✩ Νέες εκδόσεις: 12 καινούρια βιβλία

Επιμέλεια: Ελένη Γκίκα //

 

Ελληνική πεζογραφία:

Κώστας Αρκουδέας «Επικίνδυνοι συγγραφείς», εκδ. Καστανιώτη, σελ. 592

Από την πληθώρα των απαγορευμένων βιβλίων που εμφανί­στηκαν τους τελευταίους δύο αιώνες νιώθει κανείς πως κάτι έχει αλλάξει. Λες και μια ομάδα προικισμένων με εξαι­ρετικές ικανότητες ανθρώπων έβγαλε ξαφνικά γλώσσα, αμ­φισβητώντας θέματα τα οποία μέχρι πρότινος θεωρούνταν ταμπού. Συγγραφείς που κρίθηκαν επικίνδυνοι και τιμωρή­θηκαν από τους φύλακες της μιας και μοναδικής αλήθειας – της σιωπής των τυράννων. Αναιδείς Ρώσοι σαν τον Λέο­ντα Τολστόι και τον Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, αθυρόστομοι Ιρ­λανδοί σαν τον Όσκαρ Ουάιλντ και τον Τζέιμς Τζόυς, Λατι­νοαμερικάνοι αντάρτες σαν τον Πάμπλο Νερούδα και τον Χούλιο Κορτάσαρ, Νοτιοαφρικάνοι ακτιβιστές σαν τον Α­ντρέ Μπρινκ και τη Ναντίν Γκόρντιμερ, διαβόητοι αιρετικοί σαν τον Φραντς Κάφκα και τον Σαλμάν Ρούσντι, ασύδοτοι πορνογράφοι σαν τον Ντ. Χ. Λώρενς και τον Βλαντίμιρ Να­μπόκοφ, ψευδοπροφήτες του μέλλοντος σαν τον Άλντους Χάξλεϋ και τον Ρέυ Μπράντμπερυ, γνωστοί εξωμότες σαν τον Ηλία Πετρόπουλο.
Πέντε ήπειροι, τέσσερα είδη λογοκρισίας, τρεις χρόνοι, δύο αντίθετοι πόλοι και μια αρμαθιά από λογοτέχνες συν­θέτουν αυτό το ευρηματικό παζλ. Η τέχνη συγχωνεύεται με την πραγματικότητα σε έναν απέραντο κυματισμό. Οι ζωές των συγγραφέων εμφιλοχωρούν στα κείμενά τους σχηματί­ζοντας διαφορετικές στρώσεις ανάγνωσης, με συνέπεια να έχει κανείς την αίσθηση ότι διαβάζει όχι ένα αλλά πολλά βιβλία συγχρόνως.

Ανδρέας Μήτσου «Η αστυνόμος», εκδ. Καστανιώτη, σελ. 256

Η αστυνόμος Λένα Στρατήγη δεν είναι καθόλου ικανοποιημένη από τη ζωή της.
Για να την αλλάξει, παρέχει υλικό από διάφορα εγκλήματα στο συγγραφέα πατέρα της, ωθώντας τον να εμπλακεί προσωπικά στην κάθε περίπτωση, ώστε να την καταγράψει αργότερα σε μυθιστόρημα. Δόλια τον κατευθύνει, του αποκαλύπτει ή του αποκρύπτει στοιχεία και γεγονότα, αστυνομεύει την παραμικρή του κίνηση.
Φαίνεται να πιστεύει πως, έτσι, γίνεται εκείνη ο πραγματικός συγγραφέας κάθε καινούργιου βιβλίου του. Με αυτό τον τρόπο μεταπλάθει την πραγματικότητά της και ζει μιαν άλλη ζωή.
Δεν έχει υπολογίσει όμως το ενδεχόμενο ο ηλικιωμένος πατέρας της να εμπλακεί τόσο βαθιά στην ιστορία, ώστε να παρασύρει και την ίδια στην παγίδα που του έχει στήσει.
Ούτε μπορεί να φανταστεί τη σκληρή τιμωρία που θα υποστούν και οι δύο από αυτό το παιχνίδι.

