Fractal

Η ιστορία της Ρώμης

Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης //

 

Τίτος Λίβιος, “Από κτίσεως Ρώμης, βιβλία Α-Γ”, μετάφραση Μάνος Αποστολάκης, εκδόσεις Historical Quest, Αθήνα 2021.

 

Η μετάφραση ενός κλασικού κειμένου πάντα περιέχει πολλές δυσκολίες. Ειδικά όταν πρόκειται για μετάφραση από μία αρχαία γλώσσα, η οποία δεν ομιλείται σήμερα, όπως είναι τα λατινικά τότε το έργου του μεταφραστή γίνεται δυσχερέστερο. Παρόλα αυτά ο φιλόλογος Μάνος Αποστολάκης δεν πτοήθηκε και προχώρησε με επιτυχία στη μετάφραση των τριών πρώτων βιβλίων του «Ρωμαίου Ηροδότου» Τίτου Λίβιου. Το έργο αποτελεί την πρώτη νεοελληνική μετάφραση και απευθύνεται κυρίως σε φιλολόγους και φοιτητές φιλολογικών τμημάτων. Εντούτοις, μπορεί να ενδιαφέρει και το ευρύ κοινό ως εγκυκλοπαιδική γνώση, διότι διδάσκει την ιστορία, την πολιτική, την κοινωνιολογία και τον πολιτισμό της αρχαίας Ρώμης.

Ο Τίτος Λίβιος γεννήθηκε στο Πατάβιο (την σημερινή Πάδοβα) το 64 π. Χ. και πέθανε το 17 μ. Χ. ‘Έζησε κυρίως στη Ρώμη και το σημαντικότερο έργο του ήταν το Ab Urbe Condita, Libri CXLII («Από κτίσεως Ρώμης, βιβλία 142»). Το ιστοριογραφικό έργο πραγματεύεται την ιστορία της Ρώμης από την ίδρυσής της (753 π. Χ.) μέχρι το θάνατο του Δρούσου (9 μ. Χ.). Από όλο το έργο σήμερα σώζονται τα πρώτα δέκα, οι Επιτομές για τα βιβλία 37-40 και 48-55, η ομάδα 31-45 και οι περιλήψεις για όλα τα βιβλία εκτός από το 136ο και το 137ο. Οι επιρροές από τον Ηρόδοτο και τον ιστορικό Πολύβιο για την έκθεση της Μέσης Ρωμαϊκής Δημοκρατίας είναι φανερές. Το έργο του Λίβιου είναι τρισδιάστατο, καθώς συνυπάρχει η ιστορική με τη φιλοσοφική και την πολιτική διάσταση, ενώ ταυτόχρονα είναι διάχυτη η αίσθηση του διδακτισμού. Αναμφίβολα οι φιλοσοφικές του πεποιθήσεις οφείλονται στη στωική φιλοσοφία, ενώ η ιστορική ερμηνεία των γεγονότων γίνεται με ηθικούς όρους. Ο ίδιος πιστεύει ότι οι ιστορικές προσωπικότητες όταν εμφορούνται από ηθικές αξίες μπορούν να οδηγήσουν σε εθνικούς θριάμβους. Αξιοσημείωτη είναι η ορθολογική ερμηνεία της ιστορίας σε συνδυασμό με θρησκευτικά στοιχεία, τα οποία συνοψίζονται στο δίπτυχο ευσέβεια-ασέβεια στους θεούς. Ως ευσέβεια ο Λίβιος εννοεί την απόδοση τιμών στους θεούς.

 

Τίτος Λίβιος

 

Στο πρώτο βιβλίο υπάρχει ο μύθος της ίδρυσης της πόλης με τον Αινεία, τον Ασκάνιο, τον Ρώμο και τον Ρωμύλο, την αρπαγή των γυναικών των Σαβίνων, καθώς και η ιστορία του ρωμαϊκού βασιλείου  μέχρι την αποπομπή του Ταρκύνιου του Υπερήφανου (753 π. Χ.- 510 π. Χ.). Το δεύτερο βιβλίο περιλαμβάνει  την ίδρυση της ρωμαϊκή δημοκρατίας από τον Βρούτο, τους πολέμους εναντίον του Ταρκύνιου του Υπερήφανου και του Πορσήννα, του Βοσκικούς Πολέμους και την απόσχιση των πληβείων (509 π. Χ. – 468 π. Χ.). Το τρίτο βιβλίο αναφέρεται στην περίοδο της Δεκαρχίας (467 π. Χ. – 446 π. Χ.).

Εν κατακλείδι, θα λέγαμε ότι το παρόν πόνημα φωτίζει μια άγνωστη πτυχή της ρωμαϊκής ιστορίας, δίνοντας λεπτομέρειες για πολλά μυθικά και ιστορικά γεγονότα. Η εξαιρετική μετάφραση επιτρέπει την εύκολη ανάγνωση και την πλήρη κατανόηση των κειμένων, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύει τις ιστορικές και λογοτεχνικές αρετές του Ρωμαίου συγγραφέα.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top