Fractal

Mια αλληγορία για το πάθος και το λάθος

Γράφει ο Άγγελος Χαριάτης //

 

Πωλ Σασμάν «Η εξωφρενική ομολογία του Ραφαήλ Ιγνάτιου Φίνιξ», μετάφραση Κώστια Κοντολέων, εκδ. Ψυχογιός

 

Λίγο πριν, λίγο μετά το 2015 εμφανίστηκε ένα νέο ρεύμα ηρώων στην παγκόσμια λογοτεχνική σκηνή. Δεν χρειαζόταν να είναι δυνατοί και νέοι, όμορφοι ή άσχημοι, ενθουσιώδεις ή θλιμμένοι. Αρκεί να τηρούσαν κάποια ελάχιστα κριτήρια. Άνω των ενενήντα ετών, πνευματώδεις, με άγνοια κινδύνου ―κυρίως λόγω της ηλικίας― και εφευρετικοί. Ξεκινώντας από το μυθιστόρημα Ο εκατοντάχρονος που πήδηξε από το παράθυρο και εξαφανίστηκε του Γιούνας Γιούνασον (εκδόσεις Ψυχογιός, μετάφραση Γρηγόρης Κονδύλης) μέχρι το πιο πρόσφατο Η λέσχη των φόνων της Πέμπτης του Ρίτσαρντ Όσμαν (εκδόσεις Ψυχογιός, μετάφραση Αύγουστος Κορτώ).

Η εξωφρενική ομολογία του Ραφαήλ Ιγνάτιου Φίνιξ του Πωλ Σασμάν (εκδόσεις Ψυχογιός, μετάφραση Κώστια Κοντολέων) ανήκει σ’ αυτήν ακριβώς την κατηγορία. Είναι ένα μυθιστόρημα που εγκιβωτίζει στοιχεία αστυνομικού, μυστηρίου και θρίλερ, χωρίς να λείπει μια ελάχιστη επίγευση υπαρξιακού. Είναι το πρώτο βιβλίο που είχε γράψει ο συγγραφέας πριν ασχοληθεί με τα μυθιστορήματα θρίλερ. Ταυτόχρονα και το τελευταίο που βρήκε τον δρόμο προς το τυπογραφείο, πριν τον ξαφνικό θάνατό του.

Ο κεντρικός ήρωας, ο Ραφαήλ Ιγνάτιος Φίνιξ (R.I.P. η λατινική συντομογραφία του ονόματός του) έχει αποφασίσει να πεθάνει την 1η Ιανουαρίου του 2000, γιορτάζοντας μ’ αυτόν τον τρόπο τα 100ά του γενέθλια, την αλλαγή της χιλιετηρίδας και εν τέλει τον θάνατό του. Υπό αυτό το πρίσμα αποφασίζει να αφήσει την ομολογία του. Γραμμένη στους τοίχους των δέκα δωματίων, όσοι κι οι φόνοι που έχει διαπράξει. Στον πύργο όπου ζει για χρόνια, ξεχασμένος από θεούς και ανθρώπους.

Ο συγγραφέας, χρησιμοποιώντας γραφή χωρίς λογοτεχνικά στολίδια, ξετυλίγει τον μύθο, διατρέχοντας τον αιώνα που μας πέρασε μέσα από τη ζωή του εκατοντάχρονου ήρωά του. Ταυτόχρονα, σε ένα δεύτερο επίπεδο, είναι μια αλληγορία για το πάθος, το λάθος και το μάθημα της ανθρωπότητας.

 

Πωλ Σασμάν

 

Χρησιμοποιεί στοιχεία μαγικού ρεαλισμού, με υποδόριο, σχεδόν βιτριολικό χιούμορ, καταφέρνοντας να στήσει μια ιστορία η οποία εμπεριέχει κομμάτια αγάπης και κατανόησης, κάνοντας τον αναγνώστη να ταυτιστεί με τον ήρωα, παρά τις απεχθείς πράξεις του. Κερδίζει κατά έναν τρόπο ένα από τα βασικά θέματα της λογοτεχνίας: τη συμπάθεια του αναγνώστη προς τον ήρωα.

Οι σελίδες γυρίζουν εύκολα, χαρίζοντας στον αναγνώστη ατόφια αναγνωστική απόλαυση, χωρίς εύκολους εντυπωσιασμούς. Αυτό είναι και το ζητούμενο, κατά τη γνώμη μου. Αν και ασφαλώς το κείμενο δεν εντάσσεται σε μια ανάγνωση που προβληματίζει με τη θεματική του, θέτοντας θεμελιώδη υπαρξιακά ερωτήματα.

Απορίας άξιο είναι το γεγονός ότι στα ελληνικά λογοτεχνικά δρώμενα το βιβλίο πέρασε στα ψιλά, χωρίς να του δοθεί η πρέπουσα προσοχή, που ασφαλώς δικαιωματικά του ανήκει.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top