✩ Νέες εκδόσεις: 12 καινούργια βιβλία

Επιμέλεια: Ελένη Γκίκα //

 

Ελληνική πεζογραφία:

Μιχάλης Μακρόπουλος «Μαύρο νερό», εκδ. Κίχλη, σελ. 80

Ένας πατέρας κι ο ανάπηρος γιος του, με όπλο την αγάπη που τρέφουν ο ένας για τον άλλο, παλεύουν να επιβιώσουν σ’ ένα χωριό που ερημώνει, στα βουνά της Ηπείρου. Γύρω τους έχει συντελεστεί μια οικολογική καταστροφή· το νερό πλέον δεν πίνεται, τα ζώα και τα φυτά είναι δηλητηριασμένα.
Ο αγώνας τους δίνεται με λόγο λιτό και ποιητικό στο “Μαύρο νερό”

Φώτος Λαμπρινός «Παλαμηδίου 10», εκδ. Καστανιώτη, σελ. 395

Το αυτοβιογραφικό ντοκυμανταίρ ενός παιδιού που γεννήθηκε στη δικτατορία του Μεταξά και ένεκα των ιδεών και, κυρίως, της στάσης των γονέων του απέναντι στα κοσμοϊστορικά γεγονότα ζει μέχρι την ενηλικίωσή του παρακολουθώντας τις εξορίες, τις φυλακές, τα βασανιστήρια και τα γερμανικά στρατόπεδα όχι ως κάτι το σπάνιο και εξαιρετικό αλλά ως καθημερινότητα αναπόφευκτη – σχεδόν “φυσιολογική”. Ένα περιβάλλον καλλιτεχνών-διανοουμένων (Γιώργης Λαμπρινός, Σωτήρης Πατατζής, Μίμης Φωτόπουλος, Βασίλης Ρώτας, Μέμος Μακρής, Φοίβος Ανωγειανάκης, Μέλπω Αξιώτη, Στάθης Δρομάζος, Ντίνος Τσαλόγλου και πολλοί άλλοι) τοποθετεί τον ήρωα του βιβλίου σε προνομιούχο θέση σχετικά με τους ενδοιασμούς και τα ερωτήματα, τη στάση ζωής, τις αξίες της τέχνης, το ήθος και τη συμπεριφορά ανθρώπων οι οποίοι, χωρίς κανένα αντάλλαγμα, προσέφεραν τη ζωή τους για χάρη των ιδεών τους και μόνο. Κεντρική φιγούρα η μητέρα του, που βίωσε τα γεγονότα από τη θέση μιας εργαζόμενης γυναίκας και πλήρωσε για τις πεποιθήσεις της με “αναγκαστική εργασία” στα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και με ανταμοιβή, μετά την Απελευθέρωση, την τετράχρονη εξορία σε ξερονήσια.
Όλα αυτά διαδραματίζονται σε ταπεινές γειτονιές μιας πόλης με ανθρώπινα μέτρα.

 

Ελληνική πεζογραφία:

Δήμητρα Λουκά «Κόμπο τον κόμπο», εκδ. Κίχλη, σελ. 120

Στη συλλογή διηγημάτων “Κόμπο τον κόμπο” όλες σχεδόν οι ιστορίες έχουν τη μορφή της εξομολόγησης ή της εξιστόρησης γεγονότων που αφορούν το παρελθόν. Οι αφηγητές, φορείς του παραδοσιακού προφορικού πολιτισμού οι περισσότεροι, με έναν αδρή προφορικό λόγο και με δωρική λιτότητα υφαίνουν λέξη τη λέξη, κόμπο τον κόμπο, τα προσωπικά πάθη αλλά και τις πληγές της Κατοχής και του Εμφυλίου σε κρουστές ιστορίες.
Ηρωίδες που βίωσαν τη σκληρότητα της αρχαϊκής κοινωνίας και άλλες που ύψωσαν το ανάστημά τους και πάλεψαν στις πιο αντίξοες συνθήκες· ήρωες-θύματα των κοινωνικών προκαταλήψεων και άλλοι που τους συνέθλιψαν οι μυλόπετρες της Ιστορίας· αφηγήσεις όπου το χάσμα ανάμεσα στον πάνω και τον κάτω κόσμο κλείνει χάρη στον πόθο για το σμίξιμο ζωντανών και νεκρών εραστών. Όλα αυτά συνθέτουν τον κόσμο του βιβλίου της Δήμητρας Λουκά, έναν κόσμο τραχύ, ο οποίος δονείται από δυνατά πάθη και ένστικτα και συνάμα κυριαρχείται από τους ισχυρούς δεσμούς της κοινότητας. Τον κόσμο αυτόν διασώζει από τη λήθη η συγγραφέας, χωρίς νοσταλγία, αλλά με αγάπη για την ομορφιά και την καταλυτική δύναμη της γλώσσας του.

