Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / «Αυτό που ξέρω είναι ότι γράφω πολύ γρήγορα»
19/08/2020, 9:53 πμ

«Αυτό που ξέρω είναι ότι γράφω πολύ γρήγορα»

Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη //

 

“Harold Pinter, κείμενα και συνεντεύξεις”, μετάφραση και επιμέλεια: Νίνος Φένεκ Μικελίδης, εκδ. Κέδρος, 2006, σελ. 120

 

O Χάρολντ Πίντερ – μεγάλος νομπελίστας θεατρικός συγγραφέας, ποιητής, ηθοποιός και σκηνοθέτης – διαθέτει λογοτεχνικό ταλέντο το οποίο συνδυάζει με μια τολμηρή πολιτική φωνή. Θαυμάζει Τζόυς, Προυστ, Κάφκα και Χεμινγουέι. Σύνθημά του το «Μίλα , μην σιωπάς», αφού συνήθιζε – όσο ζούσε – να εκφράζεται, να διαδηλώνει, να λέει τις σκέψεις του φωναχτά. Άλλοτε μέσα από το θεατρικό ή ποιητικό του έργο, άλλοτε μέσα από τις δηλώσεις και τη συμμετοχή του σε συγκεντρώσεις και διαμαρτυρίες ενάντια σε παράνομους πολέμους, σε απάνθρωπα βασανιστήρια και σε απαράδεκτες πολιτικές δολοφονίες, ενάντια στην επιβολή του ισχυρού και στην παγκοσμιοποίηση, που οδηγεί τον πλανήτη μας σε μια ακόμη μεγαλύτερη εκμετάλλευση και εξαθλίωση, ο Πίντερ μας αναγκάζει να αφυπνιστούμε, να σκεφτούμε και να πάρουμε θέση.1

Μέσα στο βιβλίο ο Μικελίδης παραθέτει πλούσιο υλικό που μας επιτρέπει να γνωρίσουμε τις βασικές όψεις της προσωπικότητας του Πίντερ. Ο ίδιος o μελετητής και μεταφραστής του μας μεταδίδει τον θαυμασμό και την αγάπη που του τρέφει. Αναφέρεται σε χαρακτηριστικά του Πίντερ που τα γνώρισε προσωπικά, ακριβώς λόγω της φιλίας που αvαπτύχθηκε μεταξύ τους. Η γυναίκα του, η γνωστή ιστορικός Λαίδη Αντονία Φρέιζερ, πάντα στο πλευρό του άντρα που έχει το σθένος να αντιτάσσεται σε κάθε μορφή χειραγώγησης και σε κάθε παράλογη ιμπεριαλιστική τακτική. Από μικρός ασχολείται με την ποίηση και έχει την τάση να φιλτράρει τα πάντα μέσω αυτής και να δίνει ποιήματα πολιτικοποιημένα και σκεπτόμενα. Όπως και ο ίδιος δηλώνει, κρίνει, διακρίνει, οραματίζεται. Και όλα αυτά εγγράφονται στον στιβαρό θεατρικό και ποιητικό του λόγο. Επίσης, σημειώνει πως καθώς μεγαλώνει στρέφεται όλο και πιο πολύ, όλο και πιο συνειδητά, στην ποιητική γραφή. Αυτές είναι οι ανάγκες του. 2 Έχει επισκεφτεί την Αθήνα και άλλες πόλεις για παραστάσεις των έργων του, κάποιες από τις οποίες έχει σκηνοθετήσει. Οι επιθετικές πολιτικές τον κάνουν έξαλλο, τα οικονομικά και άλλα συμφέροντα τον εξοργίζουν και του βγάζουν όλα τα αντιπολεμικά συναισθήματα που τον διέπουν και ως άνθρωπο και ως καλλιτέχνη. Δεν είναι στρατευμένος δημιουργός ή κομματικοποιημένος. Δηλώνει όμως οπωσδήποτε πολιτικοποιημένος. Πριν φύγει από τη ζωή, πέρασε όλες τις περιπέτειες με τον καρκίνο, αλλά ούτε στιγμή δεν έπαψε να αφιερώνεται σε ό, τι αγαπά. Διαρκώς μάχιμος στη γραφή και τη ζωή. Ευφυής και ανυποχώρητος. Πλουραλιστικός και καινοτόμος στον τρόπο που αναδομεί την πραγματικότητα.

