Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Υπερβατική παραμυθία – Μύθοι στα όρια του μαγικού ρεαλισμού
12/10/2021, 10:43 μμ

Υπερβατική παραμυθία – Μύθοι στα όρια του μαγικού ρεαλισμού

Γράφει η Κατερίνα Ι. Παπαδημητρίου //

 

Ρουμπίνα Γκουγιουμτζιάν, «Ο άνθρωπος που δεν είχε δει ποτέ τη βροχή», εκδόσεις ΑΩ, Αθήνα 2021

 

Η Ρουμπίνα Γκουγιουμτζιάν εμφανίζεται με την πρώτη της συλλογή διηγημάτων. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα επιμελημένη έκδοση, η οποία φέρει τα χαρακτηριστικά της υπερρεαλιστικής παραμυθίας, φλερτάροντας συχνά με τα όρια του μαγικού ρεαλισμού. Ο λόγος της, αρκετά συχνά χωρίς επιτήδευση, επιχειρεί να υπερβεί τον χρόνο και να επεκταθεί σ’ ένα σύμπαν όπου το «πότε», είναι μικρής σημασίας. Η συλλογή της Γκουγιουμτζιάνανοίγει ένα νέο παράθυρο στην αφηγηματολογία, αφού χειρίζεται τη μικρή φόρμα με μια ιδιαίτερη και ανανεωμένη προοπτική της παραμυθίας. Οι ευρηματικές, σε μέγεθος μικρής φόρμας, συλλήψεις, οι ζωηρές περιγραφές και η ποιητική της διάθεση, διαχειρίζονται το υπαρξιακό ζήτημα σε είκοσι οχτώ αυτοτελή επεισόδια σε πρωτοπρόσωπη και τριτοπρόσωπη γραφή, κατά τα πρότυπα του παραμυθιού.

Η Ρουμπίνα Γκουγιουμτζιάν χειρίζεται τα σύμβολα της φλερτάροντας με την αλληγορία. Συνομιλεί με το υπερκείμενο με ευρηματικότητα, αφού από τις αφηγήσεις της ξεπηδούν υπαινικτικά, πότε το Τζίνι, Το μπουκάλι, σελ.(12), πότε η Χαλιμά, και πότε η «Ιθάκη» του Κ. Π. Καβάφη, καταφέρνοντας οι αφηγήσεις να γίνονται απόηχος τους, παρασύροντας  εύκολα τον αναγνώστη σε συνειρμούς που παραπέμπουν ακόμα και σε σύγχρονα ακούσματα, όπως το τραγούδι των Police, «Message in a bottle». […] «Ένα πρωί, λοιπόν, μετά από μια φοβερή καταιγίδα είδα επιτέλους στεριά.Τα κύματα συνόδεψαν χορεύοντας το μπουκάλι μέχρι την ακτή, ενώ η καρδιά μου παλλόταν από ανυπομονησία.». Κι εκεί, ανάμεσα στο χτες και το σήμερα, ανάμεσα στον μύθο και την υπαρξιακή εσωστρέφεια, αναδύεται η έμπνευση και ο αφηγητής δηλώνει την παρουσία του, καθώς το Τζίνι του δικού της μπουκαλιού ταυτίζεται με τον ίδιο τον συγγραφέα, αλλά και με τον άνθρωπο τον ίδιο, ο οποίος καλείται να εγγράψει το ταξίδι του στη ζωή, σαν άλλος Οδυσσέας.