Χρόνης Μίσιος «8-3=11», επιμέλεια: Ρηνιώ Παπατσαρούχα- Μίσσιου, εκδ. Πατάκη, σελ. 349

Στο “8-3=11”, ένας ολόκληρος κόσµος, ένας πλανήτης φωνάζει “βοήθεια”. Άνθρωποι διαφορετικής καταγωγής, θρησκείας, κουλτούρας, τάξης και πολιτικής ένταξης αντιµετωπίζουν τον ίδιο κίνδυνο: να δουν τον τόπο τους να γίνεται εχθρικός, η γη τους άγονη κι ο βίος τους αβίωτος.
Η αφήγηση του µυθιστορήµατος κινείται σε δύο επίπεδα. Από τη µια, η ζωή και η βήµα βήµα συγκρότηση της συντροφιάς -µιας µικρής εναλλακτικής κοινότητας στο περιθώριο της κοινωνίας, µιας νησίδας ανοχής και κατανόησης µέσα στον κλυδωνισµό των σχέσεων κάθε είδους. Από την άλλη, ένα διήγηµα, που γράφει ο Συγγραφέας, µέλος της συντροφιάς, µια απολύτως αναγνωρίσιµη, ρεαλιστική και διαχρονική απεικόνιση ενός ζεύγους. Ο αναγνώστης στη ζωή των ηρώων του βιβλίου, είτε αναφέρονται στο πρόσφατο παρελθόν είτε στο παρόν, αναγνωρίζει ήδη το κυοφορούµενο µέλλον και στις δύο εκδοχές του, τη σωτηρία του ή την καταστροφή του.
Το έκτο και τελευταίο µυθιστόρηµα του Χρόνη Μίσσιου, που το έγραφε πριν από τον θάνατό του, έχει ως τίτλο µια παράδοξη αριθµητική πράξη, συµβατή µόνο µε τη λογική της προσφοράς.

 

Ξένη πεζογραφία:

Ρομπέρτο Σαβιάνο «Η τράτα των παιδιών», Μετάφραση: Μαρία Οικονομίδου, εκδ. Πατάκη, σελ. 453

Δέκα αγοράκια με σκούτερ τρέχουν σαν τρελά στο αντίθετο ρεύμα για να κατακτήσουν τη Νάπολη. Δεκαπεντάχρονα με ανώδυνα παρατσούκλια -Μαραζά, Πεσμένος, Δοντάκι, Λόλιποπ, Ντρόουν-, επώνυμα παπούτσια, κανονικές οικογένειες και το όνομα της κοπέλας τους σε τατουάζ. Έφηβοι που δεν έχουν αύριο, ούτε καν πιστεύουν σ’ αυτό. Που δε φοβούνται τη φυλακή ή τον θάνατο, γιατί ξέρουν ότι η μόνη τους ευκαιρία είναι να τα παίξουν όλα για όλα, αμέσως. Που ξέρουν ότι “λεφτά έχει όποιος τα παίρνει”. Οπότε, βουρ, στα μηχανάκια, για να πάνε να τα πάρουν: τα λεφτά, αλλά προπαντός την εξουσία. Η “Τράτα των παιδιών” μιλάει για την αμφιλεγόμενη αναρρίχηση μιας τράτας -μιας ένοπλης συμμορίας συνδεδεμένης με την Καμόρρα- και για τον αρχηγό της, τον νεαρό Νίκολας Φιορίλλο. Κουρνιασμένοι στις στέγες της πόλης, μαθαίνουν να πυροβολούν με ημιαυτόματα πιστόλια και ΑΚ-47, σημαδεύοντας δορυφορικά πιάτα και κεραίες, για να κατέβουν κατόπιν στους δρόμους και να σπείρουν τον τρόμο από τη σέλα των σκούτερ τους. Σιγά σιγά αποκτούν τον έλεγχο των συνοικιών, αποσπώντας τον απ’ τις αντίπαλες τράτες, συνάπτοντας συμμαχίες με παλιούς, ξεπεσμένους μπος.
Η τράτα βγαίνει στη θάλασσα σε αναζήτηση ψαριών που θα ξεγελαστούν απ’ το φως. Αυτή η τράτα βγαίνει στους δρόμους της Νάπολης να ψαρέψει ανθρώπους για να σκοτώσει. Αυτό το βιβλίο μιλάει για αγοράκια που σπαρταράνε σαν τα ψάρια, για εφήβους που ξεγελιούνται απ’ το φως και για θανάτους που φέρνουν άλλους θανάτους. Ο Ρομπέρτο Σαβιάνο διεισδύει αμείλικτα στην πραγματικότητα που ανέκαθεν ερευνούσε και μας βυθίζει στην αυθεντικότητα των φανταστικών ιστοριών με ένα εκπληκτικό μυθιστόρημα αθωότητας και καταπίεσης.

