Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Εν είδει προσευχής
17/09/2019, 10:18 μμ

Εν είδει προσευχής

Γράφει ο Απόστολος Θηβαίος //

 

Γιώργος Μολέσκης: “Κάθε Ιούλιο επιστρέφω”, Εκδόσεις Βακχικόν

 

Καθώς η ιστορία αναπτύσσει τον βηματισμό της και τα κορυφαία γεγονότα του σήμερα επιχωματώνονται από τόνους λήθης, τα πράγματα τείνουν ολοένα και προς τον μύθο, κρατώντας ζωντανές τις κεφαλαιώδεις σημασίες τους και χάνοντας βαθμιαία την ανταπόκρισή τους με τις αλήθειες και τις βαθύτερες αιτίες που τα γέννησαν. Οι άνθρωποι, ψηφίδες ενός εργόχειρου που εναλάσσονται διαρκώς μες στην καταπληκτική δίνη του χρόνου, παίρνουν μαζί τους όλα τα γεγονότα, όλα τα ονόματα, όλες τις σημασίες. Τα γεγονότα περιβάλλονται από την αχλύ του ψεύδους διατηρώντας τον αινιγματικό χαρακτήρα πηχαίων τίτλων που τίποτε δεν σημαίνουν πια. Ή πάλι, σε αυτήν την καταιγιστική φάρσα του χρόνου ανανεώνονται και καταλαμβάνουν σαν παρατεταμένοι χειμώνες ζωές και μνήμες, συντηρώντας όλα εκείνα τα δευτερεύοντα ζητήματα που μόνο τέτοια δεν αποδεικνύονται, καθώς εμπεριέχουν τις μικρές ιστορίες εκείνων που βρέθηκαν μες στην καρδιά της απλής και λαϊκής ιστορίας, εκείνου του ιερού βιβλίου που οι άνθρωποι γράφουν και γράφουν, ανακαλύπτοντας στις γραμμές του την πιο πηγαία συνείδηση.

Ο Γιώργος Μολέσκης φαντάζει σαν αυτούς τους φωτογράφους που εξαιτίας μιας τυχαίας συγκυρίας μεταθέτονται στην καρδιά των γεγονότων, καταγράφοντας αυτήν την άλλη επίδραση των πραγμάτων στις ζωές. Στο βιωματικό, μυθιστόρημα «Κάθε Ιούλιο επιστρέφω» των εκδόσεων Βακχικόν, η πρόσφατη ιστορία της Κύπρου, τα γεγονότα της ύστατης, νεοελληνικής καταστροφής επανέρχονται μαζί με την νεότητα, τα αισθήματα, τις απώλειες και τους συλλογισμούς. Σπίτια και δρόμοι, συμμαθητές, ταξίδια ζωής και διαχωριστικές γραμμές, επανέρχονται με την δριμύτητα της επώδυνης μνήμης. Ένα ταξίδι ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, με μεταθέσεις του χρόνου και του τόπου, έτσι που να μην καθίσταται πια σαφές αν ήταν ο Κάιν ή ο Άβελ που έθεσε τον θεμέλιο λίθο της ανθρώπινης τραγωδίας, αιώνες πριν.

Η Κύπρος του Γρηγόρη Αυξεντίου και του Σαμψών, του Μακάριου και της ντροπιαστικής επταετίας επανέρχεται στο προσκήνιο. Ο Μολέσκης πάντα με την παράξενη και θερμή του αφοσίωση σε εκείνα που πληγώθηκαν θανάσιμα, περνά τις διαχωριστικές γραμμές, συναντά τους τοίχους του σπιτιού του, τις παλιές βρύσες, την ακαταλάγιαστη ζέστη του θερισμού, τους φίλους που προδόθηκαν και πρόδωσαν, παίρνοντας θέση μες στην μεγάλη, ιστορική συνέχεια. Εκείνοι με τις χαρτονένιες πανοπλίες τους που αναλαμβάνουν τις τύχες της χώρας του, οι λέξεις οι ασπαίρουσες, οι τρομερές, οι ανεξιχνίαστες που μεταδίδουν τα μυθώδη νοήματα κάθε εποχής, παραμένουν ως τις μέρες μας τα σκιάχτρα μιας κοιλάδας αντίστοιχης με εκείνης των δακρύων που απλώνεται σε κάθε γωνιά αυτού του κόσμου. Ο βόμβος της ζωής και η ερήμωσή της, δυο πόλοι αντιθετικοί για τον συγγραφέα που καταθέτει το μυθιστόρημά τους σαν ένα είδος προσευχής, ένα είδος προστιθέμενης αξίας μες στον αέναο και ιερό συναξάρι του κόσμου. Οι λέξεις του αναδύουν την μυρωδιά των παλιών πραγμάτων, των αρωμάτων του τόπου που έχασε και των τόπων που κέρδισε. Μες στην ειρηνική πραγματικότητα διαπιστώνει πως παραμένουν ζωντανές οι σκληρές μνήμες, ένα είδος συγκολητικού υλικού που διαμορφώνει όρους και συνθήκες όπως η εθνική συνείδηση.

