Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Ο πάγος που σπάει
07/07/2021, 2:45 μμ

Ο πάγος που σπάει

Γράφει ο Απόστολος Θηβαίος //

 

Σημείωμα για την συλλογή διηγημάτων με τίτλο «Το τραγούδι των Ινουίτ»

 

 

«Το τραγούδι των Ινουίτ»,  Λίλια Τσούβα, εκδόσεις Βακχικόν

 

Ινουίτ ονομάζεται η φυλή των Εσκιμώων της Αλάσκας που κατοικούν εδώ και αιώνες τα αφιλόξενα εδάφη του αρκτικού κύκλου. Αναγνωρίζουν σε κάθε τι την ύπαρξη της ψυχής. Δυνάμεις της φύσης, πλάσματα του κόσμου τους και άλλα για τα οποία τίποτε δεν γνωρίζουμε διαθέτουν την δική τους φωνή, την θέση τους μες στον κόσμο. Οι Ινουίτ κυνηγούν φάλαινες, θαλάσσιους ίππους, μεγάλα ψάρια κάτω από τους πάγους. Και όταν χρειαστεί τραγουδούν μια προσευχή για να προστατέψουν τις λιγοστές τους δυνάμεις μες στο σκοτάδι του κύκλου.

Ένα τραγούδι σαν αυτό που ψιθυρίζουν σε ένα μοναδικό ντουέτο τα κορίτσια του ομώνυμου διηγήματος. Ένα τραγούδι σαν αυτό που διαβαίνει τον χάρτη της Λίλια Τσούβα, καθώς κάθε της διήγημα μνημονεύει κάποιο από τα θαύματα του κόσμου. Πολίχνες με άσβηστες ιστορίες, μεγάλες πολιτείες που κρύβουν καλά την βοή του μεγάλου και αδόκιμου πλήθους, γέφυρες, λιμάνια, η Γάνδη και η έρημος Μοχάβε, τον αρκτικό κύκλο, την Χαϊδελβέργη και την οδό των Φιλοσόφων. Τα παραμύθια της συνιστούν έναν νοσταλγικό αποχαιρετισμό, μια ωδή επάνω στις ζωγραφιές και τις ατμόσφαιρες αυτού του κόσμου που σημαδεύουν τόπους και μνήμες. Δημοσιεύματα και αναφορές ανατρέφουν σαν καλές και βέβαιες αφορμές τα ποιητικά της αφηγήματα και είναι όλες στο τέλος του βιβλίου των εκδόσεων Βακχικόν, δίνοντας στοιχεία και λεπτομέρειες της σκληρής κυριολεξίας που εδώ παραχωρεί το προσωπείο της στην επιδέξια και ονειρική γραφή της Λ. Τσούβα. Η Διέππη του Gaugin που κοσμεί το εξώφυλλο της έκδοσης με τα πράσινα νερά και με το χαλκευμένο της χρώμα δεν αφήνει πολλά περιθώρια για να φανταστεί κανείς όλες εκείνες τις πόλεις που περιδιαβαίνει η γραφίδα της δημιουργού, σαν να αποτίνει έναν φόρο τιμής στα μέρη που γέννησαν μερικές από τις σημαντικότερες μορφές της τέχνης. Δουβλίνο, Τολέδο, Βενετία μετατρέπονται σε θέατρα πράξεων μικρών που φωτίζονται λοξά, γεμάτα από τους υπαινιγμούς της ποίησης που ξεχειλίζει από κάθε πρόζα της έκδοσης του Βακχικόν. Την ώρα που η μελέτη της ιστορίας γυρεύει ιστορικούς και οικονομολόγους και λαογράφους με δεινή επιστημονική κατάρτιση, η μαγική γραφή της Λίλια Τσούβα δεν γυρεύει τίποτε άλλο πέρα από εκείνη την τραγωδία που προσμένει πίσω από κάθε λέξη. Ψυχές φλογισμένες, χείλη που κάποτε δροσίστηκαν, φόβοι και δισταγμοί, εκπλήξεις που περιμένουν σε κάποιο φινάλε, δίνουν την νίκη στην μεταφυσική. Και είναι με το ελαφρύ τους βάδισμα που οι ιστορίες του Τραγουδιού των Ινουίτ ανοίγουν την δειλή ρωγμή στο παραπέτασμα της πραγματικότητας, χαρίζοντας την καθολικότητα του μύθου στα μικρά της μυθιστορήματα.

