Fractal
Home / ΑΠΟΨΕΙΣ / Άποψη: Το Μανιφέστο (εμάς) των Μετρίων προς υπεράσπιση μιας αδικαίωτης υπόθεσης
10/07/2019, 12:43 πμ

Άποψη: Το Μανιφέστο (εμάς) των Μετρίων προς υπεράσπιση μιας αδικαίωτης υπόθεσης

Γράφει ο Άγγελος Ποθουλάκης // *

 

 

 

Ήρθε η ώρα να αποκατασταθεί μία αλήθεια, να λυθεί μία από τις μεγαλύτερες παρεξηγήσεις της ανθρωπότητας. Αιώνες τώρα, ή ίσως και χιλιετίες, υπάρχει μια μάζα ανθρώπων που έρπει στο βουρκιασμένο περιθώριο της ιστορίας. Κοιτώντας πίσω, στις σελίδες που έγραψε το ένδοξο μα και ταλαίπωρο γένος μας στον πλανήτη τούτο, βλέπουμε να ηγεμονεύουν μορφές λαμπρές και δοξασμένες. Φιλόσοφοι και καλλιτέχνες, πολιτικοί και στρατηγοί, στη Θήβα και στη Βαβυλώνα, στη Ρώμη και το Βυζάντιο, μα και σήμερα, στις λαμπερές του κόσμου μητροπόλεις, οι γιγαντωμένες τους μορφές σκιάζουν τους γεμάτους απ’ το πλήθος δρόμους. Ωστόσο πρέπει να δηλώσουμε, προς αποφυγή παρεξηγήσεως ολέθριας, πως δεν σκοπεύουμε εδώ να απευθυνθούμε μπρεχτικά σε κάποιο ακροατήριο συγκεκριμένης ταξικής θέσης. Αν υπάρχουν τη σήμερον εργάτες που διαβάζουν, καλώς. Εμείς δεν πρόκειται να εισέλθουμε σε διαδικασίες ταξικής ανάλυσης, και τούτο συνειδητά. Οι νέες εποχές φέρνουν και νέες απαιτήσεις. Η βάση σύγκλισής μας ξεπερνά τα κακοφορμισμένα δυϊστικά μοντέλα του παρελθόντος. Όσο για τον αναντίρρητο μανιχαϊσμό που ορίζει τον κόσμο, έχουμε τώρα να αντιπαραθέσουμε τόσο στους αρνητές όσο και τους διαστρεβλωτές του τα πραγματικά του υποκείμενα.

Ποια είναι λοιπόν η μάζα για την οποία κάναμε λόγο; Η απάντηση είναι απλή. Είναι η ευρεία μάζα των ανθρώπων που κατοικούν τον κόσμο μας, η μάζα εκείνη που κινεί τα γρανάζια κάθε μηχανισμού που συνεχίζει ακόμα να βρίσκεται σε λειτουργία. Η μάζα των Μετρίων. Μια μάζα ωστόσο που θα έπρεπε να αποδεσμευτεί από την αρνητική σημειολογία που της αποδίδει το όνομά της. Αν κάπως θα έπρεπε να την κρίνουμε, θα έπρεπε να την κρίνουμε με ψυχραιμία και περίσκεψη. Αλλά στην εποχή μας ο περιβόητος ορθολογισμός έχει παραγκωνιστεί από τη σφαίρα της συλλογικής σκέψης. Αν κάτι είναι που κινεί τα νήματα των πρόχειρων κρίσεών μας, είναι ένας θεατρινίστικος μελοδραματισμός, ένας φθηνός συναισθηματισμός και ένας άκρατος ντιλεταντισμός των οποίων ο εκρηκτικός συνδυασμός έχει ως αποτέλεσμα στεκόμενοι μπροστά στα μεγάλα ζητήματα της ανθρωπότητας να αναστενάζουμε δυνατά, να βουρκώνουμε δήθεν στα κρυφά και με ένα ανάλαφρο κούνημα του κεφαλιού να τα προσπερνάμε ξεφυσώντας βαριά, ευχαριστημένοι που θέσαμε και εμείς το λιθαράκι μας στην ευάρεστη μη-πράξη της μακαριότητας και της οκνηρίας. Μα, έστω και έτσι, κανείς δεν μπορεί να μας κατηγορήσει ότι βρισκόμαστε εκτός του κλίματος της εποχής. Ακόμα και έτσι λοιπόν, σε καλούμε αναγνώστη, εσένα που στατιστικά ανήκεις στην ίδια αυτή ομάδα μαζί με εμάς, να αναλογιστείς πως η Μέτριοι αξίζουν και αυτοί την ευγενική σου συμπάθεια. Η φιλανθρωπία δεν μπορεί να κάνει διακρίσεις. Αν είναι δυο δάκρυα να χύσεις σήμερα για τη δυστυχία που διέπει τον κόσμο, ας είναι το ένα για αυτούς, για εμάς, για εσένα τον ίδιο. Γιατί τι άλλο είναι η μετριότητα, αν όχι η πλέον αδικημένη από τις άλλες διακριτές ομάδες που απαρτίζουν την πρωτογενή κλίμακα κατανομής των ανθρώπων; Η μετριότητα είναι καταδικασμένη στην κατάρα της ανίας και της γραμμικότητας. Ισχύει όμως το ίδιο και για τους άλλους; Όχι. Η μηδαμινότητα, με την απερισκεψία που την χαρακτηρίζει, τριγυρνά ανέμελη κι ωραία σε διαρκώς ανανεούμενα ολάνθιστα λιβάδια. Ο κόσμος είναι για εκείνην πάντα ανοιχτός και καταδεκτικός. Η μεγαλοφυία ίπταται αιθέρια και υπέροχη μα και συχνά τσακίζεται άδοξα, και ίσως αδίκως, στα έλη των άτυχων συγκυριών και των λανθασμένων επιλογών. Μα η μετριότητα; Αυτή αποτελεί μια περίκλειστη κάστα, καταδικασμένη να ζει μια πληκτική ζωή μαζί με τον μονότονο εαυτό της. Η μετριότητα δεν μπορεί να κινηθεί, παρά απομένει νωθρή να γερνά μαζί με τις γνώριμές της ευκολίες και τις μικρές της δυσκολίες. Είναι ένα αυτοαγαπώμενο, ήμερο και ακίνδυνο θηρίο, προορισμένο να ζει άσκοπα για πολλά -ίσως πάρα πολλά- χρόνια, αιχμάλωτη μιας αυτογνωσίας τυραννικής. Όλοι εμείς – ω! εμείς και εσύ μαζί μας, ναι – το γνωρίζουμε αυτό πολύ καλά. Όλοι εμείς που είμαστε «κάπως καλοί», «λίγο ταλαντούχοι», «περίπου ικανοί» και οτιδήποτε άλλο από όλους εκείνους τους φαιδρούς χαρακτηρισμούς που κοσμούν την προμετωπίδα του προσωπικού μας κόσμου.

