Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / «Με το προσωπικό του ύφος συνοψίζει την θεολογία του καινούριου, εφηβικού μας αιώνα»
02/05/2019, 10:00 πμ

«Με το προσωπικό του ύφος συνοψίζει την θεολογία του καινούριου, εφηβικού μας αιώνα»

Γράφει ο Απόστολος Θηβαίος //

 

 

“Εκεί που δεν με σπέρνουν” και “Πάω γυρεύοντας”, Στέφανος Παντελίδης, Εκδόσεις Βακχικόν

 

Υπάρχουν κάποιοι λίγοι που επιλέγουν το υπερώο της ποίησης. Πρόκειται για παράξενα πρόσωπα από ακαθόριστα υλικά. Μια ιδέα τους είναι καμωμένη από ηφαιστειακή πέτρα. Αλλού τους ντύνουν με γαλαζωπά κοχύλια και νεφρίτες γύρω από τα μάτια. Ποτέ δεν τους αναγνωρίζουμε γιατί δεν μιλούν, μονάχα νιώθουν και συμπεραίνουν το νυν και το αεί του κόσμου.

Δεν πρόκειται για καμιά ευγενή τάξη. Τα πάθη τους κυλούν υπόγεια ρεύματα από χιλιάδες φωνές. Εμπρός στην δική τους, η μοίρα του ομηρικού Ορέστη ωχριά. Όταν διαβάσουν κάτι απ’ τα μυστικά φωνήεντα του κόσμου βγάζουν φιρμάνι στις αγορές και τα παζάρια. Φωνάζουν χάραμα το αδύνατο, οι καιροί τους πάντα συντελεσμένοι και άχρονοι, τόποι δεσμευτικοί, πατρίδες.

Όταν τους συναντάς να ανάβεις όλα τα φώτα της καρδιάς σου, είπε η φωνή από το ξεροπήγαδο. Πώς, πώς θα τους γνωρίσω ρωτάς και απ’ την σκεπή σημαίνουν το πρώτο έαρ, βροχές διάττοντων αστέρων, χρόνια, αυτοκρατορίες, αναρίθμητα σήματα και όχι οι απαντήσεις που περιμένεις. Ας πούμε, κάτι σαν το εμείς και η άβυσσος αιωνίως δεσμευμένοι, και ας με συγχωρέσει ο Στέφανος Παντελίδης για τις συντακτικές αυθαιρεσίες. Αφοπλιστικός, το έξαλλο αυτόματο πίσω από νεκρές γραφομηχανές και άδεια μπουκάλια, μπλουζ γύρω απ’ το πρόσωπό του, στίχοι, συνθήματα και πρόζες. Εκεί που δεν με σπέρνουν και Πάω γυρεύοντας αμφότερες των εκδόσεων Βακχικόν, συνιστούν τους τίτλους των συλλογών του ποιητή που σηματοδοτούνται από στίχους αφιερωμένους στο αμήχανο, αποφθεγματικά συμπεράσματα, ενδεικτικές υποσημειώσεις της σημασίας που τελικά προσδίδει την ροπή στο έργο του Παντελίδη.

Ο δημιουργός οφείλει να βρίσκεται στο κέντρο της εποχής του. Ο βαθμός της ευαισθησίας, η ποικιλία της, το ανεξάντλητο των αφορμών που συνθέτουν τον παράξενο κόσμο, τον δίχως πρίγκιπα γλυκέ μου διαμορφώνουν τα αντανακλαστικά του. Οι στίχοι, αυθύπαρκτοι και πιθανοί μες στο μεγάλο παλίμψηστο της πόλης, διαθέτουν ρίζες και απαντούν. Στην καβαφική μοίρα που χτυπά σαν καρδιά ο Στέφανος Παντελίδης παίρνει την θέση του, κουβαλώντας έτσι μια άλλη εκδοχή της παράδοσης, όπως περιγράφεται η απόσταση του καιρού που κατακτιέται. Δεν έχουν απάντηση οι ποιητές, οι καρδιές τους παλιά βινύλια, κρατούν φυλαγμένα τα τραγούδια τους και αφήνουν αποστομωτικές κραυγές καταμεσίς της πόλης.

