«Καθώς μεγάλωνα»: Ένα ποίημα του Λάνγκστον Χιουζ
Απόδοση-Σχόλια: Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη //
«Καθώς μεγάλωνα»
Ήταν πριν από πολύ καιρό.
Κι’ έχω σχεδόν ξεχάσει τ’ όνειρό μου.
Αλλά ήταν εκεί τότε,
Μπροστά μου,
Φωτεινό σαν έναn ήλιο
Τ’ όνειρό μου.
Και τότε ο τοίχος ρόδισε,
Ρόδιζε σιγά-σιγά,
Σιγά-σιγά,
Ανάμεσα σε μένα και το όνειρό μου.
Ρόδισε μέχρι να αγγίξει τον ουρανό
Ο τοίχος.
Σκιά.
Είμαι μαύρος.
Είμαι ξαπλωμένος στη σκιά.
Δεν υπάρχει πλέον το ονειρικό φως μπροστά μου,
Από πάνω μου.
Μόνο ο παχύς τοίχος.
Μόνο η σκιά.
Τα χέρια μου!
Τα μαύρα χέρια μου!
Να σπάνε τον τοίχο!
Να βρουν τ’ όνειρό μου!
Βοήθησέ με να συντρίψω αυτό το σκοτάδι,
Να συντρίψω αυτό το βράδυ,
Να σπάσω αυτή τη σκιά
Σε χίλιες ακτίνες του ήλιου,
Σε χίλια όνειρα στροβιλισμένα
Του ήλιου!
‘As I Grew Older’
It was a long time ago.
I have almost forgotten my dream.
But it was there then,
In front of me,
Bright like a sun—
My dream.
And then the wall rose,
Rose slowly,
Slowly,
Between me and my dream.
Rose until it touched the sky—
The wall.
Shadow.
I am black.
I lie down in the shadow.
No longer the light of my dream before me,
Above me.
Only the thick wall.
Only the shadow.
My hands!
My dark hands!
Break through the wall!
Find my dream!
Help me to shatter this darkness,
To smash this night,
To break this shadow
Into a thousand lights of sun,
Into a thousand whirling dreams
Of sun!
Ο αφηγητής ξεκινά περιγράφοντας ένα όνειρο που είδε ‘εδώ και πολύ καιρό’ και που σχεδόν έχει ξεχαστεί. Ένας τοίχος σηκώθηκε αργά μέχρι να αγγίξει τον ουρανό. Το τείχος είναι σκιά. Ο ποιητής διακηρύσσει ευθέως, ‘είμαι μαύρος’. Βρίσκεται ξαπλωμένος στη σκιά, που εμποδίζει το φως του ονείρου να λάμπει από πάνω του. Το μόνο που μπορεί να δει είναι ο χοντρός τοίχος και η σκιά. Φωνάζει δυνατά και αναφέρεται στα μαύρα χέρια του. Το ποίημα ‘As I Grew Older’ περιέχει μια αφήγηση για τον αγώνα και την ενδυνάμωση που θυμίζει κάποιες θεματικές ομοιότητες άλλων ποιημάτων του Λάνγκστον Χιουζ, όπως τα ‘Dreams’ και ‘Harlem’. Ο συμβολισμός είναι προφανής. Ο ποιητής εδώ εκπροσωπεί όλους τους αφροαμερικανούς οι οποίοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα όνειρά τους, λόγω της διάχυτων διακρίσεων και διώξεων στις αρχές του 20ου αιώνα στην αμερικανική κοινωνία. Τα παιδιά των αφροαμερικανών μπορεί να έχουν βιώσει μερικά σύντομα χρονικά διαστήματα άγνοιας, αλλά τελικά έφτασαν σε επίγνωση της ιδιότητάς τους ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας, με ένα τοίχο αδικίας να ανεβαίνει σταδιακά και να εμποδίζει το φως του ήλιου. Όμως, επειδή ο τοίχος έχει ξεσηκωθεί, αυτό δεν σημαίνει ότι το όνειρο παύει να υπάρχει. Απλώς o αφηγητής δεν μπορεί να το δει πλέον. Ο Χιουζ, σκόπιμα χρησιμοποιεί το σύμβολο της σκιάς ως τρόπο για να δείξει την κατάσταση του χαρακτήρα του, επειδή η φυλή του αποτελεί εμπόδιο που τον κρατά μακρυά από την επίτευξη των ονείρων του.
