Ο άνθρωπος αμύνεται μόνο ως αυτό για το οποίο ακριβώς του επιτίθενται
Γράφει η Μαρία Βρέντζου //
“Ο δικός μας πόθος” της Καρολίν Έμκε, εκδόσεις Πόλις, μετάφραση Δημήτρης Δημοκίδης, Γερμανία, 2021, σελ. 296
Η αριστερή queer διανοούμενη Καρολίν Έμκε παρουσιάζει ένα αυτοβιογραφικό πόνημα, με στοιχεία δοκιμιακής ανάλυσης. Αφορμή για να ξεδιπλωθεί η ιστορία της που αφορά κυρίως τα εφηβικά της χρόνια σε ένα καθωσπρέπει προάστιο της μεσαίας τάξης στη Γερμανία του πρώτου μισού του 1980, αποτελεί η αυτοκτονία- αίνιγμα ενός περιθωριοποιημένου συμμαθητή της, πιθανότατα για λόγους που συνδέονται με την ομοφυλοφιλική του ταυτότητα.
Η συγγραφέας ξεκινάει την πετυχημένη σεξουαλική της ζωή ως ετεροφυλόφιλη και μόνο κάπου στα εικοσιπέντε της χρόνια και εντελώς αναπάντεχα ερωτεύεται μια άλλη γυναίκα. Όπως και η ίδια εξηγεί, η εκ των υστέρων προτίμησή της στο γυναικείο φύλο δεν πρέπει να ερμηνευθεί μέσα από το καλούπι μιας γραμμικής εξέλιξης αλλά από πολυμορφικούς παράγοντες. Ούτε και η ίδια έχει δώσει απάντηση στο αν γεννήθηκε ή αν έγινε λεσβία και τέτοιες εξηγήσεις δεν έχουν σημασία τελικά. Σημασία έχει όμως το ότι σε χώρες που επισκέπτεται ως διεθνής ρεπόρτερ και πολεμική ανταποκρίτρια όπως το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Ιράκ και η Δυτική Όχθη οι ομόφυλες σχέσεις μπορούν να σου στοιχήσουν ακόμη και την ίδια σου τη ζωή.
Πως είναι άραγε να είσαι γκέι στη Γάζα; Αν δεν επιτρέπεται να γίνεται λόγος για ομοφυλοφιλία, τότε σίγουρα δεν επιτρέπεται να γίνεται λόγος για τα χαρακτηριστικά της. Έτσι εξηγείται το γεγονός πως μία Παλαιστίνια δεν αναγνωρίζει την πεζογράφο ως γυναίκα,εξαιτίας του κοντού της μαλλιού και του παντελονιού που φοράει και ως εκ τούτου αποφεύγει να της δώσει το χέρι, αλλά κοινωνικά δεν υπάρχει και κάποια άλλη κατηγορία να την κατατάξει. Συχνά δε στον μουσουλμανικό κόσμο η Καρολίν Έμκε δέχεται την ερώτηση αν είναι παντρεμένη και το όχι της σοκάρει. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως λέει όλη την αλήθεια για τον εαυτό της. Πάντως σε κάθε της ταξίδι κάνει ολοένα και ένα βήμα παραπάνω στις πληροφορίες που μοιράζεται, αφενός για χάρη όλων εκείνων που ρισκάρουν τα πάντα για έναν έρωτα που είναι θρησκευτικά απαγορευμένος και αφετέρου γιατί και εκείνη αν και δυτική πάλεψε να βρει την δική της αλήθεια για κάτι που δεν ήταν κοινωνικά αποδεκτό την περίοδο που μεγάλωνε.
Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι στην μεταπολεμική Γερμανία και για χρόνια, το ποινικό σύστημα όριζε ουσιαστικά τον λεσβιακό πόθο ως έλλειψη πόθου και έτσι οι ομοφυλόφιλες γυναίκες σε αντίθεση με τους άντρες δεν διώκονταν από το νόμο. Αλλά και μέχρι το 2013 που γράφτηκε το βιβλίο, οι γκέι και οι λεσβίες στη χώρα της δεν μπορούσαν να υιοθετήσουν μαζί παιδί. Εξομολογείται μάλιστα την περιπέτειά της στην Κένυα όπου θέλησε να υιοθετήσει και η ίδια ένα από τα πολυάριθμα παιδιά σκουπίδια, συνήθως θύματα κάποιου βιασμού ή θετικά στον HIV. Η απάντηση ήταν κατηγορηματικά όχι αφού και εκεί η ομοφυλοφιλία είναι παράνομη.
