Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Η μετανάστευση ως ατομικό δράμα
04/04/2023, 10:47 μμ

Η μετανάστευση ως ατομικό δράμα

Γράφει ο Μάνος Κοντολέων //

 

Δημήτρης και Παυλίνα Κωνσταντάρα: «Ο γιος της παπαρούνας», Μυθιστόρημα, Εκδόσεις Δίχτυ

 

Οι μετακινήσεις πληθυσμών υπήρξαν από τις απαρχές της δημιουργίας κοινωνικών ομάδων, ένα βασικό και κεντρικό στοιχείο διαμόρφωσης νέων συνθηκών ομαδοποίησης και εν τέλει δημιουργίας μιας κοινής συνείδησης (νέα ήθη και έθιμα) στους διάφορους τόπους και περιοχές.

Κατά τη διάρκεια των αιώνων οι μετακινήσεις πληθυσμών ποτέ δεν σταμάτησαν και εκφράστηκαν άλλοτε με επιθετικούς  τρόπους κι άλλοτε περισσότερο ειρηνικά μέσω του εμπορίου ή των πολιτιστικών ανταλλαγών.

Η εποχή μας είναι και αυτή μια εποχή μετακινήσεων πληθυσμών, αλλά πλέον έχουμε όλα εκείνα τα στοιχεία στη διάθεσή μας για να δούμε και να ξεχωρίσουμε μέσα στα πλήθη και το κάθε άτομο. Γιατί η μετανάστευση μπορεί να είναι οικονομικό/πολιτικό/ κοινωνικό φαινόμενο, αλλά δεν παύει να αποτελεί και ατομικό δράμα για τον κάθε έναν που εξαναγκάζεται να μεταναστεύσει.

Νομίζω πως μια τέτοια προσέγγιση θέλησαν να υλοποιήσουν οι δυο συγγραφείς αυτού του μυθιστορήματος. Ο ένας είναι γνωστός και έμπειρος δημοσιογράφος και συγγραφέας, η άλλη είναι η κόρη του. Ενώσανε τις τεχνικές αφήγησης και τις προσωπικές τους ευαισθησίες για να γράψουν ένα μυθιστόρημα όπου ο μετανάστης αποκτά συγκεκριμένο πρόσωπο, ζει το εντελώς δικό του (κι όμως λίγο πολύ κοινό με κάθε άλλο μετανάστη) δράμα. Παράλληλα όμως θέλησαν να προχωρήσουν πιο πέρα τους προβληματισμούς τους και να φωτίσουν τη συνέχεια που μπορεί να δημιουργηθεί μετά από κάθε ατομική περίπτωση μετανάστευσης. Γιατί το άτομο εκείνο που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο φτάνει σε μια ξένη χώρα και αφού με τον έναν ή τον άλλον τρόπο ενταχθεί σε αυτή, αποκτά απογόνους που κι αυτοί με τη σειρά τους μπορεί να φέρουν πάνω τους τα σημάδια της γονικής επιλογής προς αλλαγή πατρίδας.

Οπότε το μυθιστόρημα έχει και ένα δεύτερο κεντρικό πρόσωπο, αυτό που γεννήθηκε στο νέο τόπο και που η μοίρα (ή οι ποικίλες συνθήκες) το έφεραν να μένει, μέσω υιοθεσίας, με μια ντόπια οικογένεια.

Κι έτσι το έργο ολοκληρώνει τον κύκλο του αφού ενώνει δυο γενιές και παράλληλα φέρνει κοντά εκπροσώπους δυο εθνών.

Η κεντρική ηρωίδα, η Μιράλ, πρόσφυγας από την Παλαιστίνη, θα βρεθεί υποχείριο στα χέρια εκμεταλλευτών, θα μείνει έγκυος, θα εξαναγκασθεί να εγκαταλείψει το παιδί της, κάποια στιγμή θα μπορέσει να σταθεί στα πόδια της στη νέα της πατρίδα, μα θα έχει πάντα μέσα της τη μεγάλη πίκρα του χαμένου της γιου.

Παράλληλα αυτό το αγόρι, που θα έχει σταλθεί σε ίδρυμα, θα έχει την τύχη να υιοθετηθεί από ένα νέο ζευγάρι και θα αγαπηθεί από αυτούς.

Οι θετοί γονείς ακολουθώντας τις συμβουλές ειδικών, πολύ γρήγορα θα ενημερώσουν το παιδί για το γεγονός της υιοθεσίας του και για την καταγωγή της μητέρας του (στοιχείο που υπήρχε καταγεγραμμένο στο μαιευτήριο).

 

Δημήτρης και Παυλίνα Κωνσταντάρα

 

Με μια έντονων συγκινήσεων πλοκή, οι δυο συγγραφείς θα δώσουν την ευκαιρία στη Μιράλ να συναντήσει τον γιο της. Το τι θα επακολουθήσει, ας μείνει εκτός αυτού του σημειώματος.

Άλλωστε σημασία σε μια κριτική αποτίμηση ενός λογοτεχνικού έργου δεν έχει τόσο το τέλος ως γεγονός, αλλά ως στάση ζωής του τυχόν εκφράζει.

Παράλληλα, θα πρέπει να γίνει και αναφορά στο ότι δίνονται πολλές και χρήσιμες πληροφορίες (απόλυτα ενταγμένες στην μυθιστορηματική πλοκή) για τα πρακτικά ζητήματα υιοθεσίας.

Ένα μυθιστόρημα με σύγχρονο θέμα, γραμμένο με επάρκεια στοιχείων έρευνας και με την ευαισθησία δυο ανθρώπων που πλησίασαν τους ήρωές τους ως αληθινά πρόσωπα με τα οποία είναι και στενά συνδεδεμένοι.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top