Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Στη Λατινική Αμερική το να εφαρμόζεται ο νόμος είναι αφύσικο
11/07/2023, 10:43 μμ

Στη Λατινική Αμερική το να εφαρμόζεται ο νόμος είναι αφύσικο

Γράφει η Μαρία Βρέντζου //

 

Σέρχιο Ραμίρες, «Ο Τονγκολέλε δεν ήξερε να χορεύει», Μετάφραση: Μαρία Παλαιολόγου, εκδόσεις Ίκαρος, Νικαράγουα, 2023, σελ. 416

 

Δεν υπάρχει καταλληλότερος άνθρωπος να ασκήσει κριτική στην σημερινή δικτατορία του Ορτέγα στην Νικαράγουα από τον Σέρχιο Ραμίρες, ο οποίος υπήρξε αντιπρόεδρος της χώρας μεταξύ του 1985 και του 1990 στην επαναστατική κυβέρνηση με ηγέτη τον ίδιο τον Ορτέγα. Η κυβέρνηση είχε προκύψει με την ανατροπή του δικτάτορα Σαμόσα το 1979 από τους Σαντινίστας. Τα πράγματα άλλαξαν όμως. Οι Σαντινίστας έχασαν τις εκλογές το 1990, διασπάστηκαν και ο Ορτέγα κατέληξε να συμμαχήσει με τους εχθρούς του. Παίρνοντας την εξουσία το 2007 ήταν πλέον ένας απόλυτα αυταρχικός ηγέτης.

Και έτσι, ο πολυβραβευμένος δικηγόρος, πολιτικός και συγγραφέας Σέρχιο Ραμίρες μας προσφέρει ένα αστυνομικό μυθιστόρημα, αντλώντας έμπνευση από τη μαζική φοιτητική εξέγερση στην Νικαράγουα το 2018, στην οποία συμμετείχε μεγάλο μέρος της κοινωνίας και με τραγική κατάληξη τον θάνατο τετρακοσίων περίπου ανθρώπων και τον τραυματισμό εκατοντάδων, ενώ δεν έλλειψαν οι φυλακίσεις, οι απαγωγές, οι βιασμοί και τα βασανιστήρια.

Στην πλοκή του βιβλίου, ο επιθεωρητής Ντολόρες Μοράλες και ο συνεργάτης του Σεραφίν οδηγούνται εξόριστοι με εντολή του αρχηγού των μυστικών υπηρεσιών, γνωστού ως Τονγκολέλε, στη γειτονική Ονδούρα. Κάποιος με το όνομα Χρυσός Γάτος προσφέρεται να τους περάσει παράνομα πίσω στη Νικαράγουα αλλά στα μισά της διαδρομής δολοφονείται εν ψυχρώ από παραστρατιωτικούς. Προσπαθώντας να λύσει το μυστήριο της δολοφονίας, ο επιθεωρητής ουσιαστικά θα βρεθεί στα χνάρια του Τονγκολέλε, που από πανίσχυρος άνδρας θα αρχίσει σταδιακά να χάνει τη δύναμή του, διατρέχοντας τον κίνδυνο να τον αποβάλλει το ίδιο το καθεστώς που τον έθρεψε, αφού στις απολυταρχίες όλοι είναι αναλώσιμοι.

Η αφήγηση δίνεται μέσα από τη ματιά τόσο του επιθεωρητή Ντολόρες Μοράλες, όσο και του Τονγκολέλε, η μάνα του οποίου είναι το προσωπικό μέντιουμ της πρώτης κυρίας της χώρας, σαφής υπαινιγμός για την πίστη της κυρίας Ορτέγα σε θέματα πνευματισμού και για την πεποίθηση της ότι είναι δυνατή η επικοινωνία με τις ψυχές των νεκρών. Σε όλο δε το μυθιστόρημα, περιγράφονται τα περίφημα «Δέντρα της ζωής», γιγαντιαία μεταλλικά δέντρα που «φυτεύτηκαν» στους δρόμους και τις πλατείες της Νικαράγουα, ουσιαστικά για να προστατεύουν ενεργειακά την οικογένεια του δικτάτορα και που τραγικά αλλά και κωμικά αποτελούν απόδειξη ότι σε πολλές περιπτώσεις η πραγματικότητα ξεπερνάει τη μυθοπλασία.

 

Sergio Ramírez

 

Άλλοι βασικοί χαρακτήρες είναι οι ιερείς και οι καλόγριες που πρωταγωνίστησαν στην εξέγερση, οι φοιτητές, οι λούμπεν του παρακράτους, οι εκπρόσωποι της αστυνομίας και του στρατού, ακόμη και οι λαθρέμποροι. Και έτσι έχουμε το πολιτικό, κοινωνικό αλλά και ψυχολογικό ψηφιδωτό μιας ολόκληρης χώρας, όπου σύμφωνα με το συγγραφέα «Το κράτος δικαίου δεν κατισχύει, οι δικαστές δεν είναι ανεξάρτητοι, οι αστυνομικές αρχές κινούνται σε μια γκρίζα, σκιώδη ζώνη, μεταξύ καλού και κακού, δηλαδή το φυσικό στη Λατινική Αμερική είναι να μην εφαρμόζεται ο νόμος, το να εφαρμόζεται είναι το αφύσικο!».

Το εξαιρετικό αυτό πεζογράφημα εξετάζει ζητήματα όπως η εξουσία, η καταπίεση, η φιλοδοξία, η ηθική, ο φόβος, ο ανθρώπινος εξευτελισμός, το όνειρο, η ιδεολογική ουτοπία που διαψεύδεται και βέβαια ο πανίσχυρος λαϊκισμός.

Τα τελευταία δύο χρόνια, ο Σέρχιο Ραμίρες έχει πάρει το δρόμο της εξορίας και ζει στην Ισπανία. Μάλιστα το καθεστώς του στέρησε την ιθαγένεια ακριβώς για το βιβλίο “Ο Τονγκολέλε δεν ήξερε να χορεύει”, που αν και ποτέ δεν κυκλοφόρησε στην Νικαράγουα αφού απαγορεύτηκε, έγινε ανάρπαστο υπό τη μορφή pdf. Σήμερα ο 81 ετών λογοτέχνης φοβάται πως μπορεί ποτέ να μην καταφέρει να επιστρέψει στην πατρίδα του. Τουλάχιστον μέσω της γραφής έρχεται σε επαφή με τη χώρα του αλλά και ασκεί μια ηχηρή πολιτική.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top