Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Με τη ματιά στο Μάτι
05/07/2023, 1:31 πμ

Με τη ματιά στο Μάτι

Γράφει ο Άγγελος Χαριάτης //

 

Χρήστος Γιαννάκενας «Αίμα στις στάχτες», εκδόσεις Μεταίχμιο

 

Η πρώτη μου επαφή με τη γραφή του Χρήστου Γιαννάκενα είχε γίνει μέσα από τη συμμετοχή του στον συλλογικό τόμο 23 εγκλήματα στον Χολάργο (εκδόσεις Κύφαντα-Μάιος 2023) με το διήγημά του Η ιστορία του τύπου που γινόταν στουπί.

Το αστυνομικό μυθιστόρημα Αίμα στις στάχτες (εκδόσεις Μεταίχμιο) είναι η πρώτη του προσπάθεια στη μεγάλη φόρμα, έχοντας σαφείς επιρροές από τον αμερικανικό τρόπο γραφής όπως αυτός εμφανίζεται στους συγγραφείς της μπίτνικ και μετά- μπίτνικ γενιάς, και στους αστυνομικούς συγγραφείς της δεκαετίας του ‘30. Η τεχνική που ακολουθεί, μικρές προτάσεις, ελάχιστες περιγραφές εξωτερικών χώρων, μονόλογοι, εξωτερίκευση σκέψεων, σαφώς και παραπέμπουν σ’ αυτό. Έχει αφομοιώσει μέσα στο κείμενο στοιχεία από τον κλασικό ήρωα του Reymond Chandler (στον Fillip Marlow αναφέρομαι ασφαλώς), από τη latin noir λογοτεχνία και τη στόχευση του neo polar ως προς την πολιτική θέση που εκφράζεται μέσα στις γραμμές της αφήγησης, κατακτώντας τα, κάνοντάς τα δικά του, δημιουργώντας κάτι διαφορετικό, και έχει καταφέρνει να τα ενσωματώσει στο ύφος και την πλοκή της αφήγησής του.

Ο κεντρικός πρωταγωνιστής Δημήτρης Κανιάρης ακολουθεί το αρχέτυπο του ήρωα των hard boiled pulp ιστοριών. Μόνος κι έρημος, χαμένος στον δικό του κόσμο ψευδαισθήσεων, μιας και δεν έχει τη θέληση (ίσως και τη δυνατότητα) να ανταποκριθεί, με εμφανή την αδυναμία συναισθηματικής σύνδεσης.

Ένα από τα μεγαλύτερα ερωτήματα στον χώρο της συγγραφής μυθοπλασίας καλείται να απαντήσει ο Χρήστος Γιαννάκενας: Γράφω για ένα θέμα το οποίο είναι της κοντινής επικαιρότητας το οποίο εν πολλοίς δεν έχει ζυμωθεί και χωνευτεί στο υποσυνείδητο της κοινωνίας ή κινούμαι σε μια ―ας μου επιτραπεί η έκφραση― ιδιότυπη ά-χρονη αφήγηση. Ο συγγραφέας επιλέγει να κινηθεί στο παρόν∙ έστω στο πολύ πρόσφατο παρελθόν. Έχει ως βάση τα τραγικά γεγονότα της μεγάλης πυρκαγιάς στο Μάτι. Είναι ένα στοίχημα που μόνο ο αναγνώστης, ο κάθε μοναδικός αναγνώστης, μπορεί να απαντήσει μετά το πέρας της ανάγνωσης, αν έχει χαθεί ή κερδηθεί. Αν ο χαμένος τελικά τα παίρνει όλα ή όχι. Κατά την άποψή μου είναι ένα κερδισμένο στοίχημα.

Η ιστορία έχει όλα εκείνα τα στοιχεία που αναμένει ο αναγνώστης των hard boiled αναγνωσμάτων. Κακούς, καλούς, ξύλο, σκοτωμούς, αίματα, γάζες, επιδέσμους, ανοιγμένα κεφάλι, σπασμένες μύτες, φέρετρα, πτώματα, βία στα όρια του splatter. Διαφθορά, σήψη, ναρκωτικά, μεγάλα συμφέροντα, μπράβους, όπλα.

Η πλοκή είναι άκρως ενδιαφέρουσα, με τις απαραίτητες ανατροπές και κορυφώσεις. Οι δεύτεροι και τρίτοι χαρακτήρες είναι στη θέση τους, έτοιμοι να προάγουν τον μύθο. Η αφήγηση είναι κατά βάση γραμμική με μικρές αναδρομές. Τα flash back παρουσιάζονται με τη μορφή σκέψεων του πρωταγωνιστή. Ο συγγραφέας έχει επιλέξει να αφηγηθεί σε πρώτο πρόσωπο την ιστορία του, δίνοντας ένα πιο προσωπικό τόνο, αφήνοντας τον απαραίτητο χώρο στο συναίσθημα, χωρίς να καταφεύγει σε μελοδραματισμούς. Η επιλογή του Χρήστου Γιαννάκενα να αναφέρει μουσικά κομμάτια (κυρίως rock) μέσα στη ροή μοιάζει να συνοδεύει ηχητικά την ανάγνωση. Κι αυτό είναι καλό.

Περιμένω τη συνέχεια του συγγραφέα, και του πρωταγωνιστή, σε μια άλλη ιστορία, όποτε αυτή κι αν έρθει.

 

Χρήστος Γιαννάκενας

 

Από το οπισθόφυλλο:

Ο Δημήτρης Κανιάρης εδώ και καιρό στοιχειώνεται από τα φαντάσματα του παρελθόντος, μέχρι που ένα τηλεφώνημα από τη Βάσω -μια πρώην του- τον βγάζει από τον λήθαργο. Φοβισμένη, του ζητάει να παρακολουθήσει τον φίλο της. Παρά την αρχική του άρνηση, ο Δημήτρης αποφασίζει να της κάνει τη χάρη, όμως αυτή η απλή απόφαση καταλήγει σε εφιάλτη, τη στιγμή που στον δρόμο συναντά εγκληματίες με σκιώδη κίνητρα και πτώματα που εξαφανίζονται.

Μην ξέροντας ποιον να εμπιστευτεί και με μόνο σύμμαχο το πείσμα του, ο Δημήτρης αναλαμβάνει ρόλο ντετέκτιβ για να παρασυρθεί σε μια σπείρα γεμάτη ψέματα, διαφθορά και αίμα, στην άκρη της οποίας κρύβεται μια αλήθεια όμοια με το Κουτί της Πανδώρας, επικίνδυνη και έτοιμη να τα κάνει όλα στάχτη.

«Δυνατή πλοκή, εξαιρετικά σκιαγραφημένοι χαρακτήρες και υποδειγματική νουάρ ατμόσφαιρα. Λυρικό και ευαίσθητο προσωπικό ύφος γραφής, σκληρό κοινωνικό σχέδιο και διακριτικό, υποδόριο χιούμορ τύπου Τσάντλερ. Τι άλλο να ζητήσει κανείς;» (Γρηγόρης Αζαριάδης)

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top