 

Γιώργος Μολέσκης

 

Η υπόθεση της Κύπρου, άλυτη, σκληρή, ένα μυθιστόρημα με χιλιάδες άγραφες σελίδες. Και αίμα, ερήμωση, διχασμό. Το επίκεντρο των γεγονότων μετατίθεται σήμερα στο πεδίο των θαλασσίων συνόρων, στα πλαίσια των νέων, εμπορικών βλέψεων. Σαν να λησμονιούνται σιγά σιγά όλα εκείνα τα χωριά που μνημονεύει ο συγγραφέας στις σελίδες του Ιουλίου του, με τις παραδοσιακές τους ονομασίες, οι πόλεις με τα κατάκλειστα ξενοδοχεία, τα λιμάνια, τις παρατεταμένες σιωπές, τις γραμμές που δεν θα μπορούσαν να χαραχτούν με άλλον τρόπο, παρά μόνο με το βαθύ, πράσινο χρώμα της λήθης.Συναγερμοί που ηχούν στο νου ξανά και ξανά και άλλοι που δραματοποιούν τις νύχτες, που φωτίζουν κάτω από στρατιωτικά παραγγέλματα πρόσωπα μάσκες ενός επικίνδυνου θίασου. Η Κύπρος του Γιώργου Μολέσκη, ένας τόπος ονειρικός και προσωπικός  θυμίζει πια την Ελένη που από ομορφιά γίνηκε ιδέα, ελεύθερη να μεταφράζεται μες στο θυμικό των ανθρώπων. Οι ραγισμένες πλάκες, τα γκρεμισμένα υποστατικά, τόποι και πράγματα που δεν περιγράφονται αλλά παραμένουν έρωτας τολμηρός, αδιάκοπος, λατρευτικός. Το βιβλίο του κ. Μολέσκη συνιστά ένα είδος προσκυνήματος, το όραμα πίσω από την αξεδιάλυτη σκόνη των εθνικών προδοσιών, των μυθικών καιρών που δεν συνιστούν πια παρά μια φθαρμένη σύνοψη από ονόματα, μαριονέτες, ήρωες και θεούς, έτσι όπως σβήνουν τα περιγράμματα στο κιαροσκούρο του χρόνου. Στην άλλη πλευρά της ταπετσαρίας καταγράφονται πράγματα και μορφές που αντέχουν στον χρόνο επειδή σήμερα μοιάζουν να μην υπήρξαν ποτέ. Τα σπίτια συνιστούν ερωδιούς, μονότονα αγριοπούλια, σαν εκείνα του Φάουστ, βυθισμένα στην άβυσσο, εκεί που οδηγεί το σκοινί της ζωής και της μοίρας. Ο Γιώργος Μολέσκης δεν γράφει για την Κύπρο, γράφει για την ίδια του την ζωή και τούτο από μόνο του επιβάλλει στο πόνημα των εκδόσεων Βακχικόν έναν απροσμέτρητο σεβασμό για όσους βίωσαν την ιστορία και σήμερα μιλούν για εκείνη, ανασύροντας από τα βάθη της στιγμές σκοτεινές και λαμπερά πετράδια.

Κάθε Ιούλιο επιστρέφω, δίχωες μέλλοντες, αφού σοφία συνιστά η βαθιά πεποίθηση του καταιγιστικού χρόνου που μας κατακτά, που παίρνει μαζί του τον τελευταίο μας σπασμό. Δίχως μέλλοντες, σε μια αγρύπνια που επαναφέρει το πρόσωπο του νεκρού και μια υποψία της αδιάκοπης συνέχειας που δεν μπορεί παρά να επιβάλλεται κάποτε στα πράγματα. Η Κύπρος του Μολέσκη αποτελεί ένα μείγμα πλατωνικής ιδέας και αληθούς βιώματος και σαν τέτοια ταξιδεύει στον νότο του καιρού μέσα από τις λέξεις και τα συναισθήματα εκείνων που γλίτωσαν από τους ύπνους. Εκείνων που κρατούν ακόμη ζωντανό το δειλό ρίγος του χαμού και της ελπίδας, όσων μπορούν να διακρίνουν, επειδή γνωρίζουν τον τρόπο, ένα γαρύφαλο που αιμοραγεί, ένα στιλέτο που διαγράφεται. Τότε και τώρα, η μνήμη ένα κλειδί στα χέρια του συγγραφέα.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top