Fractal

Ο κύκλος της αγάπης και της ειρήνης

Γράφει η Χρύσα Νικολάκη //

 

Δημήτρης Μπονόβας «Sharif, βαδίζοντας στο σκοτάδι», εκδ. Υδροπλάνο

 

Το βιβλίο Σαρίφ, του Δημήτρη Μπονόβα, ως γνήσιο ιστορικό μυθιστόρημα που είναι, με διαύγεια και ενάργεια ανιχνεύει τον πόνο των εκδιωχθέντων λαών της Μέσης Ανατολής από τους Τούρκους. Συρία, Ιράκ, Κουρδιστάν, Σμύρνη, Ελλάδα, είναι τα κύρια τοπωνύμια που ο συγγραφέας Δημήτρης Μπονόβας τοποθετεί τους ιστορικούς άξονες του.

Αραβική Άνοιξη, η κύρια αιτία του Συριακού πολέμου. Ο πόλεμος μαστιγώνει ζωές και ανθρώπους, όλα καταρρέουν. Παιδιά εξαναγκάζονται να βλέπουν τους γονείς τους να τους κακοποιούν, τα σπίτια τους βομβαρδίζονται και η ζωή τους ολοσχερώς  καταστρέφεται. Δύο νέοι που αγαπιούνται αληθινά με δύο διαφορετικές θρησκείες, κάνουν στην άκρη τα θέλω και τα πιστεύω των οικογενειών τους. Επιθυμούν να ζήσουν ευτυχισμένοι μαζί μακριά από τη μισαλλοδοξία, το φανατισμό και το μίσος. Ο Σαρίφ είναι μουσουλμάνος και η Αμίρα  Ναζίντι. Οι οικογένειες τους απαγορεύουν να είναι ενωμένοι με τα δεσμά  του γάμου και την δημιουργία οικογένειας.

 

“Κάτι έπρεπε να κάνει ο Σαρίφ δεν γινόταν να μένει άπραγος, και να αφήνει τους άλλους να αποφασίζουν για αυτόν. Ήταν κύριος του εαυτού του, είχε πάρει την απόφασή του δεν θα καθόταν να κλαίει την τύχη του που τον έφερε αντιμέτωπο με την αντίθετη γνώμη όλων. Ήθελε να παλέψει για την αγάπη του, έπρεπε να παλέψει για την αγάπη του, αλλιώς θα έμενε για πάντα σε μία κατάσταση ανάμεσα στη λύπη και το θυμό. Λύπη για έναν ανεκπλήρωτο έρωτα αλλά και θυμό για όλους αυτούς που τον ανάγκασαν να μείνει ανεκπλήρωτος, όλους αυτούς που ήταν ενάντια σε αυτό που αισθανόταν.”

 

Ο Σαρίφ γιος του Αφράν και της Ρουσέν, κουβαλά στις πλάτες του την ιστορία του τόπου του, των Κούρδων, τον αβάσταχτο ξεριζωμό τους σε άλλους τόπους (για όσους βέβαια γλίτωσαν από τα χέρια των Τούρκων διωχτών τους). Στο Ιράκ έζησαν μια ήρεμη ζωή. Ωστόσο η μανία των Νεότουρκων μετά από κάποια ήρεμα χρόνια τους απείλησε ξανά. Για άλλη μία φορά έπρεπε να υποστούν αυτός και η οικογένειά του τον ξεριζωμό, τον δρόμο της προσφυγιάς.

Οι περιγραφές του συγγραφέα μέσα από τα μάτια των ηρώων είναι συγκλονιστικές, με ενάργεια εικονική και ιστορική ακρίβεια. Είναι προφανές ότι το ιστορικό αυτό μυθιστόρημα του Δημήτρη Μπονόβα βασίζεται στον πρωτογενή του έλεγχο και διασταύρωση ιστορικών στοιχείων, στις μαρτυρίες των αυθεντικών προσώπων αλλά και στην μαεστρία του να συμπλέκει τα στοιχεία με τρόπο διαυγή και κατανοητό για τον αναγνώστη.

Κούρδοι, Αρμένιοι, Σύριοι και Έλληνες διανύουν μια καταδιωκτική πορεία ζωής και θανάτου. Ο συγγραφέας μάς μεταφέρει από την κεντρική Τουρκία στη βορειοανατολική, από το Ακσαράι στο όρος Άγκρι, δείχνοντας μας μέσα από την πορεία του Σαρίφ, την ταλαιπωρία των Κούρδων, την γενοκτονία τους από τους Τούρκους. Εκείνα τα σκοτεινά χρόνια του πολέμου οι σφαγές και οι βιασμοί στην Τουρκιά ήταν δεδομένοι για όσους δεν έφεραν την ονομασία Τούρκος. Γράφει ο συγγραφέας:

 

“Τα λόγια του Αφράν έπεσαν στο κενό, η κουρδική αντίσταση πνίγηκε στο αίμα όπως και κάθε άλλη προσπάθεια καθαίρεσης των Νεότουρκων. Όλοι οι ξένοι πληθυσμοί εκδιώχθηκαν από τη γη τους και αναγκάστηκαν να ζουν σα φυγάδες”.

 

Δημήτρης Μπονόβας

 

Ταυτόχρονα, δείχνει και το πρόσωπο μιας άλλης φασιστικής Ελλάδας, που δυστυχώς καταρρέει. Απροκάλυπτα, ο συγγραφέας μαστιγώνει αυτά τα πεπραγμένα. Από την άλλη πλευρά, ο συγγραφέας ελπίζει στην αναγέννηση της μέσα από τη συντριβή, στην κάθαρση της μέσα από τη μετάνοια, στην ανάδειξη του δημοκρατικού της προσώπου που τιμά την ιστορία και την φιλοσοφία της. Το ηθικό δίδαγμα του βιβλίου είναι η έννοια της αυτοθυσίας για όσους αγαπάμε, της ανιδιοτελούς προσφοράς μέσα από τα καμένα.

Ο Σαρίφ είναι ένα βιβλίο που διαβάζεται απνευστί, γιατί πέρα από τον  ανθρωπιστικό του πυλώνα περνάει μέσα από τα ιστορικά δρώμενα της σύγχρονης ιστορίας για τη Συρία, το Ιράκ, τον πόλεμο στην πρώην Γιουγκοσλαβία αλλά και την σκληρή πραγματικότητα (ακροτήτων) στην Ελλάδα. Κατορθώνει να μας μεταφέρει την έντονη αγωνία του αφηγητή του για την υπέρβαση του ανθρώπου και την θέωση του πάνω από όλα τα κακώς κείμενα, που η ανελεύθερη, σκοτεινή πλευρά του ανθρώπου διαρκώς δημιουργεί.

Το βιβλίο μαστιγώνει κάθε έννοια φασισμού, κάθε εμπάθεια απέναντι στο διαφορετικό. Αγκαλιάζει τη διαφορετικότητα, τον κύκλο της αγάπης και της ειρήνης. Στρέφεται εναντίον της μάστιγας του πολέμου, των ολοκληρωτικών καθεστώτων και της μισαλλοδοξίας. Ο Σαρίφ καταλύει τον σημερινό σκοταδισμό, επιθυμεί να κάψει την βιαιότητα στο όνομα της θρησκείας, για να αποδείξει ότι ο άνθρωπος πρέπει να ελπίζει και να πιστεύει ακόμα στον άνθρωπο.

«Μην ξεχνάς πως κάτω από τα αγκάθια, το τριαντάφυλλο εξακολουθεί να παραμένει ένα πανέμορφο λουλούδι.»

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top