Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Ανάσες ποίησης και πεζογραφίας
09/11/2022, 1:10 πμ

Ανάσες ποίησης και πεζογραφίας

Γράφει η Κούλα Αδαλόγλου // *

 

Γιάννης Καλογήρου: «Έρμαια δισταγμών», εκδ. Ενύπνιο. 2022

 

Λυρισμός, ατμοσφαιρικότητα, μελαγχολία, αίσθημα φθοράς, μαρασμός, στην πρώτη ποιητική συλλογή του Γιάννη Καλογήρου.

Έντονος ερωτισμός. Αμμουδιές ερημικές, βήματα στην άμμο που χάνονται. Αλλά και δωμάτια, κλειστοί χώροι. Το σκηνικό/τα σκηνικά, για να αποδοθούν οι σχέσεις που δεν ανθίζουν, η μελαγχολική διάθεση, οι ανθρώπινες ζωές που συχνά μοιάζουν με ρόλους άχαρους, σε μια παράσταση χωρίς νόημα.

Όλα αυτά εκφρασμένα με τόνους χαμηλούς, με μια ήσυχη μελαγχολία και με θλίψη που αγγίζει αλλά δεν τρυπάει.

Τα ποιήματα γραμμένα τις περισσότερες φορές σε α΄ ενικό πρόσωπο.

Το β΄ ενικό πρόσωπο που παρουσιάζεται κάποιες φορές μοιάζει με διάλογο και απεύθυνση, αλλά, όπως το διαβάζω, κάποτε γίνεται προσωπική αναφορά του ποιητικού υποκειμένου, ένας μονόλογος.

επέλεξε να ζήσεις, / για να μπορέσεις κάθε μέρα,/ κάθε ώρα να πεθάνεις.// σε μια αυταπάτη ιδεατή/ σε μια αιώνια του χρόνου καταδίκη/ μακρόσυρτα φιλιά του ιούδα/ η κάθε νύχτα σου χαρίζει.// μα σε γελάσανε.(«Προδοσία», σ. 22)   

Κάτω από τα ποιήματα αναγράφεται ο τόπος όπου γράφτηκαν, μαζί και ο μήνας και η χρονολογία.

Ευαίσθητη γραφή, με τη στόφα παλιότερων λυρικών φωνών, ο Γιάννης Καλογήρου αφήνει ένα πρώτο, ενδιαφέρον αποτύπωμα.

 

Γιάννης Καλογήρου

 

Παραθέτω ένα ποίημα που θεωρώ χαρακτηριστικό της συλλογής:

 

νότος

 

μα εγώ θα σε ανταμώνω.

στης ξεχασμένης αμμουδιάς τα βήματα

που μικρή τα πόδια σου αφήσαν.

 

θα προσεύχομαι σε ένα θεό ξένο

πριν πίσω παλέψω να κοιτάξω.

 

και σαν το στερνό φιλί σου δώσω,

το πνιγμένο δάκρυ κρύψω,

θα φύγω μακριά.

 

ταξίδι στις άγριες θάλασσες,

περιπλανήσεις σε μέρη ξένα,

τα σκόρπια κομμάτια της ψυχής μου

θα ψάξω να βρω για να ενώσω.

 

δεν υπάρχει πια αθώο παρελθόν,

όνειρα που ζουν στο φως της μέρας,

οι ψίθυροι των κυμάτων θα με σέρνουν στα βαθιά,

λιμάνια ξένα το κορμί μου θα γυρεύουν.

 

έτσι μαγεμένος θα ενδώσω στις Σειρήνες,

θα αφουγκραστώ τον ήχο των πουλιών,

θα τραγουδήσω της νεκρής μου μάνας

το νανούρισμα.

 

Άνδρος, Μάιος ’16

—

 

 

Δημήτρης Στατήρης:  «Εκεί που η όραση περισσεύει», εκδ. Θράκα, 2022

 

Είναι σημαντικό ότι ένας νέος σε ηλικία συγγραφέας θίγει, με τη δική του ματιά και τον δικό του λόγο, σύγχρονα προβλήματα, όπως η ανεργία, το θέμα των αστέγων, η καταβύθιση στον σκοτεινό κόσμο των ναρκωτικών, ο ρόλος της οικογένειας, η δύναμη του έρωτα. Η αφήγηση σε γ΄ ενικό πρόσωπο, από κεντρικό αφηγητή.

Πότε με ρεαλισμό και πότε με υπερρεαλιστικές περιγραφές, κινούμενος πότε στο πραγματικό και πότε στο φαντασιακό, ο Δημήτρης Στατήρης αποδίδει στη νουβέλα του αυτή έναν κόσμο σκοτεινό αλλά όχι χωρίς ελπίδα. Οι περιγραφές έχουν συχνά αξιοσημείωτη ηρεμία και δείχνουν πραγματικά αυτό το σταμάτημα του χρόνου σε συγκεκριμένες λεπτομέρειες.

Γενικά, η αφήγηση κινείται σε ήπιους τόνους, ακόμα και όταν αποδίδονται εξαιρετικά δύσκολες καταστάσεις.

Ο Ανέστης, ο κεντρικός ήρωας της αφήγησης, ο άστεγος όπως συχνά αναφέρεται από τον αφηγητή, βρίσκει τη δύναμη να αλλάξει τη ρότα της ζωής του, μέσα από μια επώδυνη διαδικασία.

Τελικά, κέντρο της ιστορίας αποτελεί η καταβύθιση στον εσωτερικό κόσμο, του αφηγητή στη συγκεκριμένη περίπτωση, με ένα κοίταγμα βαθύ και ουσιαστικό, εκεί που η εξωτερική όραση περισσεύει.

 

Δημήτρης Στατήρης

 

Τώρα πια οι τοίχοι του διαμερίσματος έπεφταν και τον πλάκωναν και τόλμησε να βγει. Πηγε μέχρι τον φούρνο, έχοντας τα μάτια του δεκατέσσερα, και αφού δεν αντιλήφθηκε κάποια ύποπτη κίνηση, αναθάρρησε. […] 

Στις φυλλωσιές, ο πράσινος καναπές είχε προαχθεί σε μνημείο μεταμοντέρνας τέχνης, στο σαλόνι του δημοσίου βίου, γεμάτος από λευκόχρυσες κουτσουλιές και πορτοκαλοκίτρινα ξερόφυλλα. Η τριανταφυλλιά, πάνω από τον τάφο του Φλόπυ, μαραινόταν. Οι φυλλωσιές αγρίευαν, ίδιες με καφετιά και πράσινα συρματοπλέγματα που κατακτούσαν την περιοχή. Έκτοτε, λοξοδρομούσε. 

(σ. 66)

 

 

* Η Κούλα Αδαλόγλου γεννήθηκε στη Βέροια. Ζει στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Έλαβε Μεταπτυχιακό στην Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και Διδακτορικό στη Διδασκαλία της Γλώσσας από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Έχει εκδώσει οχτώ ποιητικές συλλογές, τελευταία η Γιατί το μέλλον μια μικρή κουκίδα, 2018 – υπό έκδοση η συλλογή Ο δρόμος της επιστροφής είναι απόκρημνος. Μία συλλογή διηγημάτων: Βγήκε ένας ήλιος χλωμός, 2012. τη μελέτη Η γραπτή έκφραση των μαθητών. Προτάσεις για την αξιολόγηση και τη βελτίωσή της, 2007. Και κριτικά σημειώματα για 49 λογοτέχνες, με τον τίτλο Νήματα της γραφής, πτυχές κειμένων, 2019.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top