✩ ROBA: ένα σκηνικό «παίγνιον» στη σκηνή του πρώην βιομηχανικού χώρου ΠΛΥΦΑ.

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας //

 

Μέσα στην περισπούδαστη υπεραναλυτικότητά μας, συχνά ξεχνάμε πως το θέατρο είναι παίγνιον: οι ηθοποιοί «παίζουν» (το «ερμηνεύουν» ήρθε αργότερα και ακούγεται πολύ μεγαλεπήβολο για μια τέχνη τόσο πρόσκαιρη και σχετικιστική).

Η παιδική ηλικία έχει στον Δυτικό Πολιτισμό επιμηκυνθεί επ’ άπειρον. Πολλές φορές καλύπτει όλο το χρονικό φάσμα τής επίγειας ανθρώπινης ζωής.

Σήμερα, ο «τριτογενής τομέας» της διεθνούς ελεύθερης οικονομίας έχει μεγεθυνθεί τόσο που η πυραμίδα μοιάζει ανάστροφη (με την κορυφή προς τα κάτω).

Ελλείπουν πλέον (προ πολλού) οι τελετές ενηλικίωσης και οι γονιμολατρικές τελετές που εξασφάλιζαν την επιβίωση τής περιχαρακωμένης κοινότητας.

Οι «πόλεις κράτη» έδωσαν τη θέση τους στα εθνικά κράτη, μετά στις ενώσεις κρατών και σήμερα είναι ολάκερος ο πλανήτης ένα ψηφιακό παγκοσμιοποιημένο χωριό. Οι χειρώνακτες θεωρούνται μη προνομιούχοι και οι έχοντες/έχουσες επαφή (βιοποριστική) με την Φύση αξιολύπητοι, εξαθλιωμένοι ή ψυχιατριζόμενοι.

Έτσι, η ενασχόληση με την Τέχνη έγινε το «χρυσόμαλλον δέρας» για τους μικρομεσαίους αστούς, ενόσω οι μεγαλοαστοί ασχολούνταν ανέκαθεν με την υψηλή (ή «πάνδημον») Τέχνη στο περιθώριο των κερδοφόρων επιχειρήσεών τους.

Αυτό λοιπόν το καινούργιο «φετίχ» (μετά τα αυτοκίνητα, τα rolex, τα ακριβά κινητά, την haute couture, τις εξεζητημένες κομμώσεις-περούκες, το μανικιούρ-πεντικιούρ και διάφορα άλλα εξαρτήματα-στολίδια-κοσμήματα)… όλα αυτά υποσκελίστηκαν από την ενασχόληση με την Τέχνη (ως μέσο κοινωνικής ανόδου και καταξίωσης του ατόμου στον στενό κι ευρύτερο κοινωνικό του κύκλο).

Μέσα σε όλα αυτά, ακριβώς όπως στην εποχή τού Μολιέρου, τού Μότσαρτ, του Σαίξπηρ… ανθούν δίπλα στο αυθεντικό οι «σοφολογιότατες», οι «αρχοντοχωριάτες» και άλλα ανθεκτικά είδη ματαιοκαμάτων, παρασίτων, ασπονδύλων αναρριχητικών, επιδέξιων…

Και οι πραγματικά πρωτοπόροι, ρηξικέλευθοι, ευεργέτες εξερευνητές τού Αγνώστου, εφευρέτες τού καινούργιου, οι οραματιζόμενοι εμπράκτως την καινούργια Αναγέννηση, οι νοσταλγούντες/νοσταλγούσες τον/την Παράδεισο, οι πεινώντες και διψώντες για Αλήθεια, Ομορφιά, Αρμονία;

Η ανάγκη για ανά-ψυχή κι όχι απλώς για δια-σκέδαση δεν θεραπεύεται με συνταγές, με ευκολίες, με μιμήσεις, με λογοκλοπές, με επικρατούσες λαθροχειρίες…

Οφείλω λοιπόν να ομολογήσω ότι απόλαυσα ιδιαίτερα αυτή την παράσταση με τον ηθελημένα χιουμοριστικό τίτλο “Roba” στον πρώην βιομηχανικό χώρο ΠΛΥΦΑ (χαρακτηριστικό τής μετάβασης από τον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα τής παραγωγής στον τριτογενή τομέα).

