Fractal
Home / RE-FRACTAL / ΣΙΝΕΜΑ / ☆ “Στρέλλα” του Πάνου Κούτρα – Sempre Libera (Πάντα ελεύθερη) – Κριτική επισκόπηση της ταινίας.
14/12/2021, 10:33 μμ

☆ “Στρέλλα” του Πάνου Κούτρα – Sempre Libera (Πάντα ελεύθερη) – Κριτική επισκόπηση της ταινίας.

Γράφει ο Κοσμάς Κοψάρης // *

 

 

Η εναλλακτική εκδοχή της γυναίκας που πεθαίνει όταν αντίκειται στις κομφορμιστικές, ανδροκρατούμενες, νόρμες, είναι το άτομο που διεκδικεί να κατακτήσει την θηλυκότητα, έστω και επιτηδευμένη. Η Στρέλλα αποτελεί την γερή γροθιά του queer σινεμά σε οτιδήποτε καταστρατηγείται από τα άκαμπτα στερεότυπα για να καταδικαστεί σε νοσηρό περιθώριο.

Η πρωταγωνίστρια νιώθει ο εαυτός της, όταν ερωτεύεται και παθιάζεται σαν γυναίκα, ενώ βιολογικά δεν είναι. Η έμφυλη ταυτότητα έρχεται να παγιωθεί, ανασημασιοδοτώντας τον επιτελεστικό ρόλο του φύλου με νέα κοινωνικά συμφραζόμενα, περισσότερο γόνιμα και ανθεκτικά: οι πιο πολλές από τις γυναικείες μορφές της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας δεν τολμούσαν ποτέ στην ουσία να εναντιωθούν στην φύση τους, όπως αυτή επικαθοριζόταν από την επενέργεια της πατερναλιστικής πρωτοκαθεδρίας.

 

 

 

 

Η Αντιγόνη πεθαίνει, η Ηλέκτρα γίνεται ηθική αυτουργός της μητροκτονίας, η Μήδεια δολοφόνος των παιδιών της, άρα στιγματίζονται εκ των έσω. Στο κλασικό ελληνικό σινεμά, η Στέλλα του Κακογιάννη πεθαίνει, νικημένη από την ολιστική παντοδυναμία του αρσενικού, το ίδιο και η Στεφανία του Δαλιανίδη. Η ιδιαίτερη, όμως, πρωταγωνίστρια του Κούτρα επιβιώνει για να αποτυπώσει απροσχημάτιστα, ωμά και ρεαλιστικά την επιτακτική ανάγκη του να νιώσει γυναίκα, αδέσμευτη από ταμπού.

Αισθάνεται γυναίκα, διεκδικεί το αυτεξούσιο. Ο κόσμος που ζει είναι γεμάτος αντιθέσεις: ακροβατεί ανάμεσα στην πορνεία και στην εκλεπτυσμένη λυρική πρόσληψη του κόσμου, εξ ου και τα ακούσματα από το κλασικό ρεπερτόριο, ερωτεύεται τον πατέρα της, έχοντας πλήρως εμπεδώσει τις ηθικές συνέπειες, στοχεύοντας υποσυνείδητα να ανατρέψει στην πράξη την αρχετυπική παντοδυναμία της πατριαρχίας.

Περπατά κλαίγοντας στους δρόμους της απρόσωπης μεγαλούπολης, για να συμφιλιωθεί με την εσωτερική της οιμωγή που παραμένει ο εαυτός της, δίχως να υποκρίνεται. Μοναχική, ανένδοτη, ταλαντούχα, συναισθηματική σε σημείο ενίοτε παραληρήματος, άλλοτε εγκεφαλική, αυτό που μάς χαρίζει απλόχερα είναι η πάγια πεποίθηση της άφιλτρης αυτοπραγμάτωσης όταν γίνεται εμπεδωμένη αξία.

Η Στρέλλα μοιράζεται τον πόνο των άλλων, αλλά δεν μοιράζεται ποτέ τα εσώψυχά της με τους άλλους. Αυτά τα κρατά καλά φυλαγμένα μέσα της, προστατεύοντάς τα από τις κυνικές συνθήκες που την στοίχειωσαν σε Στρέλλα, που την μύησαν στην διαφορετικότητα, δίνοντάς της το προνόμιο αλλά και την κατάρα του να ζει ως άλλος.

Το ενθαρρυντικό είναι ότι η Στρέλλα δεν πεθαίνει, όπως η προκάτοχός της Στέλλα, ενδεχομένως γιατί στην πινακοθήκη του σύγχρονου κόσμου δεν κρίνεται πια τόσο απαγορευτικό το να ζεις μιας άλλη ζωή, όντας ο εαυτός σου. Η τελευταία σκηνή της ταινίας, με την Χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα, αποτυπώνει συμβολικά κάτι συγκλονιστικό: όταν πορευτούμε μια δύσκολη ανοδική διαδρομή για να κατακτήσουμε αυτό που στην ουσία είμαστε, πάντα στο τέλος θα ανακαλύπτουμε εντός μας μια νέα αρχή, δίνοντας έτσι μια νέα ευκαιρία για όσα δεν ευοδώθηκαν. Τα Χριστούγεννα υμνούν την θεία γέννηση, αλλά και την ανάδυση της δικής μας οντότητας από τα καταβαραθρωμένα άδυτα μιας σκληρής υπαρξιακής διεργασίας. Η Στρέλλα δεν πεθαίνει, ούτε μένει μόνη, αυτό έχει να πει πολλά για την καθιέρωση της διαφορετικότητας. Πρόκειται για μια ταινία-σταθμό που οι συμβολικές της αναπαραστάσεις θα επαναπροσαρμόζονται διαρκώς στο εκάστοτε εδώ και τώρα, εφόσον η Στρέλλα θα ταξιδεύει κινηματογραφικά στην αιωνιότητα πάντα ελεύθερη.

 

 

 

* Δρ. Κοσμάς Κοψάρης, κριτικός.

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top