Το ανθρώπινο όστρακο κρύβει ένα σωρό μυστικά. Φορά του σκοτεινού Μινώταυρου την κεφαλή, άλλοτε διακονεύει το χειροπιαστό και άλλοτε πάλι, όπως στην περίπτωση της κυρίας Τσούβα κοιτάζει με ευθύτητα την ποίηση. Η φύση και η μνήμη που αγαπούν να κρύβονται -ο θείος Ηράκλειτος ποτέ δεν κάνει λάθος- κατέχουν έναν δικό τους ρυθμό και η σχέση τους με τον κόσμο μονάχα στατική δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί. Η συγγραφέας του Τραγουδιού των Ινουίτ γράφει για την υπέρτατη τέχνη της ζωής. Στέλνει καρτ ποστάλ από πόλεις κουλουριασμένες μες στην ιστορία τους, αρπάζει το σχετικό από το απόλυτο του καιρού, το άφθαρτο που κρύβεται πάντα μες στο περιορισμένο, το αιώνιο που κάνει τον χρόνο μια γελοία υπόθεση. Οι χαρακτήρες της είναι όμορφοι δίχως να το γνωρίζουν, αβάσταχτα ποιητικοί αντέχουν το κοίταγμα μέσα από το παραμορφωτικό καθρέφτη της Λ. Τσούβα. Κατοικούν την ελεύθερη, αφηγηματική φόρμα της συγγραφέως, περιφρονούν την μορφή, τους σημαδεύει τιμιότητα και ευθύτητα. Μες στις σελίδες των αυτοτελών ιστοριών που συστήνουν μια εξαιρετική έκδοση από το δραστήριο Βακχικόν η έννοια της εμπειρίας αφήνει την κυρίαρχη απόχρωσή της και εξευμενίζει τους τόνους. Μια υπερύψωση της ανθρώπινης ύπαρξης απέναντι στο τοπίο, γιαπωνέζικες νεράιδες και μορφές που τις αναγγέλλει το προαίσθημα παρελαύνουν, όλο διακριτικότητα και στάση ποιητική από τις σελίδες του Τραγουδιού. Αφήνουν κάτι μεταξένιες λεπτομέρειες, κλειδιά που θα ανοίξουν διάπλατα τα παράθυρα της φαντασίας μας, εκείνα που σαπίζουν μες στις σκιές. Η ιδιοφυία της ανθρώπινης ύπαρξης, η αρχιτεκτονική των πόλεων, μια ζωγραφιά που παραχωρεί στην ιστορία μια θέση μες στην αιωνιότητα, οι ήχοι και τα χρονικά και οι γέφυρες που κρατούν σταθερή την απόσταση ανάμεσα στους ήρωες και την ζωή αφήνουν τα χνάρια τους στις σελίδες του Τραγουδιού των Ινουίτ.

Οι σειρές των διηγημάτων συνιστούν ένα λογοτεχνικό είδος σε άνθηση. Κάθε μήνα, εξαιρετικές συλλογές και πεζογραφήματα αθροίζονται στο μικρό, εκδοτικό θαύμα. Εκδόσεις από μικρούς και μεγαλύτερους οίκους που φέρνουν στο προσκήνιο καινούριες φωνές. Αυτές οι τελευταίες πρόκειται στο μέλλον να διαμορφώσουν το αυριανό πρόσωπο της λογοτεχνίας μας που παραμένει πιο δεκτική από ποτέ σε νέες φόρμες, επαληθεύοντας την ίδια στιγμή τα μεγάλα μεγέθη του παρελθόντος.

 

 

Λίλα Τσούβα

 

Κάθε προσπάθεια για να κατατάξει κανείς την συλλογή της Λίλια Τσούβα σε αυτήν την καινούρια, εκδοτική τάξη κρίνεται αδόκιμη. Κυρίως γιατί υπάρχουν εκδόσεις και συγγραφείς που αφήνουν μια αίσθηση αποκάλυψης στον αναγνώστη. Εκδόσεις που περιφρονούν τον χρόνο και αν μιλούν για τους τόπους, είναι για να ανακτήσουν το βλέμμα τους και να γευτούν την ατμόσφαιρα. Η γεωγραφία της δημιουργού του Τραγουδιού των Ινουίτ αφορά μια επιστήμη των προσώπων που σε κάθε γωνιά του κόσμου παραμερίζουν με τις τροχιές τους για το όνειρο. Η Λίλια Τσούβα ντύνει τις ιστορίες της με το υλικό της ζωής. Στήνει με την γλώσσα σκηνογραφίες μες σε καιρό σκληρής νηστείας. Δεν καταστρέφει την εικόνα όταν μιλά για αυτήν. Αντίθετα, διαβάζει τον κόσμο και δείχνει το προορισμένο που στάθηκε η αναζήτησή μας η πιο σφοδρή.

Οι ιστορίες της ανήκουν στην τάξη ενός ονειρικού υλικού. Ολόκληρο το Τραγούδι των Ινουίτ από τις εκδόσεις Βακχικόν, μοιάζει να σχηματίζει μία και μόνο λέξη για το σύμπαν. Το μικρό ρίγος που αφήνουν οι ιστορίες της Λίλια Τσούβα είναι το πνεύμα της ζωής, ζωγραφισμένο από το ταλέντο της και προικισμένο με ζωντάνια και καθαρή σταθερότητα.

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top