Fractal

Ακολουθεί διαδρομή παράλληλη με εκείνη της χώρας του

Γράφει ο Αντώνης Πάσχος // *

 

Μαρία Γεωργίου «Σπασμένο Ακορντεόν», εκδ. Πηγή

 

Το «Σπασμένο Ακορντεόν» είναι η πρώτη εκδοτική απόπειρα της Μαρίας Γεωργίου κι είναι βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα. Χωρίζεται σε δυο μέρη: το πρώτο εξιστορεί την ενηλικίωση του Γιάννη, του πρωταγωνιστή, και το δεύτερο παίρνει τη σκυτάλη όταν αυτός, στα δεκαεπτά του και μετά από ένα σημαντικό γεγονός στη ζωή του, γίνεται μέλος της ΕΟΚΑ.

Το βιβλίο ξεκινάει το 1937, με τη σύντομη σκιαγράφηση ορισμένων προγόνων του πρωταγωνιστή και περνάει γρήγορα στη δική του ζωή στην Κύπρο. Ο Γιάννης γεννιέται στο πρώτο μισό του προηγούμενο αιώνα και κάθε κεφάλαιο περιγράφει κι από ένα περιστατικό· άλλοτε χιουμοριστικό, άλλοτε καθοριστικό για την προσωπικότητά του κι άλλοτε χαρακτηριστικό των σχέσεών του με συγγενείς και φίλους. Τα αποσπάσματα εντάσσονται σε μια σταθερή αφήγηση, έτσι ώστε τα στιγμιότυπα να συνθέτουν ένα ολοκληρωμένο πορτραίτο του ίδιου και της οικογένειάς του, με τα πάθη, τους έρωτες, τις φιλίες και τα όνειρά τους. Πετυχημένα αποδίδεται και η ατμόσφαιρα της περιόδου· οι ελπίδες, οι χαρές, οι απογοητεύσεις και οι επιδιώξεις του κόσμου. Το βάρος εδώ πέφτει στην ιδιαιτερότητα της καθημερινότητας παρά στις ιστορικές εξελίξεις, που, όσο ο πρωταγωνιστής είναι παιδί ή έφηβος, διαφαίνονται στο φόντο, επηρεάζοντας τη ζωή του εν αγνοία του. Συχνές είναι κι οι σκέψεις του σχετικά με την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα αλλά και η γαλούχησή του μέσα σ’ ένα περιβάλλον που αργότερα θα τον ωθήσουν να ενταχθεί στην ΕΟΚΑ.

Η γραφή είναι διανθισμένη με στοιχεία της κυπριακής διαλέκτου, ενώ οι διάλογοι αποδίδονται και με την προφορά. Κάποιες λέξεις αναγράφονται με σημειώσεις, ενώ υπάρχει και γλωσσάρι στο τέλος του βιβλίου. Ωστόσο ούτε οι σημειώσεις ούτε το γλωσσάρι χρειάζονται, καθώς δεν είναι τόσες πολλές οι άγνωστες λέξεις ώστε να δυσκολεύουν την ανάγνωση.

Το δεύτερο μέρος ξεκινάει το 1955 και καταλαμβάνει το τελευταίο ένα τρίτο του βιβλίου. Τώρα οι απόψεις κι οι επιρροές του ήρωα που παρουσιάστηκαν προηγουμένως, ανθίζουν με τη συμμετοχή του στην ΕΟΚΑ. Αφηγητής γίνεται ο ίδιος ο Γιάννης με μια φωνή που διαφοροποιείται από εκείνη του πρώτου μέρους· πιο προφορική και πιο ντόπια. Η ιδέα είναι καλή· ακόμα και κάποιος που δεν είναι γνώστης της διαλέκτου, ως τότε έχει εξασκηθεί στη χρήση της ντοπιολαλιάς, και το ανέβασμα της δυσκολίας κατά ένα σκαλί δεν προβληματίζει.

 

Μαρία Γεωργίου

 

Ο παραλληλισμός της διαδρομής του ήρωα με εκείνη της χώρας γίνεται ακόμα πιο σαφής στο κλείσιμο, το 1959, όταν τελειώνουν οι περιπέτειές του. Τα ιστορικά γεγονότα μοιάζουν με τα σημαντικά περιστατικά της ζωής του, συχνά προκαλώντας κοινά συναισθήματα.

Το «Σπασμένο Ακορντεόν» είναι ένα μυθιστόρημα για έναν ήρωα που ακολουθεί διαδρομή παράλληλη με εκείνη της χώρας του, σε μια ιδιαίτερη ιστορική περίοδό της.

 

 

* Ο Αντώνης Πάσχος γεννήθηκε το 1979. Διηγήματά του έχουν δημοσιευτεί στα ελληνικά και στα αγγλικά. Το δεύτερο μυθιστόρημά του, με τίτλο «Μετά Βίας», κυκλοφόρησε το 2019 από τις εκδόσεις Bell.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top