Fractal

Η αδίστακτη μηχανή της ναζιστικής θηριωδίας

Από τον Πάνο Ιωαννίδη //

 

Phillip Kerr, «Πρωσικό Μπλε», Μετάφραση: Γιώργος Μαραγκός, εκδ. Κέδρος

 

Ίσως το σημαντικότερο πλεονέκτημα του κοινωνικού νουάρ μυθιστορήματος, είναι η μόνιμη δυναμική σχέση που αναπτύσσει με την Ιστορία. Συγκεκριμένα, όσο περισσότερο λογοτεχνικό φως διαχέεται και διαθλάται από την συγγραφική πένα στις σκοτεινές γωνίες του κοινωνικού, πολιτικού και πολιτισμικού βίου, τόσο πιο ενδιαφέρον καθίσταται ένα νουάρ μυθιστόρημα. Και όσο πιο στέρεα βασίζεται αυτή η σχέση στη Διαλεκτική, ακόμη πιο δυναμικό και ποιοτικότερο είναι το καλλιτεχνικό έργο, με δεδομένο πάντα το ταλέντο του συγγραφέα.

Οι παραπάνω γραμμές συντάχθηκαν, ως καλωσόρισμα σε ένα ακόμη μυθιστόρημα του μαιτρ Phillip Kerr,  το Πρωσικό Μπλε (Κέδρος, Γιώργος Μαραγκός), που κυκλοφόρησε πρόσφατα. Έχοντας ως σταθερό ήρωα του, τον ανεπανάληπτο ντετέκτιβ Μπέρνι Γκούντερ, ο συγγραφέας επιχειρεί μια λογοτεχνική καταβύθιση στον κόσμο της ναζιστικής Γερμανίας, κάνοντας μια από τις αγαπημένες του γκέλες: Χρησιμοποιώντας την ετεροχρονισμένη αφήγηση σε δύο επίπεδα (Γαλλική Ριβιέρα, 1956/ Βαυαρικές Άλπεις, 1939), μελετά με ανθρώπινο όχημα τον  Μπέρνι Γκούντερ, την ιστορική εξέλιξη των πραγμάτων, που στην τελική της αποτύπωση, είναι κάτι που δεν θέλησε ποτέ κανείς.

Το βιβλίο ξεκινά στη Γαλλική Ριβιέρα στα 1956: Ο Έριχ Μίλκε, ανώτερο στέλεχος της Στάζι,  πρώην ναζί και γνώριμος του Μπέρνι Γκούντερ από τα παλιά, του αναθέτει να ταξιδέψει στο Λονδίνο και να σκοτώσει μια μυστική πράκτορα, η οποία επίσης συνδέεται με το κοινό τους παρελθόν. Χωρίς πολλά περιθώρια επιλογής, ο αγαπητός μας Μπέρνι, ταξιδεύει μέσα στη γαλλική ενδοχώρα, υπό τη συνοδεία του νυν Σταζίτη και πρώην ναζί, Φρίντριχ Κόρς, για να περάσει στην Αγγλία. Ωστόσο, η μοναδική ρεαλιστική επιλογή του, είναι να δραπετεύσει, καθώς φοβάται ότι μόλις εκτελέσει την αποστολή του, θα σκοτώσουν και τον ίδιο.

Στη διάρκεια της φυγής του θυμάται ότι η τελευταία φορά που συνεργάστηκε με τον Φρίντριχ Κόρς, ήταν σε μια υπόθεση δολοφονίας, στις Βαυαρικές Άλπεις στα 1939, όπου τον είχε βοηθό. Η δολοφονία έλαβε χώρα στην εξοχική κατοικία του Αδόλφου Χίτλερ, και τα ανώτατα κεφάλια του ναζιστικού κόμματος, θέλουν να εξιχνιαστεί χωρίς πολλή φασαρία και πριν τα πεντηκοστά γενέθλια του ηγέτη τους. Ο Μπέρνι Γκούντερ, έχοντας κάλυψη, θα αρχίσει να ψάχνει μέσα στο νοσηρό περιβάλλον της ελίτ του ναζιστικού κόμματος, που διαβιώνει στην περιοχή της εξοχικής κατοικίας του Χίτλερ (Ομπερσάλτσμπεργκ). Δεν θα διστάσει να αποκαλύψει, με κίνδυνο της ζωής του, το παιχνίδι με τις μίζες που παίζουν οι ναζί με τα κατασκευαστικά έργα της περιοχής, το λαθρεμπόριο ουσιών για να διατηρείται το εργατικό δυναμικό σε εγρήγορση και, το παράνομο κύκλωμα τους που δίνει απαλλαγές από το μέτωπο με το αζημίωτο.

Η αφήγηση εναλλάσσεται γραμμικά ανάμεσα στις δυο ιστορικές περιόδους, όπου το κυνήγι του Μπέρνι Γκούντερ από τους διώκτες του (1956), αντισταθμίζεται από τις αναμνήσεις του (1939). Η συγγραφική αυτή επιλογή, παρέχει στον αναγνώστη τη δυνατότητα να εισέλθει εύκολα στην περιοχή του γκρίζου. Εκεί όπου το καλό και κακό μπλέκονται μεταξύ τους αξεδιάλυτα, με την τελική έκβαση της μάχης τους, να κρίνεται όπου στέκει το ανθρώπινο, το πολύ ανθρώπινο στοιχείο.

 

Philip Kerr

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top