Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / «Τα φετίχ δεν είναι αντικείμενα έρευνας, αλλά λατρείας»
21/06/2023, 2:10 πμ

«Τα φετίχ δεν είναι αντικείμενα έρευνας, αλλά λατρείας»

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

Κριστίνα Πέρι Ρόσι «Μύχιες καταστροφές», Μετάφραση από τα ισπανικά: Άννα Βερροιοπούλου, εκδ. Καστανιώτη, σελ. 128

 

« “Δεν νιώθω πια άνετα”, έλεγε. “Έχω την εντύπωση ότι εξετάζεις τον λαιμό μου”.

Δεν είχε δίκιο: Ποτέ δεν θα εξέταζα ένα λαιμό. Ένα λαιμό μπορείς να τον αγαπήσεις, να τον θαυμάσεις, να τον ρουφήξεις, να τον δαγκώσεις, να τον χαϊδέψεις, να τον ονειρευτείς, να τον πιπιλήσεις, να τον γλείψεις και να τον φιλήσεις, αλλά ποτέ να τον εξετάσεις. Τα φετίχ δεν είναι αντικείμενα έρευνας, αλλά λατρείας».

Στο πρώτο διήγημα του βιβλίου «Φετιχιστές Α.Ε.» η Μάρτα, δασκάλα που ζει μόνη και λατρεύει τους ανδρικούς λαιμούς, ο Χοσέ που λατρεύει τους στηθόδεσμους, ο Φρανσίσκο, φωτογράφος που έχει πάθος με τα αλλήθωρα μάτια, η Κριστίνα Πέρι Ρόσι από το Μοντεβιδέο δίνει το στίγμα του μοναδικού και ανεπανάληπτου της ανθρώπινης ματιάς. Δεδομένου του γεγονότος ότι για τους φετιχιστές το αντικείμενο της λατρείας τους είναι το όλον κι όχι το μέρος του. Όπως η ιδιαίτερη λεπτομέρεια στη συγγραφική της ματιά, αποτελεί το δικό της συγγραφικό σύμπαν: εκτός νόρμας, αισθαντικό και κάπως αλλήθωρο πολιτικά από γενικούς κανόνες και ό,τι συνηθίζουμε να λέμε «απόψεις του συρμού». Οι ηρωίδες και οι ήρωές της στα διηγήματα «Η λευκή φάλαινα», «Μύχιες καταστροφές», «Αυτόπτης μάρτυρας», «Η ομορφότερη βδομάδα της ζωής μας», «Μια ντελικάτη συνεδρία», «Υπό περίεργες συνθήκες», «Έρωτας ή καταστροφή», «Συνομιλία με έναν άγγελο», τολμηροί μέσα από την δική τους συνειδητοποιημένη ή όχι παρέκκλιση από το κοινό γούστο ή ιδιορρυθμία, ανιχνεύουν μέσα από τα αποκλειστικά δικά τους μονοπάτια σκοτεινές παραμέτρους μιας αγεωγράφητης κατά βάση ανθρώπινης φύσης και ζωής.

Στη «Λευκή φάλαινα» ο ήρωας ελκύεται από το αυταπόδεικτο της παχύσαρκης ερωμένης του. Στις «Μύχιες καταστροφές» από ένα καπάκι χλωρίνης που δεν ανοίγει η ηρωίδα θα αναγκαστεί να κόψει τον γόρδιο δεσμό μιας κατ’ εκείνης ανδροκρατούμενης ζωής.

Ο «Αυτόπτης μάρτυρας» εξετάζει έναν άντρα σε ένα γυναικοκρατούμενο κόσμο. «Η ομορφότερη βδομάδα της ζωής μας» είναι μια ιστορία όπου δυο γυναίκες και ένας άντρας πασχίζουν να βρουν τα δικά τους μοναδικά πατήματα στη ζωή.

Στο «Μια ντελικάτη συνεδρία» ένας ψυχίατρος μέσα από τις συνεδρίες του ασθενούς του ανακαλύπτει τα μυστικά που κρατούσε επιμελώς κρυμμένα κι από τον ίδιο του τον εαυτό. «Υπό περίεργες συνθήκες» ένας σύζυγος χάνει τη ζωή του σε ένα περίεργο μοναχικό ερωτικό παιχνίδι και η σύζυγος κυριολεκτικά τη γη κάτω απ’ τα πόδια της. Στο «Έρωτας ή καταστροφή» αντιμετωπίζουμε τη διττή φύση του έρωτα. Και στη «Συνομιλία με έναν άγγελο» ένας απατημένος αλλάζει γενικώς ερωτική ρότα στη ζωή.