 

Και άμα βρεθείς στο καρναβάλι της ζωής, το γέλιο δεν είναι άλλο από την μάσκα του πόνου. Την έκπληξη ζητάς από τους ποιητές, μια γιορτινή ρουκέτα να αφήνει πολύχρωμα τ’ άστρα γύρω τους. Τους θαρραλέους υπερασπιστές της τελευταίας γραμμής της φαντασίας, αυτούς που σημαίνουν τα ανεξήγητα, τα χιμαιρικά δάκρυα.

Το βήμα του Παντελίδη  ανάμεσα στις φλόγες του καιρού, περισσότερο υπαινίσσοντας, λίγο πιο πέρα από τις σιωπές στην διακοπή μιας ανάγνωσης. Το βήμα του μετέωρο, η ψυχή του δίκαιη, ιερέας, δικαστής, αστυνόμος, βουλευτής, μικροπρεπής, πάντα να έχει κόντρα τον κόσμο και τις ερμηνείες του.

Λέγεται πως στα παλιά, αμερικανικά δωμάτια του Τ. Χιουζ, τα ποιήματα πετούν ελεύθερα μες στο δωμάτιο. Και η νεανική σοφία συμπληρώνει επάξια εκείνο το σημείο που απαιτεί την πίκρα ή μια εσοχή του στίχου που μπορεί να ερμηνευθεί με χιλιάδες σημασίες. Σοφία γιατί είναι στα ξαφνικά οροπέδια της πρόζας που αρχινά απ’ τους τίτλους του Παντελίδη, που η ζωή προκλητικά συνεχίζει τον δρόμο της. Κάποιοι πιστεύουν πως τούτο δεν συνιστά παρά τον ύστατο, τον μόνο κοινό τόπο, αυτό που λέγεται πατρίδα και γεννιέται στους κόλπους της πρώτης ζωής των ποιητών.

 

Στέφανος Παντελίδης

 

Πάω Γυρεύοντας (Κατά τον Δαίμονα Εαυτού) και Εκεί που δεν με σπέρνουν τιτλοφορούνται οι συλλογές του Στέφανου Παντελίδη, που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Βακχικόν. Ο δημιουργός, γεννημένος στην Λευκωσία παρατηρεί τον κόσμο, μαντεύει, προφητεύει, χρησμοδοτεί με την αστείρευτη ελευθερία που χρειάζεται η άσκησή του. Θεός και άνθρωπος στους καθρέφτες της τέχνης του Παντελίδη πυκνώνουν τις  γραμμές τους, κάθε στίχος χωρά μια αδιάκοπη ερμηνεία. Σύγχρονα τα υλικά του και παραδοσιακά, στην τυχερή στιγμή που κάποιο πνεύμα τα σμίγει. Λέξεις και αισθήματα της επικαιρότητας μα και παλιές δόξες παρελαύνουν απ’ τις πρόζες των συλλογών.

 

Να με  προσέχεις, γιατί είμαι εσύ, σημειώνει στο βιβλίο Εκεί που δεν με σπέρνουν. Εκείνος που υπογράφει φαίνεται πως εντός του και προς τον κόσμο στρέφεται με θάρρος και καρδιά. Ίσως ανήκει στην τρυφερή και αδικοχαμένη τάξη των μικρών πριγκίπων που αντλεί τα χρώματά της απ’ την θρυλική πολιτεία των σοφών παιδιών

Όπως και να έχει το περιεχόμενο των δύο συλλογών που εκτυλίσσονται σε άλλες, νοηματικές ενότητες, δεν επιβάλλει σε αυτό το σημείωμα τον χαρακτήρα της κριτικής. Θα ‘ταν καλύτερο να φανταστούμε πώς θα γραφόταν με λέξεις το αίσθημα της επιθυμίας να σφίξει κανείς το χέρι ενός αυθεντικού δημιουργού που με το προσωπικό του ύφος συνοψίζει την θεολογία του καινούριου, εφηβικού μας αιώνα.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top