«Κάποτε καίγαν ανθρώπους τώρα καίνε μυαλά»!!! Είναι σημαντικό λοιπόν να αντιδράσουμε όπως και όποτε (τίνι τρόπω) μπορούμε και να διαλογιστούμε πάνω στα κακώς κείμενα τού πολιτισμού μας (πηγή νευρώσεων, ψυχώσεων, ανικανοποιήτου)…

Τρία «παιδιά» (ανεξαρτήτως ηλικίας), φορώντας πάνες ως προνήπια, δοκιμάζουν κοστούμια, κόβουν-ράβουν με εντόπια υλικά, υποδύονται τους μεγάλους, υποκρίνονται τους σοβαροφανείς, προετοιμάζονται για την ένταξή τους στο «σύστημα» που ποτέ δεν θα έρθει, γιατί ακριβώς ετούτο το σύστημα είναι τόσο σοφά ευέλικτο που επιτρέπει, ανέχεται, επιδοτεί, ευνοεί ακόμα και τις όποιες «παρεκτροπές» ενσωματώνοντάς τες στην κυρίαρχη ιδεολογία του.

Αυτό είναι που δεν καταλαβαίνουν οι περισσότεροι/περισσότερες «αντισυστημικοί»: ότι δια της εξαιρέσεως επιβεβαιώνεται ο Κανών.

Διαλογίστηκα συστηματικά επί μιάμιση ώρα (όσο κράτησε αυτό το πρωτότυπο ομολογώ σκηνικό παίγνιον – πέραν του χοροθεάτρου κι εντός αυτού που λέμε “physical theater”, λες και το ανακαλύψαμε τα τελευταία τριάντα χρόνια).

Είχε έναν αέρα αθωότητας (άνευ επιτηδεύσεως) το όλον θέαμα, ένα άρωμα αγνότητας, μία μοναξιά που σε κατελάμβανε εξ απήνης (μαζί με το κενό στο κοινό, που ήταν ολιγάριθμο αμέσως μετά την πρεμιέρα – κάτι που ενεργοποίησε την ενσυναίσθηση και τα φιλάνθρωπα/κοινωφελή ανακλαστικά μου).

Χειροκρότησα μετά μανίας αυτούς τους τρεις συνεπείς στον εαυτό τους (και στο όραμά τους) διονυσιακούς τεχνίτες που είχαν το θάρρος να εκτεθούν και να εκθέσουν το ιδιωτικό όραμά τους, που επέδειξαν την δέουσα αντοχή να διατηρήσουν τον εσωτερικό ρυθμό αμείωτο, ό,τι κι αν (δεν) συνέβαινε γύρω τους. Κάτι τόσο ηρωικό είχα καιρό να δω και το εκτίμησα αναλόγως.

Αναζητείστε αυτούς τους καλλιτέχνες. Κάτι καλό προσπαθούν να πουν, εξ αντιθέτου. Τόσο παταγώδη σάτιρα είχα δεκαετίες να δω. Υποδύθηκαν το σατιριζόμενο δίχως να ταυτίζονται μαζί του επιβεβαιώνοντας το «Παράδοξο τού Diderot». Τελικά δεν κατάλαβα (και δεν ήθελα να καταλάβω) εάν βρίζουν τους θεατές υποτιμώντας τους ή εάν – αντιθέτως

– ευτελίζονται οι ίδιοι/ίδιες ως «καθρέφτης σου είμαι κοινωνία και σου μοιάζω».

Τα μικρομέγαλα πάντως που κινούνται με τα μηχανοκίνητα πατίνια τους ανάμεσα σε φορτηγά, νταλίκες, τρόλεϊ, λεωφορεία, βιαστικές μηχανές και Ι.Χ. με τα στερεοφωνικά στη διαπασών… αλλοδιαστασιακά όντα θυμίζουν που μας γυρίζουν πίσω στη χαμένη εφηβεία μας (για τους άνω των 60 ετών που προλάβαμε και ζήσαμε την προ-διαδικτυακή εποχή). Ίσως όλο αυτό να ηχεί σαν καμπανάκι, σαν κώδωνας κινδύνου για την επείγουσα επανένωσή μας με τη Φύση. Από αυτή την άποψη οι «πρωτόγονοι» ήσαν πιότερο προνομιούχοι από εμάς.

