Fractal
Home / Το εργαστήρι του συγγραφέα / Ο Θόδωρος Σούμας στο εργαστήρι του συγγραφέα
15/01/2020, 9:05 πμ

Ο Θόδωρος Σούμας στο εργαστήρι του συγγραφέα

 

 

 

Σκέψεις του συγγραφέα Θόδωρου Σούμα  για τη νουβέλα του «Το ημερολόγιο ενός αδέξιου εραστή»

 

Μετά από τη συλλογή διηγημάτων «Η Κλαίρη και η θάλασσα» (εκδ. Απόπειρα) και έξη βιβλία για τον κινηματογράφο- το δεύτερο λογοτεχνικό βιβλίο μου, η νουβέλα «Το ημερολόγιο ενός αδέξιου εραστή», με ήρωες έναν άντρα και τις γυναίκες που ερωτεύεται, περιστρέφεται γύρω από το μοτίβο του ανεκπλήρωτου πόθου και ανέφικτου έρωτα: Άγονοι έρωτες, αδυναμία πραγμάτωσης κι ενσάρκωσης της σεξουαλικής επιθυμίας, ερωτική αποστέρηση και πίκρα του ατελέσφορου έρωτα. Στη νουβέλα συναντάμε κι άλλα θέματα, τις σχέσεις και τις διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα, τις αντιφάσεις ανάμεσα στον έρωτα και τον κυνικό σεξισμό, τον ρομαντισμό και τον φαλλοκρατισμό, το ιδεατό/ φαντασιωσικό / πλατωνικό στοιχείο στον έρωτα και το σαρκικό / ηδονιστικό. Γύρω από το Φάνη περιφέρονται λικνιζόμενες, δελεαστικές γυναίκες που δεν μπορεί να γοητεύσει, να αγγίξει και να αδράξει.

Το βιβλίο αφηγείται μία κεντρική, σύγχρονη, σκοτεινή ερωτική ιστορία του ήρωα που περιστρέφεται γύρω από την ίδια γυναίκα, την Ηλέκτρα που έχει ερωτευτεί μάταια, χωρίς αποτέλεσμα, και εμβόλιμες, διαφορετικές παλαιότερες ερωτικές σχέσεις του, λίγο πολύ αποτυχημένες.

 

Η αρχική μου σύλληψη είναι πως θα κατασκευάσω μια τριλογία πεζογραφημάτων:

1ο, «Τα αγόρια που πάντα έφευγαν», με ήρωα τον Τόλη και βασικό θέμα την παιδική κι εφηβική ηλικία.

2ο, «Ο Πολυχρόνης στην αριστερά», με θέμα την ένταξη στην αριστερά και κεντρικό ήρωα τον Πολυχρόνη.

3ο, «Το ημερολόγιο ενός αδέξιου εραστή/άγονοι έρωτες», το οποίο μόλις εκδόθηκε από τις εκδ. Βακχικόν, με ήρωα τον Φάνη και θέματα τον έρωτα και τη σεξουαλικότητα.

Το 2ο το γράφω τώρα, δεν έχει τελειώσει. Εκδόθηκε όμως πρώτο αυτό που χρονολογικά είναι το τρίτο και τελευταίο της τριλογίας, ως πιο σκαμπρόζικο.

Η αρχική αφήγηση του «Ημερολόγιου ενός αδέξιου εραστή / άγονοι έρωτες» ήταν γραμμική, πολύ υποκειμενική, έμοιαζε με ζοφερό εσωτερικό μονόλογο και περιοριζόταν σε τρία πρόσωπα, τον κεντρικό ήρωα, την Ηλέκτρα και τον φίλο του Γιώργο. Αργότερα, μέσα από αλλεπάλληλες γραφές αναδόμησα την αφήγηση: έδωσα μια τριαδική δομή σε κάθε ενότητα, ήτοι

Α’ Μέρος: ο Φάνης, η Ηλέκτρα και η Ρένα.

Β’ Μέρος: ο Φάνης, η Ηλέκτρα και η Ελένη.

Γ’ Μέρος: ο Φάνης, η Ηλέκτρα και η Νίνα.

Δ΄ Μέρος: ο Φάνης, η Ηλέκτρα και η Κερασία.

 

 

Αυτό έγινε για να επιβάλλω μια πιο αυστηρή δομή στην υποκειμενική ροή της αρχικής αφηγηματικής γραμμής μου, να σπάσω τον υποκειμενικό χαρακτήρα της αφήγησης και να την ποικίλλω, για να χαλάσω την γραμμική χρονολογική ανέλιξη της αφήγησης, με άλματα της αφήγησης προς τα πίσω και προς τα εμπρός, /πίσω στο παρελθόν, στο παρόν και στο πρόσφατο παρελθόν, κ.ο.κ.: Το μυθιστόρημα ξεκινά από το παρελθόν και πάει στον ενεστώτα της αφήγησης, κατόπιν πάει στο παρελθόν και μετά στο πρόσφατο παρελθόν (περιστατικά με την Ηλέκτρα), μετά στο απώτερο παρελθόν και ύστερα στο πρόσφατο, κατόπιν στον ενεστώτα χρόνο, μετά στην εποχή της Ηλέκτρας, κατόπιν στο παρελθόν κ.ο.κ.