Tα έργα του έχουν χαρακτηριστεί ως «κωμωδίες απειλής» από τους κριτικούς και μελετητές του. Ενώ ο Μάρτιν Έσλιν 3 στην μελέτη του για τον Άγγλο δραματουργό σημειώνει πως «ο υπαρξιακός φόβος 4 είναι ο πυρήνας του έργου του». Έργα σταθμοί για το παγκόσμιο θέατρο, έργα που έχουν κάτι να πουν και καταπιάνονται με καίρια και φλέγοντα θέματα, όπως ο χαμένος έρωτας, η χαμένη αθωότητα, η μνήμη, η νιότη, η σεξουαλική διάσταση: Πάρτι γενεθλίων, Νεκρή ζώνη, Ο γυρισμός, Σιωπή, Προδοσία, Παλιοί καιροί, Τέφρα και σκιά, Φεγγαρόφωτο, ο εραστής. Ένα άλλο έργο που συνδιαλέγεται ουσιαστικά με την πραγματικότητα είναι η Βουνίσια γλώσσα 5, μέσα από την οποία εύγλωττα τοποθετείται πολιτικά. Γενικά, δεν τον ενδιαφέρουν οι ετικέτες που βάζουν στα έργα του, άλλοτε διασκεδάζει, άλλοτε θυμώνει.

 

Harold Pinter

 

Κλείνοντας, θα ήθελα να αναφερθώ στην απάντηση που έδωσε όταν ρωτήθηκε από τον Μικελίδη σε συνέντευξη σχετικά με το πώς γράφει τα έργα του. Και αν υπάρχουν ήδη διάλογοι ή σκηνές που έχει ήδη έτοιμα και με βάση αυτά φτιάχνει τα έργα. Απαντάει λοιπόν ο Πίντερ συνειδητά: «Αυτό που ξέρω είναι ότι γράφω πολύ γρήγορα. Μέσα σε δύο ώρες μπορώ να γράψω το μεγαλύτερο κομμάτι του έργου. Δεν σκέφτομαι τι κάνω. Απλά το αφήνω να συμβεί. Αν δεις μερικά από τα σχέδιά μου, είναι σημειώσεις με μελάνι. Ύστερα αρχίζω να τα επεξεργάζομαι ολοένα και πιο προσεκτικά. Κάνω διάφορα σχέδια, αλλά το αρχικό ερέθισμα υπάρχει ήδη. Το ερέθισμα είναι σαν ζώο, πρέπει να το αφήσω να τρέξει, και ύστερα φτάνει η στιγμή που το αρπάζω κι αρχίζω να το ελέγχω.» 6

 

————————–

 

1 Βιβλιονέτ

2 «Ηarolnt pinter, κείμενα και συνεντεύξεις, Κέρδος , Αθήνα , 2006 , σελ:14-15

3 ο.π/σελ;36

4 O υπαρξιακό φόβος όχι ως αφηρημένη έννοια, όχι ως σουρεαλιστική φαντασμαγορία, αλλά ως κάτι το αληθινό, συνηθισμένο και αποδεκτό που συμβαίνει καθημερινά /ο.π / σελ.36

5 Εμπνευσμένο από την κατάσταση των Κούρδων στην Τουρκία.

 6 Απόσπασμα από τη συνομιλία Μικελίδη- Πίντερ στο μπαρ του ξενοδοχείου Μεγάλη Βρετανία, στο τέλος Σεπτέμβρη του 1997, στη διάρκεια της πρώτης επίσκεψής του στην Ελλάδα, προκειμένου να πάρει μέρος στις εκδηλώσεις του 10ου Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου της Ελευθεροτυπίας.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top