Μάρω Βαμβουνάκη «Ένας αφηρημένος άντρας», εκδ. Ψυχογιός, σελ. 292

Χρεώνεται αμαρτίες ο μεγάλος έρωτας, ή είναι αθώος σαν ανεύθυνος; Κι εγώ πια είμαι ανεύθυνη, ακαταλόγιστη, ανίδεη κι αναγκεμένη όσο ένα μωρό την πρώτη ώρα του τοκετού.
Όχι, δε με ενδιαφέρει απόψε η αμαρτία! Ούτε υποψιάζομαι πως υπάρχει τέτοια κατάσταση. Άραγε, το να αμαρτάνεις προϋποθέτει συνείδηση; Ή και ασυνείδητα τη φορτώνεσαι και την πληρώνεις μετά; Μεγάλο θέμα αλλά απόψε μάταιο…
Ένα κορίτσι εξαφανίζεται και δε θα την βρει ποτέ ξανά κανείς, κι ας μένει κοντά στο σπίτι από όπου δραπέτευσε. Δραπέτευσε από τους παρανοϊκούς γονείς της, ερωτεύτηκε παράφορα έναν αφηρημένο άντρα, βρήκε τη φιλία που σώζει.
Μια ιστορία ζωής, θανάτου, και πάλι ζωής. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Ηλίας Μαγκλίνης «Είμαι όσα έχω ξεχάσει», εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 264

Ένα μυθιστόρημα που δεν βασίζεται στη μυθοπλασία, μια αληθινή ιστορία για το πώς ένα συναισθηματικό τραύμα, τόσο σε προσωπικό όσο και συλλογικό επίπεδο, μπορεί να επηρεάσει ολόκληρες γενιές και για το πώς η ιστορία εισβάλλει στις προσωπικές και οικογενειακές διαδρομές αλλάζοντάς τες για πάντα.

Μένιος Σακελαρόπουλος «Πικρό γάλα», εκδ. Ψυχογιός, σελ. 488

Γιάννενα, 1960.
Το νήμα της ζωής, τυλιγμένο με αγκάθια και πόνο, ενώνει απρόσμενα δυο πιτσιρίκια σε μια από τις παιδοπόλεις της Φρειδερίκης, τον Ζηρό. Ο Φώτης κι ο Διονύσης περνάνε μαζί με την Ελλάδα τον δικό τους Γολγοθά. Δυο τρομοκρατημένες παιδικές ψυχές γνωρίζουν σκληρούς επιτηρητές και ομαδάρχες, μακριά από την αγκαλιά και την ασφάλεια της μάνας. Γίνονται σταυραδέλφια και προσπαθούν να επιβιώσουν σε ένα ασφυκτικό περιβάλλον.
Ο Φώτης μετατρέπεται σε αγρίμι κι η ζωή του σημαδεύεται από αποδράσεις, μετέωρες σκέψεις, αγάπη και μίσος για τη μάνα του, αμφισβήτηση της ίδιας της ζωής. Όλα στην κόψη του ξυραφιού, δίπλα στη λίμνη της κυρα-Φροσύνης. Τα δυο παιδιά χάνονται μέσα στον χρόνο. Η ζωή δεν έχει πει την τελευταία λέξη…
Ένα μοναδικό ταξίδι στην Ιστορία της Ελλάδας, στα χρόνια της βασιλείας, της δικτατορίας και της Μεταπολίτευσης. Μια αληθινή σπαρακτική ιστορία, μέσα από τα μάτια του αγριμιού της Ηπείρου, που συγκλονίζει και τον πιο ψυχρό αναγνώστη. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Τασούλα Επτακοίλη «Κέρμα στον αέρα», εκδ. Καστανιώτη, σελ. 144

Οι λέξεις έχουν τη δύναμη να ανοίγουν δρόμους στο χρόνο, να ανασύρουν γεγονότα, συναισθήματα. Με τις λέξεις περιγράφεις τους ανθρώπους που συνάντησες. Τις κινήσεις τους, τη σπίθα στο βλέμμα τους, ό,τι θυμάσαι από την αύρα τους. Αλλά και τον τρόπο που πορεύτηκαν, μερικές από τις αποφάσεις που πήραν, την κατεύθυνση που διάλεξαν μπροστά σε κάποια σταυροδρόμια. Ένα βιβλίο είναι σαν φωτογραφία, σαν πολαρόιντ. Κάτι πασχίζεις να κρατήσεις μ’ ένα “κλικ”· έστω μια στιγμή, πριν σβηστεί οριστικά από τη μνήμη σου. Και κάτι ακόμα: μέσα από ένα βιβλίο λες ένα “Σ’ αγαπώ” ή μια “Συγγνώμη” που παρέλειψες, δεν πρόλαβες, ή δεν τόλμησες να πεις.
Από τα βουνά της Αλβανίας, στη Σάμο του Εμφυλίου και της Χούντας, στον Πειραιά και στην Αυστραλία. Από τις προσδοκίες της Μεταπολίτευσης στις διαψεύσεις της κρίσης και στη νέα μετανάστευση. Η ελπίδα όμως δεν χάνεται. Ούτε η αγάπη.
Οκτώ δεκαετίες. Δέκα πρόσωπα.
Μια μέρα στη ζωή καθενός.
Στιγμές από την ιστορία μιας οικογένειας.
Θα μπορούσε να είναι η δική μου.
Θα μπορούσε να είναι η δική σου.