Καρολίν Έμκε
Η Καρολίν Έμκε στάθηκε τυχερή. Οι αστοί γονείς της και το σχολείο της την μύησαν στις τέχνες. Μέσα από τη μουσική, τη λογοτεχνία, το χορό, το θέατρο έμαθε να ερμηνεύει τον κόσμο ολιστικά και ανοιχτά, να έχει περιέργεια και ανησυχίες, να είναι ελεύθερη. Σπούδασε, πέτυχε επαγγελματικά και όταν κάποτε σε δεξίωση γάμου την τοποθέτησαν μαζί με τη φίλη της στο τραπέζι των γκέι, εύλογα στοχάστηκε πως η σεξουαλικότητα δεν υπερβαίνει όλα τα άλλα αναφορικά πλαίσια όπως η κοινωνική τάξη, η καταγωγή, η θρησκεία, η μόρφωση και τόσα άλλα. Άραγε είναι το ίδιο για έναν ομοφυλόφιλο να είναι μαύρος και εργάτης από λευκός και πανεπιστημιακός; Γιατί η ερωτικήτης επιθυμία να καθορίσει με ποιον θα κάνειπαρέα εκείνο το βράδυ; Γιατί η ερωτική της επιθυμία να καθορίσει, εν τέλει, τις σκέψεις της, το γράψιμό της, τη δουλειά της, τις φιλίες της;
Το πιο αποφασιστικό γνώρισμα της προσωπικότητάς δεν είναι οι σεξουαλικές προτιμήσεις, γιατί κάτι τέτοιο μετατρέπει τον άνθρωπο σε αντικείμενο. Όπως λέει η Χάνα Άρεντ “Ο άνθρωπος αμύνεται μόνο ως αυτό για το οποίο ακριβώς του επιτίθενται”. Τον κατατάσσουν δηλαδή αδίκως σε στενές κατηγορίες. Πέρα όμως από κάθε συλλογικό αγώνα για πολιτικοκοινωνικά δικαιώματα, δεν πρέπει να καταργείται η ατομικότητα με την έννοια της αυτονομίας και του προσωπικού σκοπού. Αυτό το έχει καταφέρει η πεζογράφος, γι’ αυτό και μοιάζει να ζει μια αληθινά ευτυχισμένη ζωή. Έτσι προσφέρει στο αναγνωστικό κοινό ένα βιβλίο που ξεπέρασε τα σύνορα της Γερμανίας, ακριβώς γιατί θίγει ένα διαχρονικό και πανανθρώπινο ζήτημα, δοσμένο από μία θετική και ελπιδοφόρα προσέγγιση.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ο θάνατος ποτέ δεν βάζει τέλος
23/04/2024, 9:51 μμ -
Παρακείμενα: «Ωδή στην ηρωική παράδοση και ταυτόχρονα καταδίκη»
23/04/2024, 9:50 μμ -
Ο ‘δράκος’ κοιτούσε τη λίμνη
23/04/2024, 9:48 μμ -
Η αλχημιστική φαντασία της Μπουραζοπούλου
23/04/2024, 9:47 μμ -
Ο Δημήτρης Νόλλας συνεχίζει
23/04/2024, 9:45 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Ποίημα: “Φτερουγίζοντας με τους απόντες “
Του Κωνσταντίνου Γ. Βασιλείου // Φτερουγίζοντας με τους απόντες Με σεβασμό στις μορφές, ταπεινός ικέτης στη μεγαλοσύνη της εξουσίας, προσέρχομαι ως απλός θεατής, αναμένω έλεος, διακονώ με ταπεινότητα, ατενίζω τη συντριβή του μηδαμινού. Ανάξιος εκφραστής του αόρατου,
Περισσότερα -
Ένας σύγχρονος αναγνώστης του παλιού καλού καιρού
Του Νίκου Τσούλια // Με μια τσάντα θα τον δεις. Μια τσάντα κλασική, απ’ αυτές που κρατούσαν κάποτε οι γραμματιζούμενοι, αυτοί που σπούδαζαν, αλλά και που είχαν μια κάποια άνεση. Ο φίλος μας είναι δάσκαλος σε σχολείο
Περισσότερα -
Νοηματοδοτώντας την ύπαρξη
Γράφει η Μαρία Σκλείδα // * Μάρκος Λεζές «ΑΝΩ ΘΡΩΣΚΩ», Εκδόσεις Αρμός, Αθήνα 2022 Ο συγγραφέας Μάρκος Λεζές στο νέο βιβλίο του “Άνω Θρώσκω” μας κάνει κοινωνούς του προσωπικού του αγώνα και της αγωνίας του να βρει το
Περισσότερα -
Δοκίμιο: “Η εξαίρεση και ο κανόνας”
Του Νίκου Τσούλια // * «Πάντα να είσαι πολύ καλά προετοιμασμένος πριν μπεις στη σχολική αίθουσα. Αν δεν κάνεις το μάθημα καλά, οι μαθητές και οι μαθήτριες θα θυμούνται πάντα αυτή την περίπτωση και θα σε κρίνουν απ’ αυτή…
Περισσότερα -
Ποιήματα της χθεσινής νύχτας
Της Αιμιλίας Πανταζή // * * H εικόνα είναι έργο του Christian Schloe Ποιήματα της χθεσινής νύχτας Ι. Κύλησαν οι ώρες, οι μέρες. Κύλησαν τα χρόνια. Δεν σε περιμένω πια. Γυάλινες μπίλιες τα λόγια
Περισσότερα -
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500 ΛΕΞΕΙΣ: Η αστείρευτη ενέργεια μιας βιβλιοθήκης
Γράφει η Διώνη Δημητριάδου // Σωτηράκ Καράντζα: Η βιβλιοθήκη ή «Το ημερολόγιο ενός αναγνωστικού καταστρώματος», εκδόσεις Κουκκίδα Βιβλία, βιβλία, βιβλία… σημειώσεις στα βιβλία, υποσημειώσεις (λατινιστί: post–scriptum) στα βιβλία. Εντός ενός συνηθισμένου δωματίου, ένας εξωπραγματικός κόσμος της
Περισσότερα -
Εξέχων αφηγηματικός (μονό)λογος
Γράφει ο Δημήτρης Μάνος // Μάκης Τσίτας: «Πέντε στάσεις», Εκδόσεις Μεταίχμιο Ένας εξέχων αφηγηματικός (μονό)λογος που αγγίζει την ενεστώσα σκληρή πραγματικότητα του θύτη και του θύματος, τις ανταγωνιστικές σχέσεις των φύλων· των προτύπων ιδιαίτερα, που, μέσα από μία
Περισσότερα