Όπως το ποίημα εξελίσσεται, όμως, η νωθρότητα και η απάθεια του αφηγητή μετατρέπεται σε αποφασιστικότητα και σθένος, δημιουργώντας κατά κάποιο τρόπο, μετατόπιση της σχετικής ενέργειας. Δίνει αυστηρή εντολή στα μαύρα χέρια του να σπάσουν τον τοίχο ώστε να μπορεί να έχει άνετα πρόσβαση στο όνειρό του. Είναι αποφασισμένος να μην το αφήσει να μαραζώσει. Θέλει να συντρίψει, όχι μόνο αυτό το σκοτάδι αλλά κι’ αυτό το βράδυ. Ο Χιουζ χρησιμοποιεί αυτή τη βίαιη γλώσσα για να δείξει ότι ο αφηγητής αποκτά ξαφνικά δύναμη και εξουσία και δεν νιώθει καμία υπεκφυγή ή άγχος για το τι πρέπει να κάνει. Η καταληκτική εικόνα είναι φανταστική, εκείνη μέσα στην οποία ο αφηγητής φαντάζεται τη σκιά να σπάει σε χιλιάδες κομμάτια ηλιακού φωτός και την απελευθέρωση, τελικά, των ‘στροβιλισμένων ονείρων’ του ήλιου! Με την αντιμετώπιση του εμποδίου μπροστά του, ο αφηγητής έχει βρει τη φωνή και το σκοπό του. Αυτός είναι ένας πιθανός υπαινιγμός για τον ελληνικό μύθο του Ικάρου. Ο ενθουσιασμός του τον ανάγκασε να πετάξει πάρα πολύ κοντά στον ήλιο, τα φτερά του έλιωσαν, και αυτός έπεσε κατακόρυφα στη θάλασσα. Παρά το γεγονός ότι υπάρχει εγγενής κίνδυνος στην απόφαση του ποιητή για να συντρίψει το χοντρό τοίχο, το δεύτερο μισό του ποιήματος φαίνεται να δείχνει ότι, ακόμη και αν αποτύχει στο σκοπό του, προσπαθεί να έρθει πολύ κοντά στο όνειρο πολλών και πολλών γενεών.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
-
Ο Άκης Παρώδης στο εργαστήρι του συγγραφέα
30/04/2024, 9:11 μμ -
Ο Χρήστος Τζανάκος στο εργαστήρι του συγγραφέα
30/04/2024, 9:10 μμ -
✩ Νέες εκδόσεις: 12 καινούργια βιβλία
30/04/2024, 9:07 μμ -
Το βιβλίο κι ο συγγραφέας του: «Η ψίχα της μεταλαβιάς»
30/04/2024, 9:06 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
XL, θα πει σαράντα
Της Αναστασίας Μπικάκη // Γκέλη Ντηλιά «XL», εκδ. Κέδρος «Ο ποιητής», γράφει, «παίζει κρεμάλα με τη γραμματική και της αλλάζει τα φώτα, καταργώντας κανόνες. Στο τέλος αφού έχει ξαναφτιάξει τον κόσμο κρεμιέται με τη γραβάτα που φοράει στις
Περισσότερα -
Το σώμα ως τόπος, πληγή και θεραπεία
Γράφει η Άννα Γρίβα // Χάρις Κοντού, “Η θηλή της λήθης”, Γαβριηλίδης, 2018 Στη δεύτερη ποιητική συλλογή της, η Χάρις Κοντού (γεν. 1988) επιλέγει να καταγράψει έναν δικό της χάρτη. Οι πόλεις, οι δρόμοι και τα περάσματα που
Περισσότερα -
«Άνθρωπος του παρελθόντος και του μέλλοντος, της νοσταλγίας και της προσδοκίας»
Γράφει η Γεωργία Κακούρου – Χρόνη // * Ελένη Λαδιά, «Η εσωγραφία μιας πεζογράφου. Από ένα ψυχοπνευματικόν μυθιστόρημα», Εκδόσεις Αρμός, Αθήνα 2019 «Εσωγραφία», αυτοβιογραφία «διαβάζει» ο αναγνώστης για να αναιρέσει τον ορισμό του όρου αμέσως μετά τον υπότιτλο
Περισσότερα -
Κώστας Μουρσελάς: Το αίνιγμα της ανάγνωσης και της γραφής
[Με αφορμή μια συνάντησή του με την Ομάδα Βιβλίου στο Κορωπί] «Οι ασκήσεις επί χάρτου περιλαμβάνουν σημειώσεις που κατά καιρούς κρατούσα, πότε γράφοντας κάποια λογοτεχνικά βιβλία και πότε, επιστρέφοντας στο σπίτι, μετά από ερεθιστικές κουβέντες – σε
Περισσότερα -
✩ 124o τεύχος Fractal // Περιεχόμενα
Ο ζωγράφος του μήνα: Τακάσι Μουρακάμι (Takashi Murakami), 1 Φεβρουαρίου 1962 (ηλικία 61 έτη), Itabashi City, Τόκιο, Ιαπωνία Editorial: «Ο καθρέφτης» Συνεντεύξεις: Μαρίλη Μαργωμένου. Λένα Καλαϊτζή- Οφλίδη/ Σίμος Οφλίδης Εργαστήρι συγγραφέα: Άρης Κτενάς | Μπάμπης
Περισσότερα -
Οι δίδυμες Βιβλιοθήκες της Λευκάδας!
Γράφει η Ιουστίνη Φραγκούλη // Εκεί στο κέντρο της αγοράς, μέσα από του Βανδώρου, στην παλιά ψαραγορά της Λευκάδας (Μαρκάς) έχει ανεγερθεί ένα κτίριο που στεγάζει τις δίδυμες βιβλιοθήκες. Ναι, στη Λευκάδα υπάρχουν δύο vis-a-vis βιβλιοθήκες, που στολίζουν με
Περισσότερα -
Οι εραστές κι ο κόσμος
Γράφει ο Γιάννης Παπαγιάννης // Hjalmar Söderberg «Το σοβαρό παιχνίδι» Μετάφραση: Αγγελική Νάτση Εκδόσεις Printa, σελ. 352 Εθνικός συγγραφέας της Σουηδίας, ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της βόρειας Ευρώπης, είναι μερικοί από τους χαρακτηρισμούς που έχουν κατά καιρούς
Περισσότερα