Γιώργος Θάνος «Τα καύκαλα», εκδ. Ιωλκός, σελ. 109

Τα δεκαεννέα διηγήματα, που απαρτίζουν “Τα καύκαλα”, είναι νοτισμένα από την υγρασία της ελληνικής επαρχίας· ακόμα και οι ιστορίες, που φαινομενικά διαδραματίζονται στη μεγάλη πόλη, κουβαλούν επάνω τους την επαρχιακή πάχνη.
Οι θεματικές του βιβλίου εκτείνονται από τις στεγνές ημέρες της οικονομικής κρίσης ως το συλλογικό τραύμα του εμφυλίου και περνούν από το ασφυκτικό πλαίσιο της ελληνικής οικογένειας σε χαρακτήρες καθημερινούς που τραβούν λοξή πορεία. Η μνήμη και η διαχείρισή της, τα σφιχτά δεσμά της μικρής πόλης και της οικογένειας, ο θάνατος και η ενηλικίωση είναι μερικά από τα ζητήματα που βρίσκονται στον πυρήνα των διηγημάτων της συλλογής.

 

Ξένη πεζογραφία:

Luca Ricci «Το φθινόπωρο», Μετάφραση: Δήμητρα Δότση, εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 288

Ένας άντρας, επιστρέφοντας από τις διακοπές του Αυγούστου, βρίσκεται εγκλωβισμένος στον κουρασμένο γάμο του. Η σύζυγός του, η Σάντρα, είναι ακόμη όμορφη, μα εκείνος δεν κατορθώνει πια να νιώσει πόθο γι’ αυτήν. Κατά τη διάρκεια ενός μοναχικού περιπάτου του σε μια υπαίθρια αγορά της Ρώμης, γοητεύεται από έναν παλιό τόμο σχετικά με τους καλλιτέχνες της Μονμάρτρης, μένοντας υπνωτισμένος από την εικόνα της
Ζαν Εμπιτέρν, της συντρόφου του ζωγράφου Αμεντέο Μοντιλιάνι, την οποία και ερωτεύεται κεραυνοβόλα. Κόβει τη σελίδα, τη διπλώνει με προσοχή και την κουβαλάει για μέρες στην τσέπη του. Τα πάντα μοιάζουν να συμβαίνουν μονάχα στο μυαλό του, ώσπου η Σάντρα προσκαλεί ένα βράδυ για δείπνο μια ξεχασμένη ξαδέρφη της, την Τζέμα. Ο αφηγητής διαπιστώνει τότε την εκπληκτική ομοιότητα της κοπέλας με τη Ζαν. Και η εμμονή αρχίζει να εξαπλώνεται πλέον μοιραία στην πραγματικότητα, ενόσω το φθινόπωρο τυλίγει τα πάντα ολόγυρα στην αιώνια πόλη με το αδυσώπητο και διάφανο φως του.
Ένα σύγχρονο αλφαβητάρι του ερωτικού αισθήματος, μια αμείλικτη απεικόνιση των ανθρώπων και των παθών τους. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Βικτόρια Χίσλοπ «Όσοι αγαπιούνται», εκδ. Ψυχογιός, σελ. 544

