Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Πιντερικό παράλογο
19/06/2019, 10:11 πμ

Πιντερικό παράλογο

Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη //

 

Χάρολντ Πίντερ «Πάρτυ γενεθλίων», Μετάφραση: Δημοσθένης Παπαδόπουλος, εκδ. Το Ροδακιό, 2016, σελ. 158

 

Ο Πίντερ θεωρείται ο κυριότερος εκπρόσωπος του θεατρικού παράλογου στην αγγλική σκηνή.

Το 2005 κέρδισε το Βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας καθώς και το Βραβείο Φραντς Κάφκα. Το 1957 έγραψε το μονόπρακτο Δωμάτιο, όταν ήταν 27 χρονών, και από τότε όλη του η δραματουργία αποτέλεσε έναν μυστηριώδη κλειστό χώρο, όπου εισχωρεί ο θεατής. Κοφτή γλώσσα, άμεσοι, αφαιρετικοί διάλογοι, πολλές, πάμπολλες σιωπές. Απορίες, μυστικισμός, διφορούμενα λόγια, αναπάντητα ερωτηματικά. Αμφιταλάντευση ανάμεσα στο πραγματικό και το μη πραγματικό, ο Πίντερ είναι μια φωνή που ξεχωρίζει και μοιραία έλκει τον αναγνώστη.

Το «Πάρτυ γενεθλίων» πρωτοπαίχθηκε το 1958 και είχε παταγώδη αποτυχία. Μόνο αφότου παίχτηκε στην τηλεόραση άρχισαν οι θεατές να το αποδέχονται. Γενικότερα, στην αποδοχή του συνέβαλε το επόμενο μεγάλο έργο του που φέρει τον τίτλο «Ο επιστάτης» (1960).

Το έργο αυτό έχει στοιχεία που αποτελούν και διακριτικά του έργου του Πίντερ. Κάποιο μυστήριο αιωρείται, υπάρχει το αίνιγμα, η απειλή. Ο συγγραφέας αποφεύγει να γίνει αναλυτικός ή να δώσει εξηγήσεις ή να κατευθύνει τον αναγνώστη στο να ανακαλύψει το κίνητρο της δράσης. Όλα τα ενδεχόμενα είναι πιθανά. Ή δεν είναι. «Και γιατί να είναι, άλλωστε», θα απαντούσε κάποιος υπέρμαχος του μοντερνισμού.

Δύο πανδοχείς, (η καλοσυνάτη Μεγκ και ο Πιτ) ένας άντρας και μια γυναίκα, ένας μυστηριώδης και μοναδικός ένοικος, ο Στάνλευ Γουέμπερ (εβραϊκό όνομα), που είναι πιανίστας, δύο άντρες αγνώστου προελεύσεως που οργανώνουν μια εξουθενωτική ανάκριση.

Ο ρόλος του παρελθόντος, οι ενδεχόμενες ενοχές, η σωματική κατάρρευση του Στάνλεϋ είναι ζητήματα που έχουν καίριο ρόλο μέσα στο έργο. Ο Πίντερ -χωρίς να μιμείται ούτε τον Μπέκετ  ούτε τον Ιονέσκο- πετυχαίνει να γράψει ένα έργο που μας χαρίζει πολλαπλές αναγνώσεις και δίνει έναυσμα για ποικίλες προεκτάσεις. Ένα έργο που προτείνει να αντισταθούμε ενάντια στις νεκρές ή μη λειτουργικές ιδέες, καθώς και το κληρονομικό βάρος του παρελθόντος. Ποιοι είναι στ’ αλήθεια κι από πού έρχονται οι ήρωές του; Tί αντιπροσωπεύουν; Υπάρχουν πολλά ερωτηματικά σχετικά με τα κίνητρα και την επαλήθευση. Η ατμόσφαιρα είναι φορτισμένη με κάποιου είδους ενοχή και ψυχρή βία.

Ο Στάνλευ άραγε, που εμφανίζεται να κατατρέχεται από φόβους και μανία καταδίωξης είναι βασανιστής…. ή βασανιζόμενος, επινοεί το παρελθόν του, πάσχει από μνήμη, αποκρύπτει κάτι ή όχι; Οι δύο εμφανιζόμενοι από το πουθενά ένοικοι είναι κακοποιοί, απεσταλμένοι μιας μυστικής οργάνωσης ή δύο απλοί νοσοκόμοι που στόχο έχουν να οδηγήσουν τον φυγά Στάνλευ πίσω σε κάποιο νοσοκομείο-ειδικό θεραπευτήριο; Η ιδέα του ξαφνικού χτυπήματος της πόρτας προήλθε από την Γκεστάπο, που χτυπούσε τις πόρτες, εκφόβιζε τον κόσμο κατά τη διάρκεια της κατοχής θα δηλώσει ο Πίντερ σε συνέντευξή του.

Ένα υπαρξιακό έργο, μέσα στο οποίο το πραγματικό και το φανταστικό συγκρούονται, εμπλέκονται περισσότερο αλλά και συμπορεύονται δημιουργώντας μάλιστα μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα.

 

Harold Pinter

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top