Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Οι σκέψεις και τα συναισθήματα του Σταύρου Ζουμπουλάκη για τη Μεγάλη Εβδομάδα
07/07/2021, 2:44 μμ

Οι σκέψεις και τα συναισθήματα του Σταύρου Ζουμπουλάκη για τη Μεγάλη Εβδομάδα

Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης //

 

 

 

Σταύρος Ζουμπουλάκης, «Ανθοδέσμη για τη Μεγάλη Εβδομάδα», εκδόσεις Άρτος Ζωής, Αθήνα, Μάρτιος 2021

 

«Η Μεγάλη Εβδομάδα είναι ανεξάντλητη. Συμπυκνώνει όλο σχεδόν τον χριστιανισμό. Συγκλονιστικά γεγονότα, πρόσωπα και κείμενα συνωστίζονται στις μέρες της[…]». Αυτή είναι η αρχή της εισαγωγής του νέου πασχαλινού πονήματος του Σταύρου Ζουμπουλάκη Ανθοδέσμη για τη Μεγάλη Εβδομάδα. Ο συγγραφέας ξεκινά την αφήγηση με τα προσωπικά του παιδικά βιώματα της δεκαετίας του 1960 στην εκκλησία της ενορίας του στα Άνω Ιλίσια στην Αθήνα. Ο πατέρας-ψάλτης σημάδεψε ανεξίτηλα την ψυχή του με την φωνή του, ενώ η διαρκής του παρουσία στην εκκλησία ως παπαδόπαιδο του κατηχητικού του επέτρεψαν να ζει από πρωταγωνιστική θέση τον εορτασμό στην εκκλησία. Η περιγραφή της περιρρέουσας ατμόσφαιρας του εκκλησιάσματος κατά τη διάρκεια των ακολουθιών, οι «συγκρούσεις» με τους συνομήλικες ανταγωνιστές, οι οποίοι ήθελαν  να «σφετεριστούν» τα εκκλησιαστικά λάβαρα, η «ενοχλητική» παρουσία των προσκόπων, που διεκδικούσαν τη δική τους μερίδα ενδιαφέροντος από τις συμμαθήτριες και τα κοριτσόπουλα, περιγράφονται με μαεστρία και χιούμορ.

Το μικρό εγχειρίδιο στη συνέχεια εμβαθύνει στο νόημα και στην ερμηνεία των ακολουθιών της Μεγάλης Εβδομάδας, απηχώντας τις προσωπικές απόψεις του ως πιστού και ως μελετητή των γραφών.  Η προσεκτική ανάλυση των ακολουθιών γίνεται με επιστημονικό τρόπο, καθώς παρατίθεται η ανάλογη βιβλιογραφία, ενώ ως βασικός οδηγός παραμένουν τα ιερά βιβλία. Ο συγγραφέας εξηγεί από την αρχή στον αναγνώστη το λατρευτικό τυπικό, παραθέτοντας τις ονομασίες (π.χ. οι λειτουργίες της Μεγάλης Δευτέρας, της Μεγάλης Τρίτης και της Μεγάλης Τετάρτης ονομάζονται οι Ακολουθίες του Νυμφίου), τους Ύμνους και τα Ευαγγέλια. Επαναλαμβάνει τακτικά τη βασική λατρευτική δομή της Μεγάλης Εβδομάδας, η οποία έχει άλλη λογική από την καθιερωμένη τελετουργία, καθώς υπάρχει η λεγόμενη «λειτουργική αταξία», όπου οι εσπερινές λειτουργίες είναι ο όρθρος της επόμενης ημέρας, π.χ. η εσπερινή λειτουργία της Μεγάλης Πέμπτης είναι ο όρθρος της μεγάλης Παρασκευής. Μαζί με την ανάλυση πολλών ύμνων ο Ζουμπουλάκης υπενθυμίζει τη σύνδεση της ανάστασης με το μυστήριο της βάπτισης, καθώς στην πρώτη εκκλησία οι κατηχούμενοι βαπτίζονταν το Μεγάλο Σάββατο.

Με θάρρος και τόλμη δεν διστάζει να διαφωνήσει με κείμενα, τα οποία δεν συνάδουν με το χριστιανικό συγχωρητικό πνεύμα, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα σημεία στα οποία δεν έχει δοθεί η δέουσα έμφαση για λατρεία. Ο συγγραφέας αναφέρεται κυρίως στα αντιιουδαϊκά τροπάρια της εσπερινής λειτουργίας της Μεγάλης Πέμπτης, τα οποία προτείνει να αντικατασταθούν. Επίσης, η προσευχή του Κυρίου στον κήπο της Γεσθημανή είναι ένα παράδειγμα, όπου δεν έχει δοθεί έμφαση από τους υμνωδούς της Εκκλησίας, με αποτέλεσμα να αναφέρεται ελάχιστα.

Εν κατακλείδι, θα λέγαμε ότι το ευσύνοπτο και μικροσκοπικό αυτό εγχειρίδιο τσέπης είναι όντως μια ανθοδέσμη γεμάτη εαρινά άνθη που ευωδιάζουν το λιβάνι και τα αρώματα της ανοιξιάτικης ελληνικής φύσης. Αλήθεια, ο Σταύρος Ζουμπουλάκης τα έκοψε από τον κήπο της καρδιάς του και τα πρόσφερε απλόχερα στους αναγνώστες του. Αυτές οι μυρωδιές προκαλούν συνειρμούς προσευχής και κατάνυξης, μεταφέροντας νοερά το νου στα Θεία Πάθη και στο ελπιδοφόρο μήνυμα της Ανάστασης. «[…] ‘Ελπίζω σέ’ και όχι ‘ελπίζω ότι’. Ελπίζω σε Σένα ότι θα μου δώσεις να ζήσω μέσα στην αγάπη για όλους μας».

 

Σταύρος Ζουμπουλάκης

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top