Αθήνα, 1941. Στην κατοχική Ελλάδα, η δεκαπεντάχρονη Θέμις βλέπει την οικογένειά της να ταλανίζεται από βαθιές πολιτικές διαφορές. Και το χάσμα ανάμεσα σ’ αυτούς που αγαπά βαθαίνει, όσο η χώρα βυθίζεται στην ανέχεια. Καθώς η δυστυχία μεγαλώνει γύρω της, και φίλοι της χάνονται από την πείνα, η Θέμις μπαίνει στην Αντίσταση. Στον Εμφύλιο που ακολουθεί μετά την Απελευθέρωση, η Θέμις θα ενταχθεί στον Δημοκρατικό Στρατό, όπου θα βιώσει τον έρωτα, το μίσος και τον παραλογισμό του αδελφοκτόνου πολέμου. Ύστερα, θα έρθει η εξορία, στη Μακρόνησο και στο Τρίκερι. Μια άλλη κρατούμενη θα σταθεί στο πλευρό της στις κακουχίες, και οι ζωές τους θα δεθούν με τρόπο απρόβλεπτο. Ώσπου, κάποια στιγμή, η Θέμις θα πρέπει να διαλέξει ανάμεσα στα πιστεύω της και στη λαχτάρα της να ζήσει…

Χρόνια μετά, καθώς αναστοχάζεται το παρελθόν της, η Θέμις συνειδητοποιεί ότι το προσωπικό και το πολιτικό, η δική της περιπέτεια και η περιπέτεια της πατρίδας της είναι άρρηκτα δεμένα. Κι ότι μπορεί κάποιες πληγές να επουλώνονται, αλλά κάποιες άλλες γίνονται πιο βαθιές στο πέρασμα του χρόνου.

Η Βικτόρια Χίσλοπ υπογράφει ένα νέο συγκλονιστικό μυθιστόρημα, το οποίο διατρέχει τη νεότερη ιστορία της Ελλάδας μέσα από την επική ιστορία μιας συνηθισμένης γυναίκας που αναγκάστηκε να ζήσει μια ασυνήθιστη ζωή.

 

Αστυνομικό μυθιστόρημα:

Lone Thells «Φονικό μονοπάτι», Μετάφραση: Γρηγόρης Κονδύλης, εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 376

Ο νομπελίστας ποιητής Μανάς Ισμαήλ και η αγαπημένη του σύζυγος Αμίνα δραπετεύουν από το Ιράν προκειμένου να ζήσουν μια ήρεμη ζωή στη Δανία μακριά από τις πολιτικές διώξεις και τις φυλακές. Στη διάρκεια του ταξιδιού τους όμως χωρίζονται και ο Μανάς καταλήγει σε έναν καταυλισμό προσφύγων χωρίς να γνωρίζει τι απέγινε η Αμίνα και χωρίς να μπορεί να επικοινωνήσει μαζί της. Η Νόρα Σαν ενημερώνεται ότι ο Μανάς δέχεται να της δώσει μια αποκλειστική συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης και πηγαίνει στη Δανία να τον συναντήσει. Τότε μαθαίνει ότι σε αντάλλαγμα θα πρέπει να τον βοηθήσει να βρει την αγαπημένη σύντροφο της ζωής του. Η αναζήτηση της Αμίνα στέλνει τη Νόρα σε μυστικές πολιτείες όπου οι πρόσφυγες κρύβονται από τις αρχές και σύντομα η παράτολμη δημοσιογράφος γίνεται επικίνδυνη για τον ίδιο της τον εαυτό καθώς μπλέκεται σε έναν κόσμο όπου ορισμένες ζωές έχουν μικρότερη αξία από άλλες. ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΥΣ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ «Η Τέιλς έχει γράψει ένα σύγχρονο αστυνομικό μυθιστόρημα που δίνει απαντήσεις σε πολλά σημαντικά
ερωτήματα. Μια συναρπαστική ιστορία γεμάτη τρόμο αλλά και απροσδόκητα ευχάριστες στιγμές». (Crime Garden)
«Μια άκρως συναρπαστική, δραματική ιστορία με τη σωστή δόση σασπένς που πρέπει να έχει ένα θρίλερ για να μην μπορείς να το αφήσεις από τα χέρια σου». (OSTRASMALANDNYHETER)
«Ένας μοναδικός συνδυασμός βρετανικής αστυνομικής λογοτεχνίας και σκανδιναβικού νουάρ» (Euro Crime)

 

Δοκίμιο:

Μπαλτάσαρ Γκραθιάν «Ο ήρωας», Μετάφραση: Φίλιππος Δ. Δεακονταειδής, εκδ. Opera, σελ. 136