Ομοιοπαθητική δραματοθεραπεία. Η γοητεία τού Κενού. Η ανάγκη να γεμίσουμε το Τίποτα με σοφίσματα για να το αντέξουμε, για να ξορκίσουμε τον εγγενή και ισόβιο φόβο τού Θανάτου (που τον ταυτίζουμε – καλώς ή κακώς – με την ανυπαρξία).

Κάτι καλό συμβαίνει εδώ, σε αυτό το ασυνήθιστο θέαμα. Το ακρόαμα έχει ελαχιστοποιηθεί τεχνηέντως σε κραυγές και ψιθύρους. Μόνο το λαϊκό νησιώτικο παραδοσιακό τραγούδι ηχεί σαν θλιβερή υπόμνηση τού τι θα μπορούσαμε να έχουμε, να διαθέτουμε, να είμαστε μέσα σε τόση τεχνολογική ευωχία που μας επιτρέπει να «σκοτώνουμε» εποικοδομητικώς τον ολοένα κι αυξανόμενο ελεύθερο χρόνο μας.

Κοινωνιολογικών αναγνώσεων επιδέχεται αυτή η παράσταση. Μάς προτρέπει να σκεφτούμε, να κοιτάξουμε μέσα μας, να αναλογιστούμε πού πορευόμαστε ακολουθώντας απλώς τα βήματα τού προηγουμένου, θύματα τού συρμού, διόλου πρωτότυποι και καθόλου «νεανικοί» (όπως νομίζουμε ότι είμαστε μέχρι το νεκροταφείο – ή το γραφείο τελετών, έστω)…

Παράσταση ακατάλληλη για όσες νιώθουν κουκλίτσες, για όσους νιώθουν μαριονέτες στη διακριτική ευχέρεια των χειριστών τους.

Παράσταση κατάλληλη για όλους τους/τις εχέφρονες, τους σκεπτομένους Ανθρώπους… Κι αν πλήξετε, δεν φταίνε οι θεατρίνοι, αλλά το κενό μέσα σας που κραυγάζει ένα πληρωθεί το ρηθέν υπό τού…

(συμπληρώστε Εσείς τη συνέχεια, συνδημιουργικοί αναγνώστες, συνοδοιπόροι μου στο Πνεύμα που διασχίζει την απογοητευτική έρημό του).

Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας https://konstantinosbouras.gr

INFO από το Δελτίο Τύπου:

ROBA

Mια παράσταση σωματικού θεάτρου σε ιδέα & σύλληψη της ομάδας JEUDi

Σκηνοθεσία: Κορίνα Κόκκαλη – Simon Gleave

Πρεμιέρα: 11 Μαρτίου στις 21:00 στο ΠΛΥΦΑ. Roba © Χρήστος Συμεωνίδης (5).jpg

Η παράσταση ROBA αφορά δύο ανθρώπινες φιγούρες που ταξιδεύουν σ’ ένα πέρασμα του χρόνου. Ένα παράξενο παιχνίδι κρυφτού, μέσα από την πολλαπλότητα διαφορετικών προσώπων και μορφών, κινούνται μπρος και πίσω στον χρόνο, on και off, σ’ έναν χώρο που συντίθεται και αποσυντίθεται με τη βοήθεια ενός τρίτου μυστηριώδους δημιουργού.

Μια διαρροή. Ένα τραγούδι. Μια αρρώστια.

Το ROBA είναι μια παράσταση Σωματικού Θεάτρου που παίζει με την εικόνα, τον ήχο, το φως και το σκοτάδι, εξερευνώντας τον κόσμο της “φροντίδας” και της πιθανότητας του να βρούμε λύτρωση μέσα από την αρρώστια. Αν χάνουμε τα πάντα όταν ασθενούμε, τότε μπορεί η ίδια η αρρώστια να γίνει παράδειγμα προς την ελευθερία;

Η παράσταση βασίζεται σ’ ένα αρχείο χειρονομιών, ήχων, εικόνων και εμπειριών της φροντίδας μας για έναν πολύ κοντινό μας άνθρωπο. Το ROBA “μεταφράζει” αυτά τα θραύσματα σε μια τελετή παιχνιδιού και ελευθερίας.

