Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Το βιβλίο και ο συγγραφέας του: Αβαρείς σε έναν κόσμο όπου η βαρύτητα είναι ο αήττητος νόμος
08/02/2023, 1:54 πμ

Το βιβλίο και ο συγγραφέας του: Αβαρείς σε έναν κόσμο όπου η βαρύτητα είναι ο αήττητος νόμος

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

Κώστας Μαυρουδής, «Το αλάτι του Bad Ischl», εκδ. Κίχλη 2022, σελ. 232

 

Υποδεικνύοντας τον μοναδικό κόσμο που τελικά νικά την βαρύτητα κι απομένει αιώνιος, ο στοχαστής και ποιητής Κώστας Μαυρουδής στο καινούργιο βιβλίο του «Το αλάτι του Bad Ischl» κάνει εκείνο που μόνο εκείνος μπορεί και το κάνει αριστοτεχνικά: περιδιαβαίνει εκείνα που χαράσσει για πάντα η Τέχνη. Και μέσα από την παρατήρηση, την ποιητική πρόζα και τις ασκήσεις ύφους, ενσωματώνοντας δοκίμιο, αφορισμούς, χρονικό, ταξιδιωτικές εντυπώσεις, διασώζει τον αφρό των ημερών και του χρόνου αυτού του κόσμου.

Ένας έλληνας Ζέμπαλντ – και δεν ήταν ανάγκη να φτάσουμε ως «το αλάτι του Bad Ischl», εκείνο το «γαλάζιο μισοάδειο πακέτο», «αφημένο, ποιος ξέρει πόσον καιρό πριν, κάτω απ’ τον νεροχύτη του διαμερίσματος» της ανοϊκής παλιάς κατόχου, για να ξεχωρίσουμε αυτούς τους δυο συγγενείς παράλληλους βίους. Ο Ζέμπαλντ διαβάζει την ζωή και τον κόσμο περιδιαβαίνοντας τον και ο Μαυρουδής λύνει ή παραθέτει το αίνιγμά του ξαναδιαβάζοντας ό,τι αντέχει στον χρόνο: την Τέχνη.

Δηλαδή πρωτίστως, ένα βιβλίο χαράς ευαγγέλιο για βιβλιόφιλους, κινηματογραφόφιλους, λάτρεις της μουσικής και της ζωγραφικής, πολίτες του κόσμου. Αλλά και για όσους αντέχουν όλα αυτά να τα ζήσουν μαζί με τον συγγραφέα του.

«Έργα με σύμμεικτα κείμενα δεν έχουν παράδοση στα γράμματά μας. Το μικροδοκίμιο, το ταχυαφήγημα, πλάι στην ημερολογιακή εγγραφή, στον αφορισμό και στον στοχασμό μπορεί να δίνουν στους νεότερους μια εικόνα μοντερνικότητας εξαιτίας της ετερογένειάς τους, αλλά είναι παμπάλαιος λόγος που κατάγεται από τους ηθολόγος. Στα βιβλία μου, όσα δεν είναι ποιητικά ή αφηγήματα, καλλιεργείται αυτή η μορφή», σημειώνει ο Κώστας Μαυρουδής και κατά συνέπεια «Το αλάτι του Bad Ischl» αποτελεί το τελευταίο μέρος μιας τετραλογίας, η οποία συγκροτείται από τα βιβλία «Με εισιτήριο επιστροφής» (1983), «Οι κουρτίνες του Γκαριμπάλντι» (2000) και «Στενογραφία» (2006).

Και δεδομένου ότι «ο συγγραφέας αναπόφευκτα αυτοβιογραφείται» «Το αλάτι του Bad Ischl» αποτελεί μια άλλου είδους, (πνευματικότερη και αινιγματικότερη) αυτοβιογραφία: στο εξής η Μαντάμ Μποβαρύ, η Άννα Καρένινα, ο Γατόπαρδος, το Μαγικό Βουνό, ο Τόνιο Κραίγκερ, το Μοναστήρι της Πάρμας, το Δέρμα, το Κόκκινο και το Μαύρο θα έχουν τον στοχασμό και το βλέμμα του.