Επέλεξα να αποδομήσω τον σοβαρό και ζοφερό χαρακτήρα της διήγησης, εισάγοντας με τη σχέση του κεντρικού προσώπου με τα τρία γυναικεία πρόσωπα της πρώτου, δεύτερου και του τέταρτου -τελευταίου- μέρους μια σκωπτική, χιουμοριστική κατάσταση.

Επεδίωξα έτσι να φτιάξω τη νουβέλα, σε ορισμένες ενότητές της, αστεία, π.χ. σε τρία κεφάλαια, στην αρχή, στη μέση και στο τέλος· για να μην κλείνει πολύ απαισιόδοξα· για να αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση ανακατεμένη με χιούμορ. Ήθελα να φτιάξω κάτι σαν “ντραμεντί” που λέμε στο σινεμά, που περιέχει δηλαδή και το “δράμα” και την “κωμωδία”. Αν τα δεις από μια ορισμένη σκοπιά όλα αυτά που συμβαίνουν στον Φάνη ή στην Ηλέκτρα, μοιάζουν με θέατρο ή κωμωδία ή ιλαροτραγωδία…

Η νουβέλα είναι γραμμένη άλλοτε σε ένα ύφος εξομολογητικό, εσωτερικών σκέψεων, και άλλοτε σε ύφος σκωπτικό και διαλογικό, ηδυπαθές και ενίοτε ζοφερό. Ο τρόπος γραφής, το ύφος και στυλ ενός πεζογραφήματος υποβάλλεται καταρχήν από το θέμα του και τα πρόσωπα (χαρακτήρες) του. Όχι πως δεν υπάρχουν κοινά στοιχεία στο ύφος και των τριών πεζογραφημάτων μου, ισχύει το αντίθετο. Αλλά καταρχήν το στυλ απορρέει από το θέμα, την ιστορία και τους χαρακτήρες της ιστορίας.

Ως κριτικός -κινηματογράφου- αναλάμβανα να αναλύω τα έργα, να καταδεικνύω τον τρόπο λειτουργίας τους, να αποκαλύπτω τα αφηγηματικά, σημασιολογικά, δραματουργικά κλειδιά τους. Σχολιάζοντας όμως τώρα το πεζογράφημά μου δεν πολυθέλω να αποκαλύψω πλήρως τα κλειδιά του, όλα τα τεχνάσματα και τα τρυκ μου. Ο πεζογράφος δεν μπορεί να αποκαλύψει όλα τα μέσα, τις μεθόδους του και τα κλειδιά ερμηνείας του έργου. Αυτό βασικά είναι δουλειά του κριτικού, που εν μέρει είμαι.

Οι συγγένειες, ομοιότητες κι επιρροές της νουβέλας από τον κινηματογράφο ήταν από φιλμ των Ρομέρ, Μπουνιουέλ, Φελίνι, Φον Στέρνμπεργκ, κ.α.· και από την λογοτεχνία, από έργα των Πιέρ Λουίς, Μπατάιγ, Φλομπέρ, Ροθ, Ουελμπέκ, κ.α. Όμως οι επιρροές αυτές ήταν χωνεμένες από πριν, τις εντόπισα αφού είχα διυλίσει, κοσκινίσει και χωνέψει αυτά τα έργα, γιατί το πεζογράφημα που ήθελα να γράψω, μου έβγαινε, προέκυπτε με αυτό το συγκεκριμένο ύφος. Το στυλ της νουβέλας μού υπαγορεύτηκε από τα υλικά και τα θέματά της, από την οπτική γωνία και την άποψή μου.

Είχα διαβάσει παλαιότερα πάρα πολλά ερωτολογικά πεζογραφήματα, κυρίως γαλλικά, μα αυτά με τον καιρό καταστάλαξαν μέσα μου, κοσκινίστηκαν, διηθήθηκαν, όταν έγραφα τη νουβέλα μου ξεχάστηκαν, εκτός αν αποτελούσαν υλικό της αφηγούμενης ιστορίας, πχ τα φιλμ: Ο Καζανόβα, Το γόνατο της Κλαίρης, Το σκοτεινό αντικείμενο του πόθου, Ο γαλάζιος άγγελος και τα μυθιστορήματα Η γυναίκα και το νευρόσπαστο (είναι και φιλμ του Στέρνμπεργκ και του Μπουνιουέλ) ή το μυθιστόρημα Αισθηματική αγωγή, του Φλομπέρ.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top