Το πρότζεκτ είναι το αποτέλεσμα έρευνας τεσσάρων χρόνων και συνεργασίας μιας υπέροχης ομάδας καλλιτεχνών, φίλων, ειδικών στην φροντίδα’’ και “κρυφών” δυνάμεων. Η ευρύτερη έρευνα, με τίτλο “Παρέα”, γύρω από το Πάρκινσον και την Άνοια, περιλαμβάνει μια σειρά εργαστηρίων για τους φροντιστές ασθενών, επαγγελματίες και μη και τα μέλη της οικογένειάς τους. Στην έρευνα συμμετέχουν καλλιτέχνες, θεραπευτές και νευροεπιστήμονες. Συνεργάτες: Clod Ensemble-Suzy Wilson, David Glass Ensemble-David Glass, Stephen Lenzi, Louisa White, Χρυσούλα Τσίπα.

Συντελεστές:

• Ιδέα – Σύλληψη – Σχεδιασμός: JEUDi
• Σκηνοθεσία: Κορίνα Κόκκαλη – Simon Gleave
• Μουσική-Ηχητική Σύνθεση: Gary Salomon – Adam Clifford
• Σκηνικός σχεδιασμός: Θάλεια Μέλισσα και JEUDi
• Φωτισμοί: Ελίζα Αλεξανδροπούλου και JEUDi
• Ηχητικός Σχεδιασμός: Γιώργος Χάνος
• Βοηθός Σκηνοθεσίας: Μαρία Παπαχριστοδούλου
• Video, Φωτογραφίες, Προωθητικό Υλικό: Χρήστος Συμεωνίδης
• Κατασκευή κοστουμιών: Μαίρη Λημνιού
• Ηλεκτρολογικές κατασκευές: Αντώνης Τσεβάς
• Ειδική ηλεκτρονική κατασκευή: Θανάσης Δεμίρης
• Εκτέλεση Παραγωγής: Andrei Mihnea Mandoiu
• Επικοινωνία: Ευαγγελία Σκρομπόλα

• Ερμηνεύουν: Κορίνα Κόκκαλη, Simon Gleave, Μαρία Παπαχριστοδούλου

Πληροφορίες :

• Παραστάσεις : 11-12, 18-19, 25-26 Μαρτίου & 1-2 Απριλίου 2024, κάθε Δευτέρα & Τρίτη
• Ώρα Έναρξης: 21:00
• ΠΛΥΦΑ (Μεγάλη Αίθουσα 7Α)
• Κορυτσάς 39, Αθήνα 104 47
• Πληροφορίες: info@jeu-di.com
• Εισιτήρια: 16€ (κανονικό), 12€ (μειωμένο: φοιτητές, άνεργοι ΟΑΕΔ, ΑΜΕΑ, Συνοδός ΑΜΕΑ, άνω των 65).
• Προπώληση: Ticketservives.gr

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΟΜΑΔΑΣ JEUDi:

Η ομάδα αποτελεί μια πλατφόρμα δημιουργικής συνδιαλλαγής μέσα από τη δημιουργία παραστάσεων και με όχημα το παιχνίδι και τις εφαρμογές του. Κατανοώντας την βασική λειτουργία του παιχνιδιού στην εκμάθηση, την σύνδεση με τους άλλους και τη μεταμόρφωση του κόσμου, όραμά μας είναι να φέρουμε σε επαφή καλλιτέχνες από διαφορετικές μορφές τέχνης και συνεργάτες από ποικίλους τομείς για την ανακάλυψη νέων περιοχών των παραστατικών τεχνών. Η JEUDi ιδρύθηκε από τον Simon Gleave και την Κορίνα Κόκκαλη με βασικά εργαλεία το θέατρο και τον χορό και δραστηριοποιούνται μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένου Βασιλείου.

*Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας, ποιητής, θεατρολόγος, μεταφρασεολόγος και κριτικός https://konstantinosbouras.gr