Ωστόσο, ο ρομαντισμός της παραμυθίας είναι ακόμα ένα χαρακτηριστικό της τεχνικής της συγγραφέως, καθώς άψυχα αντικείμενα προσωποποιούνται ώστε να γίνουν σύμβολα του βιωμένου χρόνου, της εσωτερικής αναζήτησης. Στο κείμενο με τίτλο Το ρολόι στη σελ. (17), το αντικείμενο ρολόι αποκτά φωνή, γίνεται σύμβολο της εσωτερικότητας, υπερβαίνει ρομαντικά και παραμυθικά την πραγματικότητα και καταφεύγει ονειρικά σε μια υπερρεαλιστική στιχομυθία με ψυχαναλυτικές απολήξεις, […] «Κάποτε είχα ένα ρολόι. Περπατούσε τις ώρες του πάνω στο παλιό μου πιάνο. Ορισμένες φορές μπερδευόταν στους ίδιους του τους δείκτες, καθώς αυτοί γυρνούσαν, κι έπεφτε κάτω με ένα ηλίθιο γελάκι. Ήταν ένα βροχερό απόγευμα, κι ενώ έπαιζα μια σονάτα στο πιάνο, άκουσα έναν ψίθυρο: “Έι, εσύ που παίζεις πιάν! Έλα πιο κοντά. Θέλω να σου μιλήσω.”…. “Δεν μπορώ να καταλάβω πού τελειώνουν τα άκρα μου.Δεν έχω την αίσθηση του τέλους”είπε.»  

Η μοναξιά του σύγχρονου ανθρώπου, ο δρόμος  προς την ωριμότητα, ο θάνατος, η συνομιλία με τον έσω κόσμο, αποτελούν θεματικές διαπραγμάτευση για τη συγγραφέα, καθώς οι αφηγήσεις της, επιχειρούν την υπέρβαση, ενώ τα σύμβολά της δραπετεύουν σ’ ένα άχρονο τοπίο, σ’ έναν τόπο ονειρικό, έχοντας ταυτόχρονα άμεση επίγνωση της παραγματικότητας.

 

Ρουμπίνα Γκουγιουμτζιάν

 

Τίτλοι, όπως: Φυλακή. Η μπουάτ. Το μπουκάλι. Το ρολόι. Ο γλύπτης. Ο άνθρωπος που δεν είχε δει ποτέ τη βροχή. Το σαλόνι. Ο άδειος καμβάς. Διάδρομος 73. Το δείπνο. Το πορτραίτο Το αγόρι και το σπίτι. Οι λευκές κούνιες. Ο Συντηρητής. Το αρχοντικό. Η σκάλα, προΐδεάζουν τον αναγνώστη, καθώς αποτελούν τα ίδια, αυθύπαρκτα, αφηγήσεις εν τη γενέση τους.

Χωρίς αμφιβολία η συλλογή διηγημάτων της Ρουμπίνας Γκουγιουμτζιάν αποτελεί πρόταση για τα λογοτεχνικά πεπραγμένα, καθώς οι μύθοι της, αρχής γενομένης εκείνης της «κόκκινης κλωστής δεμένης», τυλίγονται στην ανέμη της παραμυθικής αφήγησης, καθώς εξελλίσονται σε αφηγήσεις που αντλούν την καταγωγή τους από τις αφηγήσεις παραμυθάδων, όπως ο Χ. Κ. Άντερσεν, έως τις μαγικές υπαρξιακές περιπλανήσεις του Πέδρο Πάραμο, για να καταλήξουν στον Άνθρωπο που δεν είχε δει ποτέ τη βροχή, και στον δικό της Σοφό,[…] «Χιλιάδες χιλιόμετρα, μερες και νύχτες περπατούσε για να φάσει στον προορισμό του. Είχε περάσει από δασώδεις λαβυρίνθους, από πάνινα μονοπάτια, λίμνες από φωτιά κι ερήμους με γαλάζια άμμο.», που […] «Είχε συναντήσει αμέτρητα εμπόδια μα υπήρχαν και άνθρωποι που τον είχαν βοηθήσει.»

Εκείνος, ο έσω εαυτός, ο άνθρωπος, ο αφηγητής, θα φτάσει στην ωριμότητα στο τέλος «Της σκάλας», σελ. (89), σκαρφαλώνοντας ένα ένα τα σκαλοπάτια της αυτοπραγμάτωσης για να αποδεχθεί τη θεία προέλευσή του. Δεν είναι μόνο σάρκα αλλά και πνεύμα. Και έτσι ελεύθερος μας αποχαιρετά, από την κορυφή της σκάλας, καθώς νιώθει πια, «…πραγματικά ελεύθερος! Δεν» είναι «πια παιδί στην κορυφή της σκάλας.»._

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top