“Στην κορυφή της βαθμίδας, οι οπαδοί του φωτισμένου νου τοποθετούν τη νοημοσύνη και σε αυτήν αποδίδουν την προέλευση κάθε μεγαλείου. Και έτσι, καθώς δεν αποδέχονται μεγάλο άντρα δίχως πλεόνασμα νοημοσύνης, κατά τον ίδιο τρόπο δεν γνωρίζουν άντρα περίσσια νοήμονα δίχως μεγαλείο.
Ταιριάζει αυτό το κεφαλαιώδες χαρακτηριστικό με άλλα δύο: βάθος κρίσης και ύψος πνεύματος. Αν αυτά ενωθούν, σχηματίζουν ένα θαύμα”.
Ο Μπαλτάσαρ Γκρασιάν, ο αποκαλούμενος Νίτσε της Ισπανίας, “οξύτατος παρατηρητής των ανθρωπίνων πραγμάτων” για τον Σοπενχάουερ, συνθέτει το πρότυπο του “Ήρωα”, εκείνου του πολιτικού και κοινωνικού όντος που αντιλαμβάνεται τα προσωπικά του χαρίσματα ώστε, ξεκινώντας από αυτά, να οικοδομήσει με προσοχή και συνέπεια την αξιοπρέπεια του βίου του. Σύντομο κείμενο, γραμμένο στην πρώιμη παρακμή της ισπανικής αυτοκρατορίας, είναι σημείο αναφοράς για τις εξελίξεις του καιρού μας.
Μοναχός του Τάγματος των Ιησουϊτών, εμπνευσμένος ιεροκήρυκας, πολεμιστής, υποστηριζόμενος από προνομιούχους φίλους και προστάτες, συνάντησε την αντίδραση των προϊσταμένων του. Λέγεται ότι, προς τιμωρία του, το Τάγμα δεν τον φυλάκισε απλώς, αλλά του πήρε την πένα του ώστε να μην έχει τρόπο να συνεχίσει να γράφει. Λίγο αργότερα αποκαταστάθηκε, όσο χρειαζόταν για να πεθάνει έξω από τη φυλακή.
Ο “Ήρωας” είναι το πρώτο έργο του (1637). Όπως λέει, πρόκειται για “ένα βιβλίο νάνο απευθυνόμενο σε έναν άντρα γίγαντα”. Ο ήρωας θα είναι σώφρων, οξύνους, μάχιμος, πολιτικός, προσηνής, περιποιητικός, πραγματιστής, ώστε να χρησιμεύει ως πρότυπο της ιδέας της μεγαλοσύνης, αλλά και ως υπόδειγμα κρατικής λογικής, πυξίδα πλεύσης ώς το μεγαλείο, απόδειξη ατομικής και πολιτικής ισχύος, οπαδός αδιάκοπης μαθητείας. Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής

 

Φιλοσοφία:

Μπιούνγκ- Τσουλ Χαν «Η αγωνία του έρωτα», Μετάφραση: Αλεξάνδρα Γκολφινοπούλου, εκδ. Opera, σελ. 120

“H αγάπη, με την αυστηρή έννοια του όρου που της έχει προσδώσει μια μακρά ιστορική παράδοση, απειλείται και ίσως είναι ήδη νεκρή ή, εν πάση περιπτώσει, βαριά άρρωστη. […] Μα ποιος μπορεί να είναι ο εχθρός στα πλήγματα του οποίου η αληθινή αγάπη απειλείται να υποκύψει; Είναι ο σύγχρονος ατομικισμός, φυσικά, είναι η έγνοια να προσδιορίζονται τα πάντα με βάση την αγοραστική τους αξία, είναι η ιδιοτέλεια που διέπει στις μέρες μας τη συμπεριφορά των ατόμων. […] Το βιβλίο αυτό είναι αφενός μια ακαταμάχητη απόδειξη των ελάχιστων προϋποθέσεων της αληθινής αγάπης και αφετέρου ένα είδος εντατικής περιπλάνησης σε όλες τις παγίδες και τις επιθέσεις με τις οποίες ο σημερινός κόσμος, που δεν τον ενδιαφέρουν παρά μόνον οι απολαύσεις και η ναρκισσιστική ικανοποίηση, εξαλείφει τη δυνατότητα για έρωτα”.

Από τον πρόλογο του Αλαίν Μπαντιού.