Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Σαν είδος υπό και προς εξαφάνισιν
02/02/2021, 11:17 μμ

Σαν είδος υπό και προς εξαφάνισιν

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας // *

 

Σάρα Θηλυκού, «Η Αντιγόνη στην Αϊτή», Νίκας / ποίηση, Αθήνα 2021, σελ. 48

 

Όταν αναλαμβάνεις ενθουσιωδώς να συνθέσεις κριτική για ένα τόσο σφιχτοδεμένο “κρυπτικό” βιβλίο, συνθέτεις αναγκαστικώς μεταισθήματα, γνώσεις και ιδέες από τον γενικό μαυροπίνακα της εγκύκλιας και εξωσχολικής παιδείας (σου) προκειμένου να απολαύσεις μία αναχάραξιν δίκην μεταβολισμού της ποιητικής εμπειρίας που δεν μπορεί να μεταφερθεί αν δεν έχεις περάσει μέσα από την μέθεξη της υπέρβασης κάθε επιστητού δια της εξ αποκαλύψεως γνώσεως.

Η Σάρα Θηλυκού είναι διδάκτωρ Θεολογίας, φιλοσοφημένο άτομο και πνευματική οντότητα εν εξελίξει, οδεύουσα διαρκώς σε ένα δρολάπι ανηφορικό αλλά με πανοραμική θέα.

Η όποια “μεταφυσική” της είναι του κόσμου τούτου. Η λατρεία της ζωής οδηγεί αναγκαστικά στην αναγκαστική απόρριψη κάθε μετά θάνατον ευωχίας (σελ. 34). Είναι τόσο ερωτευμένη με το Άλλο (σελ. 27), το έξω, το απτό, η αφηγήτρια, που δεν μπορεί και δεν θέλει να γίνει πεσιμίστρια.

Πρόκειται για μια διαρκή κίνηση προς τα εμπρός, μια κυκλοτερή δόνηση, μια σπειροειδή έκρηξη βιοενέργειας σε υψηλά ποιητικά ύψη.

Ο αιθέρας, ως πέμπτο στοιχείο της ενιαίας και αδιαιρέτου Υλοενέργειας, καταγράφει και τις απειροελάχιστες κινήσεις της αδέκαστης ψυχής μας, της βυθισμένης στη διαχρονικότητα τής φθοράς κι η υπέρβαση αυτής της θερμοδυναμικής βαρύτητας είναι μοναδικό κίνητρο και αυτοσκοπός της λογοτεχνικής δημιουργίας.

Η Σάρα Θηλυκού γράφει για να μπορεί να συνεχίσει να διαλογίζεται τη διαφορά του πολύχρωμου θηλυκού και του ασπρόμαυρου αρσενικού (Ιοκάστη-Οιδίπους, σελ. 20).

Ποίηση συμπληρωματική, ποιητική των διαρκών αντιθέσεων.

Ρυθμολογικές επαναλήψεις που χωρίζουν το ποιητικό σώμα σε ευδιάκριτες τοπογραφικές ζώνες. Χωροταξία του πόθου, πολεοδομία του επιθυμητού.

Διαλογικό ποίημα βασισμένο στον αντίκτυπο του αρχαίου δράματος, τόσο λαοφιλούς στις μέρες μας, για συμβολικούς λόγους.

Η “Αντιγόνη” της είναι μετά-πλάσμα, είναι δια-πρόσωπο, είναι υπέρ-μύθος. Είναι – εν ολίγοις – αφορμή για διεξοδικές αφηγήσεις χωρίς το πρόσχημα ή την απαίτηση της “έκθεσης” (exposition).

Η Αντιγόνη της Σάρας Θηλυκού είναι μια λευκή οθόνη για να προβάλλει τα αποκυήματα του γόνιμου μυαλού της.

Τρεις ηθοποιοί (ο ένας βωβός, αυτός που υποδύεται τον Αίμονα) και τρία μέλη του Χορού.

Φράσεις όπως: “βρίσκομαι πίσω από κάθε μάσκα φοβισμένου αστού…. Το όνομά μου; Αντιγόνη” (σσ. 14-15).

 

Σάρα Θηλυκού

 

Τη διπλή επανάληψη του “είμαι” στην άστικτη (χωρίς τελεία) επωδό “Είμαι Είμαι η Αντιγόνη” την βρίσκουμε στις σελίδες 17, 22 και 43.

Από την ειρωνεία περνάει στον αυτοσαρκασμό (στις αντικριστές σελίδες 18 και 19).

Η δική της Αντιγόνη είναι αντισυμβατική και επαναστάτρια, γενικώς (σελ. 23).

Η Σάρα Θηλυκού μελετάει την ανθρώπινη συνθήκη μέσα από την μεταχείριση και μεταποίηση ενός μύθου, αρχετυπικού ίσως, επιδεχόμενου όμως κάθε φορά πρωτότυπου περιεχομένου.

Στη σελίδα 26 ανθολογούμαι το τέλειο: “ήσουν η χώρα μου / και ήμουν το όνειρό σου”.

Η παρενθετική φράση “αδέλφια δεν είμαστε όλοι;” (σελ. 28) αποκαλύπτει τον θεολογικό ανθρωπισμό της παγκόσμιας αυτής ποιήτριας.

Η δυσδιάκριτη αλλαγή του κόσμου μέσα στον συμβατικά ανθρώπινο (αλλά όχι και στον απέραντο, υπέρ-πολλαπλάσιο γήινο) χρόνο είναι το θέμα και του motto και του αποσπάσματος της σελίδας 30.

Η έννοια της ποιητικής ματαιότητας επανέρχεται στη σελίδα 31.

 

 

Εξαιρετική η παρήχηση “Αίμων-δαίμων” της σελίδας 33. Το ποιητικό σύμπαν της Σάρας Θηλυκού είναι παγανιστικό και αποτρόπαιο ίσως για τους στενόμυαλους. Την ευρυχωρία της ποίησης την ζήλεψαν οι πεζολογούντες. Ο ποιητής θα είναι πάντα διωκόμενος όσο κι αν τον τιμούμε. Ειδικά τότε. Είναι σαν είδος υπό και προς εξαφάνισιν. Κροκοδείλια τα δάκρυα των κριτών, όταν ανίδεοι είναι…

Η διαισθητική ενόραση είναι το κέρδος της Αντιγόνης, όταν νεκρή είναι. “Το τέλειο είναι ο θάνατος” (όπως έλεγε η ώριμη, η αποσυρμένη Μαρία Κάλλας).

Εις θεάρεστον και ευάρεστον αρετήν αναγάγεται η ιώβειος υπομονή στη σελίδα 37.

Η επιλεκτική μνημοσύνη της αφ-υλοποιημένης ηρωίδας αποκαλύπτεται στα λόγια του Χορού (σελ. 38). Η μετά θυσίαν Αντιγόνη βυθίζεται σε έναν ατέρμονα διαλογισμό (κι όχι πάντα με λόγια). Καθίσταται προφήτης και μάντης, σαν τον πατέρα της τον Οιδίποδα, μετά την τύφλωσίν του.

Θα μπορούσα να συνεχίσω επ’ άπειρον αναλύοντας και αναδομώντας αυτό το υπέροχα αρμονικό και τέλειο στην απλότητά του κείμενο, όμως δεν το πράττω προκειμένου να αφήσω χώρο σε εσάς, συνδημιουργικοί επαρκείς αναγνώστες συνοδοιπόροι.

 

 

* Ο Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας είναι ποιητής, θεατρολόγος και κριτικός (www.konstantinosbouras.gr)

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top