Το τυχαίο και το ιδιαίτερο του καθενός, η προσωπική ματιά και το ιδιαίτερο στίγμα μας, οι παράδρομοι της ζωής που ωστόσο μια ζωή παραμένουν κρυφοί, η ιδιαίτερη μανία του καθενός και η εμμονή που αποτελούν την ταυτότητά του παραμένοντας ωστόσο – αν και το δαχτυλικό του αποτύπωμα- για πάντα κρυφή, αποτελεί το ιδιαίτερο λογοτεχνικό σύμπαν της Κριστίνα Πέρι Ρόσι, σε σημείο τόσο αναγνωρίσιμο ώστε κάθε διήγημά της μόνο Κριστίνα Πέρι Ρόσι μπορεί να θεωρηθεί, με γλώσσα και ύφος και γραφή και ματιά στη ζωή εντελώς προσωπική. Έτσι σήμερα που «τα μέσα μαζικής επικοινωνίας έχουν μετατρέψει την ατομική και συλλογική ιστορία σε θέαμα, η λογοτεχνία παραμένει ο προνομιούχος χώρος της υποκειμενικότητας. Στο βιβλίο αυτό η Κριστίνα Πέρι Ρόσι μάς επιτρέπει να κρυφοκοιτάξουμε στον ιδιωτικό κόσμο ανθρώπων παγιδευμένων στις προσωπικές τους μανίες: μιας ομάδας φετιχιστών που μοιράζονται τις ερωτικές τους εμμονές, ενός άντρα συνεπαρμένου από μια γυναίκα-φάλαινα, ενός συζύγου που η γυναίκα του τον εγκαταλείπει για κάποια άλλη, ή μιας υπέροχης γραμματέως-μοντέλου-μαμάς που ασφυκτιά μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον. Λογοτεχνικοί ήρωες, όμοιοι με τρελαμένα παιδιά, κλεισμένα σε μια βιτρίνα με φιγούρες-σύμβολα, γεμάτα ορμές. «Κάθε φορά που διεισδύω στα μύχια της ψυχής αυτών των χαρακτήρων, βρίσκω κομμάτια του εαυτού μου», έχει δηλώσει η συγγραφέας.
«Το σύνολο του έργου της αποτελεί μια άσκηση συνεχούς κριτικής αναζήτησης, διατηρώντας πάντοτε την αξία του λόγου ως κύρια έκφραση μιας μαχητικής και αφοσιωμένης λογοτεχνίας σε καίρια θέματα της σύγχρονης πραγματικότητας, όπως η θέση της γυναίκας και η σεξουαλικότητα». Υπήρξε η κριτική της Επιτροπής που της χάρισε το  Βραβείο Θερβάντες το 2021.

 

Κριστίνα Πέρι Ρόσι

 

Κι αυτή η συλλογή διηγημάτων που είναι το πρώτο της βιβλίο εντέλει που μεταφράζεται στη χώρα μας, θα μπορούσε να θεωρεί απολύτως αντιπροσωπευτική: Ένα βιβλίο ξάφνιασμα, μια λογοτεχνική θεώρηση ζωής αυστηρά προσωπική και ιδιωτική.

Η Κριστίνα Πέρι Ρόσι γεννήθηκε στο Μοντεβιδέο το 1941. Ξεκίνησε να σπουδάζει Βιολογία στο πανεπιστήμιο της πρωτεύουσας της χώρας της, αλλά πήρε πτυχίο στη Συγκριτική Λογοτεχνία. Αισθαντική πεζογράφος με ιδιαίτερη προτίμηση στο διήγημα, σημαντικότατη ποιήτρια, μεταφράστρια, δημοσιογράφος και πολιτική ακτιβίστρια, ζει εξόριστη στην Ισπανία (Βαρκελώνη) από το 1972, χρονιά κατά την οποία διώχθηκε από το δικτατορικό καθεστώς της πατρίδας της. Θεωρείται μια σπουδαία φωνή των σύγχρονων λατινοαμερικανικών γραμμάτων (περίπτωση πολυσχιδής και πρωτοποριακή, από τις λίγες γυναίκες που συνδέθηκαν με το περίφημο boom στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα) και έχει εκδώσει, αρχής γενομένης από το 1963, περισσότερα από 37 έργα. Στο αυτοβιογραφικό αφήγημα Χούλιο Κορτάσαρ και Κρις (2014) αποτύπωσε την εγκάρδια φιλία της με τον Αργεντινό συγγραφέα. Έχει λάβει πλήθος διακρίσεων, με κορυφαία το Βραβείο Θερβάντες για το έτος 2021, το «Νόμπελ Λογοτεχνίας του ισπανόφωνου κόσμου».

Μικρό απόσπασμα – αντίδωρο για το τέλος: «Η κατάθλιψη δεν είναι ασθένεια της ψυχής, όπως νομίζουν μερικοί. Είναι η ασθένεια ενός σώματος που έχει πάψει να επιθυμεί, που δεν ξέρει τι να επιθυμήσει, που για κάποιο λόγο έχει στερηθεί το αντικείμενο του πόθου του. Τότε, άνευ επιθυμίας το σώμα αρχίζει να αυτοκαταστρέφεται…»

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top