Fractal

Στον παράξενο κόσμο του Τρεβάνιαν

Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας //

 

 

«Σιμπούμι», Trevanian , μετάφραση: Αποστόλης Πρίτσας, εκδ. Πόλις, σελ. 624

«Η λεωφόρος», Trevanian, μετάφραση: Κλαίρη Παπαμιχαήλ, εκδ. Πόλις, σελ. 437

 

 

Μέχρι πριν από περίπου ένα χρόνο στα ράφια των Ελληνικών βιβλιοπωλείων δεν υπήρχε μεταφρασμένο βιβλίο του Τρεβάνιαν. Οι εκδόσεις ΠΟΛΙΣ φρόντισαν να κυκλοφορήσουν δύο δουλειές ενός συγγραφέα που όσο λίγοι διεκδικεί επάξια τον τίτλο του καλτ. Όχι μόνο για τον τρόπο ζωής αφού αν και ακαδημαϊκός μέχρι το 2005 που έφυγε από τη ζωή απέφυγε την έκθεση στη δημοσιότητα όσο και για τον τρόπο γραφής και την θεματολογία του. Ο Ρόντνι Γουίλιαμ Γουιτάκερ κατάφερε να φλερτάρει με πολλά είδη γραφής χωρίς στην πραγματικότητα να ανήκει πουθενά και σε κανένα.

Αυτό γίνεται αντιληπτό από τα δύο μεταφρασμένα βιβλία του τη «Λεωφόρο» και το «Σιμπούμι». Ας ξεκινήσουμε από το πλέον απαιτητικό, ενδεχόμενα και ότι πιο απαιτητικό έγραψε στα 74 χρόνια της ζωής του, το Σιμπούμι. Ένα βιβλίο που προσπαθεί με μεγάλη επιτυχία να εκσυγχρονίσει τον κλασικό μύθο των Σαμουράι με κεντρικό πρόσωπο ένα από τους πλέον αλλοπρόσαλλους, ιδιόρρυθμους και συνάμα ενδιαφέροντες ήρωες βιβλίων. Σε μια κινηματογραφική μεταφορά ο Νικολάι Χελ θα μπορούσε δυνητικά να είναι ένα κράμα Τζέιμς Μποντ. Μπρους Λι και Ιντιάνα Τζόουνς. Γεννημένος στη Σανγκάη από εξόριστους γονείς (Ρωσίδα μητέρα-Γερμανό πατέρα), με Γιαπωνέζικη κουλτούρα, λάτρης του παιχνιδιού Go κάτι που τον οδηγεί στη συγκεκριμένη χώρα για να προπονηθεί και να βελτιώσει τη δεξιότητά του. Θα περάσει χρόνια στη φυλακή και όταν τελικά ελευθερωθεί θα μετατραπεί σε ένα πληρωμένο δολοφόνο Σαμουράι, έναν ‘’Ρόνιν’’, που χρησιμοποιεί μια άγνωστη πολεμική τέχνη για να κατατροπώνει τους αντιπάλους του με αυτοσχέδια όπλα οικιακής χρήσης και σε προικισμένο εραστή! Η συνέχεια είναι…. οργιαστική αφού ο Τρεβάνιαν κινείται κάπου μεταξύ της παρωδίας, του φτηνού παλπ φίξιον, της κλασικής αστυνομικής νουβέλας και των κλασικών έργων κατασκοπείας.

 

Trevanian

 

Ο Τρεβάνιαν είναι φανερό ότι δεν παίρνει πολλά πράγματα στα σοβαρά στο συγκεκριμένο βιβλίο. Και φαντάζομαι ότι γράφοντας το συγκεκριμένο βιβλίο δεν είχε στο μυαλό του την απαίτηση να τον πάρουν στα σοβαρά! Παράξενο χιούμορ, γρήγορη πλοκή και δράση, γερές δόσεις σουρεαλισμού, συνθέτουν μια σπάνια δημιουργία που δεν ενδείκνυται για σοβαροφανείς αναγνώστες αλλά μόνο για όσους είναι μυημένοι στη λογική του pulp fiction, των b-movies και των Χολιγουντιανών μπλοκμπάστερ δράσης. Προσωπικά, δεν θα μου προξενούσε την παραμικρή έκπληξη αν ο Κουέντιν Ταραντίνο δήλωνε κάποια στιγμή φανατικός αναγνώστης του Τρεβάνιαν. Στα συν της έκδοσης η πολύ καλή μετάφραση του Αποστόλη Πρίτσα.

Η Λεωφόρος γραμμένη τρία χρόνια πριν το Σιμπούμι (1976 και 1979 αντίστοιχα) είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Τυπικά είναι ένα νουάρ μυθιστόρημα που όμως απέχει αρκετά και από τον ορισμό και από τα κλασικά του είδους. Κυρίως γιατί μεγάλο μέρος του καταναλώνεται στην ηθογραφία και τη φιλοσοφία. Η υπόθεση είναι μάλλον απλή, σίγουρα πολύ πιο απλή από άλλα βιβλία του είδους. Ένας φόνος στην κεντρική λεωφόρο του Μόντρεαλ αποτελεί την αφορμή για τον αστυνομικό επιθεωρητή Λαπουάντ να μας ξεναγήσει σε μια πολύ ενδιαφέρουσα κατάδυση στον κόσμο της λεωφόρου. Η αναζήτηση του ενόχου ξεκάθαρα είναι η αφορμή, το αναγκαίο κακό για όλα τα υπόλοιπα και μια βόλτα σε γειτονιές της πόλης όπου το έγκλημα και η φτώχια είναι χέρι χέρι με τα οράματα και την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. Στη διαδρομή ο Τρεβάνιαν με την απαισιόδοξη γραφή του, τη νοσταλγία για όλα όσα πέρασαν και δεν θα ξανάρθουν υπογράφει στην ουσία το τέλος μιας εποχής. Γεμίζει τις σελίδες του με θλίψη, γέλιο, ελπίδα, ζωή και θάνατο, σπέρνοντας διάφορα φιλοσοφικά ερωτήματα πολλά από τα οποία δεν χρειάζεται καν να απαντηθούν. Η μάχη του old school αστυνομικού με το παρόν και τη νέα γενιά περνάει επίσης σε πρώτο πλάνο σε πολλά σημεία ενός πολύ ‘’γεμάτου’’ βιβλίου.

Διαβάζοντας διαδοχικά τα βιβλία του Τρεβάνιαν, ακριβώς με τη χρονική σειρά που τα παραθέτω, διαπίστωσα ότι ο μέχρι πρότινος ‘’άγνωστος’’ συγγραφέας στο Ελληνικό κοινό αποτελεί μια unique περίπτωση και μάλιστα αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία αν αναλογιστούμε ότι το μεγαλύτερο μέρος της λογοτεχνικής διαδρομής του έγινε σε εποχές που η λέξη παγκοσμιοποίηση δεν υπήρχε ως όρος στα λεξικά. Αξίζει να τον ανακαλύψετε…

 

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top