Οι πίνακες του Βερμέερ, τα γυμνά μοντέλα του Ντεγκά, αλλά και οι ανύπαρκτοι ανδριάντες του Μποτέρο, υπάρχουν.

Όσα λάθη έχουν επισημανθεί, τα ελάχιστα σημαντικά παρατηρηθεί, εκείνος ο βιβλιοφάγος φαρμακοποιός που αναδομούσε τις ιστορίες και ξανάγραφε ένα πιο χαρούμενο τέλος είναι πια υπαρκτός και η σχέση τέχνης και καθημερινότητας και ζωής, είναι άρρηκτη και αιώνια.

Ο Κώστας Μαυρουδής ως άλλος θαυματοποιός ρίχνει γέφυρες αμφίδρομες σε τέχνη και ζωή, μεταμορφώνοντας το απλό και τετριμμένο σε αισθητική και αιώνια εμπειρία. Κάνοντας ταυτοχρόνως και την Τέχνη, καθημερινό βίωμα.

 

Κώστας Μαυρουδής

 

Το συνηθίζει εξάλλου αυτό ο συγγραφέας του. Εν μέρει το είχε επιχειρήσει και στην «Αθανασία των σκύλων», όπου με εξαιρετικό συγγραφικό εύρημα τον σκύλο, ανατέμνει ζωή, ιστορία και τέχνη. Αγγίζει τον χρόνο, το εφήμερο στ’ ανθρώπινα και τον θάνατο, μετατρέπει ένα φιλοζωικό βιβλίο σε υπαρξιακό δράμα. Με ακρίβεια, λιτότητα, οικονομία, ειρωνεία, υπαινικτική δεινότητα, με ποιητική – σχεδόν – πρόζα. Εκεί, με τον σκύλο ως πρόσχημα αλλά και όχημα, εν είδει παγκόσμιας συνείδησης, ο ποιητής Κώστας Μαυρουδής, συγκεντρώνει μέσα από 69 μικροϊστορίες την Ιστορία, την μικροϊστορία του ανθρώπου και τη διαχρονική πορεία της Τέχνης.
Ποιητής σε όλα του ο Κώστας Μαυρουδής, απολύτως γνώστης της Τέχνης στην ολότητά της (λογοτεχνία, κινηματογράφος, μουσική), με ποιητική πρόζα, οικονομία, λιτότητα και αυστηρότητα έκφρασης, αν σε εκείνο το βιβλίο με όχημα διάσημους ή γνωστούς από την ιστορία σκύλους κι αγαπημένους πιστούς άλλους ζωής, κατορθώνει να σκιαγραφήσει με ολοζώντανες και χρωματιστές ψηφίδες την ιστορία του 20ου αιώνα, την ιστορία του ανθρώπου, τη δική του ιστορία αλλά και την ιστορία της τέχνης, στο «Αλάτι του Bad Ischl» περιδιαβαίνοντας τον κόσμο μέσα από την Τέχνη, επιχειρεί και φωτίζει το σκοτεινό ανθρώπινο υπαρξιακό δράμα. Διότι εκείνο που απομένει μπορεί και να είναι «ένα γαλάζιο μισοάδειο πακέτο αλάτι του Bad Ischl».

Ένα σπουδαίο βιβλίο βιογραφίας ιδιόρρυθμης, μια υψηλής αισθητικής περίληψη του κόσμου μέσα από την τέχνη, αλλά κατά βάθος ένα ιδιαίτερα δομημένο σιβυλλικό υπαρξιακό δράμα.

Μικρό απόσπασμα για το τέλος:

«Πιστεύει κι αυτός ότι οι μεταμορφώσεις του κόσμου δεν αγγίζουν την ανθρώπινη φύση, ότι η Ιστορία, μολονότι εργοτάξιο ερειπίων, μας αποσπά από κάτι πολύ πιο κρίσιμο και αγωνιώδες: τον οντολογικό πανικό».

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top