματα γνωσιολογίας, λογικής, φιλοσοφίας της επιστήμης κυρίως στο πλαίσιο της Αναλυτικής Φιλοσοφίας. Στο ελληνικό ακαδημαϊκό κοινό είναι γνωστός κυρίως για τις σχετικές εξαιρετικές μελέτες του, τόσο ερευνητικές, όσο και διδακτικές.

Τα τελευταία χρόνια έχει ασχοληθεί γόνιμα και με ένα άλλο πεδίο, αρκετά διαφορετικό από εκείνο στο οποίο διακρίθηκε ακαδημαϊκά: τη λογοτεχνία. Η πρώτη φορά που εμφανίστηκε στα γράμματά μας ήταν το 2012 με το μυθιστόρημά του με τίτλο Καιρός για μυθιστόρημα, το οποίο ευτύχησε να κάνει 4 επανεκδόσεις, ενώ το δεύτερο μυθιστόρημά του εκδόθηκε το 2021 με τίτλο Horex Regina.

Τα δύο αυτά μυθιστορήματα έχουν αρκετές ομοιότητες μεταξύ τους και θα λέγαμε ότι θεματικά, δομικά, υφολογικά και γλωσσικά είναι παραλλαγές του ίδιου θέματος. Και τα δύο έχουν ιστορική και πολιτική διάσταση και μάλιστα αναφέρονται στη σχετικά πρόσφατη μεταπολεμική πολιτική ιστορία. Και τα δύο έχουν ως τόπο τη Θεσσαλία, την πατρίδα του συγγραφέα. Και τα δύο έχουν στο επίκεντρό τους μια δολοφονία, οπότε αποκτούν και μια διάσταση αστυνομικού μυθιστορήματος. Το ύφος και η γλώσσα είναι κοινά και στα δύο μυθιστορήματα που διακρίνονται από σαφήνεια και ευκολία στην κατανόησή τους, παρά τη σχετικά περίπλοκη δομή της υπόθεσής τους. Και στα δύο μυθιστορήματα η υπόθεση εκτυλίσσεται στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν και μας δίνεται μέσα από τα μάτια ακαδημαϊκών σε μεταγενέστερες εποχές, κάτι που προφανώς έχει να κάνει τόσο με την ιδιότητα, όσο και με τα βιώματα και τους προβληματισμούς του συγγραφέα.

Στο πρώτο μυθιστόρημα, Καιρός για μυθιστόρημα, πρωταγωνιστής είναι ένας νεαρός φέρελπις ακαδημαϊκός –που προφανώς ταυτίζεται εν πολλοίς με το συγγραφέα- ο οποίος μόλις γύρισε από τις μεταπτυχιακές και διδακτορικές του σπουδές στο εξωτερικό και είναι έτοιμος να ξεκινήσει την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία σε ελληνικό Πανεπιστήμιο.

Στο μεσοδιάστημα τον πρωταγωνιστή τον απασχολεί έντονα η υπόθεση του θανάτου του παππού του κατά την περίοδο του εμφυλίου πολέμου, μια υπόθεση αρκετά μυστηριώδης στα μάτια της νεότερης γενιάς που δεν είχε γεννηθεί καν τότε ή ήταν σε πολύ μικρή ηλικία για να γνωρίζει τα γεγονότα. Οι πληροφορίες που έδιναν οι παλαιότεροι ήταν φειδωλές και αντιφατικές. Για το νεαρό πρωταγωνιστή η υπόθεση αυτή αποκτά υπαρξιακή διάσταση και αποφασίζει από μόνος του να ξεκινήσει μια έρευνα, σχεδόν σαν ένας ντετέκτιβ, με σκοπό τη διαλεύκανση του μυστηρίου.

Μέσα από την έρευνα του νεαρού πρωταγωνιστή γίνεται μια στοχαστική αναδρομή στα δίσεκτα χρόνια της πατρίδας μας κατά την εποχή του εμφυλίου, τότε που επικρατούσαν τα πάθη και η μισαλλοδοξία ανάμεσα στις δύο μεγάλες αντίπαλες πολιτικές παρατάξεις και ιδεολογίες, τη δεξιά και την αριστερά. Μέσα από την έρευνα ταξιδεύουμε μέσα στο χρόνο και γνωρίζουμε πρόσωπα και καταστάσεις σχετικές με το σκοπό της έρευνας.

Το δεύτερο μυθιστόρημα, Horex Regina, όπως είπαμε και προηγουμένως, είναι ουσιαστικά μια παραλλαγή του ίδιου θέματος σε σχέση με το πρώτο μυθιστόρημα. Εδώ πρωταγωνιστής είναι ένας επιφανής και αναγνωρισμένος Γάλλος ακαδημαϊκός, ο οποίος σε μεγάλη ηλικία πλέον και ενόψει της αναγόρευσής του ως Επίτιμου Διδάκτορα του τοπικού Πανεπιστημίου στη Θεσσαλίας κάνει επίσης μια στοχαστική αναδρομή στις αναμνήσεις του από τη δεκαετία του 60, κατά την οποία έζησε σε χωριά της Θεσσαλίας.

Την εποχή εκείνη είχε πρωτοέρθει στη Θεσσαλία ως νεαρός ερευνητής μαζί με τη σύζυγό του ούτως ώστε να συλλέξει στοιχεία από την περιοχή για την έρευνά του. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Θεσσαλία ήρθε σε στενή επαφή με τους ντόπιους, τη ζωή τους, τα ήθη και τα έθιμά τους και άρχισε να αντιλαμβάνεται τα πολιτικά πάθη και μίση που εξακολουθούσαν να ταλανίζουν έντονα την ελληνική κοινωνία, 15 χρόνια μετά τη λήξη του καταστροφικού για την Ελλάδα Εμφυλίου.

 

Γιώργος Ρουσόπουλος

 

Η πιο έντονη και δραματική ανάμνησή του υπήρξε η παρουσία του μπροστά στη δολοφονία ενός Έλληνα φίλου του λόγω των πολιτικών παθών. Μέσα από την εμπειρία του αυτή ο ηλικιωμένος πλέον Γάλλος ακαδημαϊκός κάνει ένα ταξίδι μέσα στο χρόνο και παράλληλα στοχάζεται πάνω στην ανθρώπινη μοίρα, όπως αυτή καθορίζεται από τα πολιτικά πάθη.

Και τα δύο μυθιστορήματα συνιστούν στην πράξη μια μορφή φιλοσοφικού, ιστορικού και πολιτικού στοχασμού πάνω στα μίση που διεγείρουν τα πολιτικά πάθη που συγκλόνισαν την πατρίδα μας κατά την πρόσφατη μεταπολεμική ιστορία της. Με μεστό ύφος, σχεδόν ντοκυμαντερίστικη δομή, με σαφή, στρωτή και καλαίσθητη γλώσσα, ο συγγραφέας επιδιώκει και επιτυγχάνει να μας εισαγάγει στο γενικότερο κλίμα της μισαλλοδοξίας δύο δύσκολων περιόδων της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας προβληματίζοντάς μας γόνιμα επί του θέματος.

 

 

* Ο Μανώλης Περάκης γεννήθηκε το 1972 στην Αθήνα. Έχει σπουδάσει Φιλοσοφία, Παιδαγωγική και Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος και Διδάκτωρ Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έχει διδάξει φιλοσοφία σε 4 πανεπιστήμια. Είναι φιλόλογος στη δημόσια Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top