Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Όταν το «πρέπει» δεν είναι αρκετό
14/09/2022, 8:05 πμ

Όταν το «πρέπει» δεν είναι αρκετό

Γράφει η Γεωργία Χάρδα // *

 

Αριάνα Χάρουιτς «Σκοτώσου, Αγάπη», Μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδόσεις Opera

 

«Έγειρα πάνω στο χορτάρι ανάμεσα σε πεσμένα δέντρα, και τον ήλιο που ζεσταίνει την παλάμη μου τον νιώθω σαν το μαχαίρι που με μια σβέλτη κι επιδέξια κίνηση θα μου κόψει το λαρύγγι. Από πίσω μου, από ένα σκηνικό σπιτιού ανάμεσα στο ξεπεσμένο και το οικείο, άκουγα τις φωνές του γιού μου και του άντρα μου. Τσίτσιδοι και οι δύο. Πλατσούριζαν στην μικρή μπλε πλαστική πισίνα, με το νερό στους τριάντα πέντε βαθμούς. Ήταν Κυριακή, παραμονή αργίας. Ήμουν λίγα βήματα μακριά τους, κρυμμένη στους θάμνους. Τους κατασκόπευα. Πώς ήταν δυνατόν εγώ, μια γυναίκα αδύναμη και άρρωστη, που φανταζόταν ότι κρατούσε μαχαίρι, να ‘μουν η μητέρα και η σύζυγος εκείνων των ανθρώπων;» (σελ.7)

Η αφήγηση της Αριάνα Χάρουιτς αφοπλίζει με την ειλικρίνεια της από τις πρώτες σελίδες. Επιλέγει πρωτοπρόσωπη αφήγηση και παρουσιάζει μια ηρωίδα σε κατάσταση σοκ που μετά τη γέννηση του πρώτου της παιδιού βιώνει επιλόχεια κατάθλιψη. Βυθισμένη στην απόλυτη μοναξιά και την ολική έλλειψη πάθους παλεύει με τους δαίμονες της. Αποξενωμένη από τον σύζυγο της, δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει τις αλλαγές που έφερε ο ερχομός του μωρού της. Η μητρότητα γίνεται η φυλακή της. Η Αργεντινή συγγραφέας ένιωσε τα ίδια συναισθήματα και θέλησε να τα μοιραστεί με τους αναγνώστες της. Επέλεξε τη γραφή σαν ένα μέσο λύτρωσης.

Τολμηρό, πυρετώδες… καθηλώνει…

Η ηρωίδα ανίκανη να διαχειριστεί αυτά που αισθάνεται αιμορραγεί σε όλες τις σελίδες του μυθιστορήματος. Φτάνει στα όρια της τρέλας… Περιφρονεί τα φυσιολογικά συναισθήματα που θα έπρεπε να νιώθει για τον άντρα της και για το παιδί της. Άλλωστε δεν είναι λίγες οι γυναίκες που έχουν βιώσει αντίστοιχα συναισθήματα εξαιτίας της επιλόχειας κατάθλιψης ή επειδή δεν ήταν έτοιμες να γίνουν μητέρες. Ελάχιστες όμως έχουν μιλήσει τόσο καθαρά και με απόλυτη ειλικρίνεια. Φανταστείτε πόσο δύσκολο είναι να εκφράσεις τέτοιου είδους αρνητικά συναισθήματα απέναντι στο μωρό καθώς η πλειοψηφία τα θεωρεί αφύσικα.

«Μ’ άλλα λόγια μόνο για φόνισσα δεν κάνω. Δε διαθέτω το σχετικό προφίλ, ούτε κανένα ιστορικό που θα μου επέτρεπε να τη βγάλω καθαρή μ’ αυτό το έδρασε υπό καθεστώς μεγάλης συναισθηματικής φόρτισης. Δε με βίασε ο παππούς μου, ούτε κανένας θείος μου, και παιδική ηλικία είχα, κι ας μην τη θυμάμαι. Δε θυμάμαι τίποτα πριν από χθες που πήρα τους δρόμους. Θα ’χουν πολλή δουλειά μαζί μου οι εμπειρογνώμονες. Είμαι καρπός φυσιολογικής οικογένειας. Υπερβολικά φυσιολογικής. Ο εισαγγελέας τρίβει τα χέρια του. Δεν υπάρχει τίποτα πιο θλιβερό από μια φυσιολογική οικογένεια. Ψέματα. Μάλλον δεν υπάρχει τίποτα πιο θλιβερό απ’ το να ’σαι καρπός μιας φυσιολογικής οικογένειας» (σελ 83).

