Fractal

«Για τις προσδοκίες και τις ματαιώσεις τους, για τα μεγάλα ναι και τα μεγάλα όχι»

Γράφει ο Άγγελος Χαριάτης //

 

 

 

Ερβέ Λε Τελιέ «Δένομαι πολύ εύκολα», μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδ. Opera

 

Μετά το βραβευμένο με βραβείο Goncourt (2020) μυθιστόρημά του Η ανωμαλία, κυκλοφορεί πάλι από τις εκδόσεις Opera η νέα νουβέλα του Ερβέ Λε Τελιέ Δένομαι πολύ εύκολα σε μετάφραση του Αχιλλέα Κυριακίδη. Ο Αχιλλέας Κυριακίδης έχει μεταφράσει το σύνολο των έργων του συγγραφέα∙ επτά τω αριθμώ στις ίδιες εκδόσεις. Αν μη τι άλλο η οικειότητά του με τον τρόπο γραφής του Λε Τελιέ αποτελεί ένα εχέγγυο για την απόδοση του κειμένου στην ελληνική γλώσσα.

Σ’ αυτή τη μικρή σε μέγεθος νουβέλα ο Λε Τελιε ξεδιπλώνει όλο το ταλέντο του στη γραφή. Δεν χρειάζεται μακροσκελείς προτάσεις, δεν είναι απαραίτητες ευφάνταστες παρομοιώσεις και μεταφορές. Η επίτευξη του απλού, σε καμία περίπτωση του απλοϊκού, είναι ένα από τα πιο δύσκολα ζητήματα στη συγγραφή. Η λογοτεχνικότητα δεν πηγάζει από τη χρήση δύσπεπτων λέξεων και προτάσεων, ούτε από ένα ύφος ανεπεξέργαστο και πέρα για πέρα επιτηδευμένο. Η λογοτεχνία θέλει να υπάρχει ρυθμός, να νιώθει ο αναγνώστης πως οι λέξεις είναι ζωντανές, ζουν σε κάθε σελίδα που γυρνάει, αναπνέουν όλο και πιο βαθιά, δακρύζουν στη λύπη, γελάνε στη χαρά.

Αυτά λοιπόν τα στοιχεία έχει αποδείξει πως τα κατέχει. Η ιστορία που θέλει να αφηγηθεί μικρή σημασία έχει, υπό την έννοια πως είναι ο τρόπος που εν τέλει την καθορίζει.  Ένας μεσήλικας συναντά τον πόθο του με τη μορφή μιας εικοσάχρονης όμορφης Σκοτσέζας.

Χωρίς  να υπάρχουν ξεκάθαρα θέλω −θέλει να πιστεύει ο κεντρικός ήρωας−,  από την άλλη πλευρά αποφασίζει να κάνει το ταξίδι από τη Γαλλία στη Σκοτία, θέλοντας να ξεκαθαρίσει μαζί της. Επί της ουσίας επιθυμεί να αποδείξει, πρώτα απ’ όλα στον γερασμένο εαυτό του, πως παραμένει αξιόμαχος στο πεδίο του έρωτα, και στη συνέχεια να προσπαθήσει να εκβιάσει συναισθηματικά, με όποιο τρόπο μπορεί, τη «μικρούλα». Μια μικρούλα που της αρέσουν οι μεγαλύτεροι. Κινούμενη όμως στο όριο και το περιθώριο του περιστασιακού και του εφήμερου.

Η συνάντηση γίνεται μία, και δύο, και τρεις φορές, και το αποτέλεσμα παραμένει εξόχως αρνητικό για τον κεντρικό ήρωα. Με την ουρά στα σκέλια, μαζεύει όση αξιοπρέπεια του έχει μείνει και παίρνει το αεροπλάνο της επιστροφής.

Η ιστορία είναι η αφορμή για τον συγγραφέα να ερευνήσει −και να εξερευνήσει κατά μια έννοια− την ανθρώπινη ύπαρξη. Τα θέλω και τα πρέπει. Τις προσδοκίες και τις ματαιώσεις τους. Τα μεγάλα ναι και τα μεγάλα όχι. Την εικόνα που έχουν οι άλλοι για εμάς και εμείς για τους άλλους. Τη μοναξιά, τον φόβο των επερχόμενων γηρατειών, την αποξένωση, τον έρωτα.

Μέσα λοιπόν από αυτό το ευσύνοπτο κείμενο, ο Λε Τελιέ παραδίδει ένα εξαιρετικό κείμενο, το οποίο σκάβει βαθιά, και καλοδεχούμενα ύπουλα, στο χωράφι του ανθρώπινου ψυχισμού.

 

Ερβέ Λε Τελιέ

 

Μεταφέρω από το οπισθόφυλλο.

«Ο ήρωάς μας κοντεύει τα πενήντα. Δεν υπάρχουν πενήντα τρόποι να είσαι πενήντα· μόνο δύο: ή πείθοντας τον εαυτό σου ότι είσαι ακόμα νέος, ή βαρυγκομώντας ότι έχεις ήδη γεράσει. Έρχεται στην καρδιά των Χάιλαντς για να συναντήσει μια γυναίκα είκοσι χρόνια νεότερή του. […] Η ηρωίδα μας είναι όμορφη, πολύ όμορφη. Και, φυσικά, το ξέρει. Δεν είναι σωστό να ζητάμε συνεχώς απ’ τις γυναίκες που είναι όμορφες και που οι άνδρες τους το θυμίζουν συνέχεια, να συμπεριφέρονται σαν να ‘ταν άσχημες. […] “Δεν έπρεπε να ‘ρθω”, λέει και ξαναλέει μέσα του ο ήρωάς μας. […]
Εκείνη μιλάει, λέει ό,τι της κατέβει, για σκοτσέζικα πρόβατα, για τους σκοτσέζικους χερσότοπους, για σκοτσέζικα γαϊδουράγκαθα, για σκοτσέζικους γλάρους, εκείνος, θέλει δε θέλει, δέχεται να εμπλακεί σ’ αυτή την αγροτική και εθνικιστική συζήτηση. […] Την ακούει, την κοιτάζει, αμήχανος. Όλα πάνω της τον ελκύουν, κι ο ήρωάς μας θυμώνει γι’ αυτή την έλξη που εκείνη του την προκαλεί τόσο φυσικά, με την αίγλη της και μόνο, χωρίς να καταβάλλει καμία προσπάθεια και, αυτό είναι το χειρότερο, χωρίς καν να το επιθυμεί. Πολλοί έχουν πέσει, και θα πέσουν, θύματα της γοητείας της. […]

Αναρωτιέται αν αυτή ακριβώς η άρνηση της αγάπης είναι που τον έλκει, τον αιχμαλωτίζει, τον οδηγεί στην άβυσσο.»

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top