Μα στο μανιφέστο μας αυτό δεν θα αναλωθούμε στον μελοδραματισμό. Η ανάλυσή μας πρέπει να είναι σύντομη αλλά εμπεριστατωμένη, και ας την κάνει αυτό κάπως άνοστη στα μάτια των λάτρεων πικάντικων γεύσεων και λέξεων. Έτσι μπορούμε να δηλώσουμε εν πλήρει συνειδήσει ότι οι Μέτριοι είναι περισσότερο αναγκαίοι από ποτέ και για έναν ακόμη λόγο. Η εποχή γεννά προκλήσεις πρωτοείδωτες. Η αναγνώρισή τους απαιτεί σύνεση, το ξεπέρασμά τους στοχασμό. Απαραίτητη προϋπόθεση και των δύο είναι η συστολή, είναι το να πατά κανείς γερά τα πόδια του στη γη που τον κρατάει όρθιο. Και τούτη η συστολή μονάχα εμείς είναι που μπορούμε να την διαθέτουμε. Δεν μπορούμε παρά να επικεντρωθούμε και πάλι στις πνευματικές διαβαθμίσεις και τα πηγαία τους χαρακτηριστικά. Η αρτιότητα, η αριστεία, φυσικά και μπορεί να φιλοδοξεί, να είναι στραμμένη αφενός κατά την πληρέστερη δυνατή αυτοπραγμάτωσή της και αφετέρου κατά την ανάγκη για ευρεία αναγνώριση αυτής της της προσπάθειας. Η μωρία από τη άλλη, δεν μπορεί να γνωρίσει κανέναν περιορισμό που να την εμποδίσει να ίπταται μακάρια σε ύψη που είναι φύσει αδύνατον να φτάσει. Η αφροσύνη άλλωστε είναι αναπόσπαστο γνώρισμά της. Μα και εδώ η μετριότητα δείχνει να ακολουθεί έναν δρόμο μοναχικό. Ο Μέτριος είναι φύσει και θέσει καταδικασμένος όχι μόνο να μην δύναται να υπερβεί τους φυσικούς του περιορισμούς και τα ανώτατα όριά του έτσι ώστε να μεγαλουργήσει αυτοθαυμαζόμενος, μα ούτε και να μπορεί να θρέψει την απαραίτητη μικρόνοια ώστε να δημιουργήσει με αυτήν μια φαντασία ικανή να υπερβεί τα ασφυκτικά στενά όρια της ασφυκτικής ζωής του. Του έχει αφαιρεθεί το δικαίωμα να ζήσει μια πραγματικότητα, έστω και στους επουράνιους κύκλους μιας καλπάζουσας φαντασίας, που για κείνον δεν μπορεί παρά να είναι ουτοπία. Έτσι λοιπόν η μετριότητα είναι η μόνη που μπορεί να δει καθαρά, η μόνη που μπορεί να αποτελέσει την πραγματική κινητήριο δύναμη για την υπέρβαση των διαρκώς αναδυόμενων προκλήσεων.

Η πρώτη μας αυτή δημόσια τοποθέτηση φτάνει στο τέλος της. Αλλά η προσπάθειά μας για απόδοση δικαιοσύνης βρίσκεται μόνο στην αρχή. Μπροστά στην αφάνεια με την οποία έχουμε αιώνες τώρα περιβληθεί, οφείλουμε να απαντήσουμε με οργάνωση. Μπροστά στην αποθέωση της αριστείας, να κινηθούμε συντεταγμένα. Μπροστά στην αλαζονική της ηγεμονία, να αντιτάξουμε την αλήθεια. Ο κόσμος μάς οφείλει πολλά και εμείς οφείλουμε να συνεχίσουμε να τον κρατάμε ζωντανό.

Είμαστε πολλοί. Είμαστε οργανωμένοι. Είμαστε οι Μέτριοι. Και ήρθαμε να πάρουμε αυτό που μας αξίζει.

 

 

 

* Ο Άγγελος Ποθουλάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το ’93, ζει στα Χανιά ακροβατώντας σε ύψος ασφαλές, απεχθάνεται το τρίτο πρόσωπο όταν αναφέρεται στον ίδιο και αποφεύγει κατά το δυνατόν τα βιογραφικά σημειώματα – ίσως επειδή τα δικά του είναι κάπως φτωχά.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες:
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top