Λαχταρά να ζήσει… να νιώσει την αγάπη… να μην πληγωθεί…. ακόμη και να σκοτώσει τον άντρα της. Νιώθει έντονα την ανάγκη να φύγει απ’ όλα αυτά. Το βιβλίο έχει πολλά στοιχεία μαγικού ρεαλισμού όπως η περιγραφή της σκηνής του μωρού που σκαρφαλώνει σε ένα δέντρο ή ένα ελάφι που εμφανίζεται στις ονειρικές περιπλανήσεις της στην εξοχή. Σύμβολο δύναμης, ομορφιάς, ανανέωσης και πνευματικότητας. Ο χωρισμός όμως επέρχεται και «όπως η χήρα που πλαγιάζει μόνη της για πρώτη φορά», θα αισθανθεί «μια θλίψη συναρπαστική και άγρια».

«Κατέβηκα χωρίς ν’ ανοίξω την πόρτα, πολύ πρακτικό μοντέλο για χωρισμούς. Εκείνος στράφηκε να με δει να χάνομαι ανάμεσα στα χαμόδεντρα. Εκείνη η πρώτη στιγμή ήταν σκέτη οδύνη. Μια οδύνη  απ’ αυτές που δε τις μοιράζεσαι ούτε με τον εαυτό σου». (σελ 138)

Στην αφήγηση- εξομολόγηση η Χάρουιτς εποπτεύει τα πάντα ως ομοδιηγητικός αφηγητής. Ο μονόλογος της σε συνεπαίρνει, σε σαγηνεύει ενώ κάποιες φορές οι σκέψεις της ηρωίδας σε τρομάζουν. Ο αναγνώστης εγκλωβίζεται στο μυαλό της. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ο τίτλος του βιβλίου που περιέχει μια απειλή και μια υπόσχεση. Σκοτώσου, αγάπη….

Το επίμετρο της Φωτεινής Τσαλίκογλου με τίτλο «Το ταξίδι της γραφής» είναι πρωτότυπο και έντονο καθώς η καθηγήτρια ψυχολογίας δεν αναλώνεται στην ανάλυση του έργου αλλά μεστά παρουσιάζει σκέψεις και συναισθήματα της από την ανάγνωση. «Δεν είσαι καθόλου τρελή Αριάνα», λέει απευθυνόμενη στη συγγραφέα η Τσαλίκογλου και συμπληρώνει με νόημα «Το φάρμακο της γραφής αντιμάχεται το φάρμακο της παράνοιας»….

Το «Σκοτώσου, αγάπη» έγινε αντικείμενο διθυραμβικών κριτικών, μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε σε 23 χώρες, ανακηρύχθηκε στην Αργεντινή Καλύτερο Βιβλίο του 2012 και ήταν υποψήφιο για το Βραβείο Man Booker International 2018. Διασκευάστηκε για το θέατρο στην Αργεντινή και το εξωτερικό.

 

 

Αριάνα Χάρουιτς

 

Η Αριάνα Χάρουιτς (Ariana Harwicz) γεννήθηκε το 1977 στο Μπουένος Άιρες. Σπούδασε σεναριογραφία και δραματουργία στην Αργεντινή, και στη συνέχεια μετοίκησε στο Παρίσι όπου σπούδασε υποκριτική στο Πανεπιστήμιο Paris VII και συγκριτική λογοτεχνία στη Σορβόνη. Ανήκει στην πρωτοπορία της σύγχρονης αργεντινής λογοτεχνίας και συχνά οι κριτικοί την παρομοιάζουν με τη Βιρτζίνια Γουλφ, τη Σύλβια Πλαθ και τη Ναταλί Σαρότ.

 

 

* Η Γεωργία Χάρδα είναι βιβλιόφιλη δημοσιογράφος.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top