Αχμέτ Ουμίτ «Ομίχλη και νύχτα», Μετάφραση: Στέλλα Βρετού, εκδ. Πατάκη, σελ. 376

Η απόπειρα δολοφονίας ενός πράκτορα των τουρκικών µυστικών υπηρεσιών φέρνει στο φως έναν έρωτα σφοδρό και καταστροφικό, το σκοτάδι όµως επιµένει καθώς η Ρωµιά σπιτονοικοκυρά της νεαρής ερωµένης του, που έχει εξαφανιστεί, δέχεται επίσης επίθεση. Οι ανακρίσεις επικεντρώνονται στον χώρο της αριστερής διανόησης…
Ο Σεντάτ είναι πράκτορας αφοσιωµένος στη δουλειά του. Το κενό στη ζωή του δεν το γεµίζουν η γυναίκα του και τα παιδιά του. Ερωτεύεται τη Μινέ κι ο έρωτάς του γι’ αυτή γίνεται σφοδρός και καταστροφικός. Ένας απαγορευµένος έρωτας, ίντριγκες στο εσωτερικό της υπηρεσίας συλλογής πληροφοριών, συγκρούσεις ανάµεσα στους στρατιωτικούς και στη µυστική αστυνοµία, κυνηγητό µε κοµµένη την ανάσα στα σκοτεινά σοκάκια, θάνατοι που δεν δηλώθηκαν, ζωές που καταστράφηκαν.
Αν και το κεντρικό θέµα του βιβλίου είναι ο θάνατος και η ενοχή που συντρίβουν κι εκµηδενίζουν τον άνθρωπο, οι δευτερεύουσες ιστορίες δίνουν µια άλλη διάσταση στο µυθιστόρηµα που αφορά τη µοίρα των λαών που ζουν σήµερα στην Κωνσταντινούπολη. Η κυρία Ελένη κι η Μαρία, δύο από τους τελευταίους Ρωµιούς της Πόλης που επιλέγονται από τους γείτονές τους ως θύµατα, ο Νέτζο ο Μπάσταρδος που εµπορεύεται µικρά παιδιά, ο πατροκτόνος και συζυγοκτόνος Τζουµά, ο διανοούµενος Σινάν, ο ποιητής Φαχρί ζουν στις υποβαθµισµένες παλιές ρωµαίικες γειτονιές -άλλοι µε το εφιαλτικό σήµερα κι άλλοι µε τις αναµνήσεις τους- το τέλος µιας εποχής που βλέπουµε να συντελείται, µε τρόπο συγκλονιστικό, µπροστά στα µάτια µας.

Ανν Γκριφιν «Όταν όλα έχουν ειπωθεί», Μετάφραση: Αργυρώ Μαντόγλου, εκδ. Μίνωας, σελ. 352

Αν διάλεγες πέντε ξεχωριστά πρόσωπα που σημάδεψαν τη ζωή σου, ποια θα ήταν αυτά; Αν σήκωνες το ποτήρι σου για να κάνεις μια πρόποση στο καθένα από αυτά, τι θα τους έλεγες; Και τι θα είχες μάθει για τον εαυτό σου όταν όλα θα είχαν ειπωθεί;
Στο μπαρ ενός πολυτελούς ξενοδοχείου σε μια μικρή πόλη της Ιρλανδίας κάθεται ο ογδοντατετράχρονος Μόρις Χάνιγκαν, έτοιμος να διηγηθεί την ιστορία του. Μόνος, ως συνήθως, σε μια βραδιά θα κάνει πέντε προπόσεις σε πέντε ανθρώπους που σήμαιναν πολλά για αυτόν και καθόρισαν την πορεία της ζωής του. Μέσα από τις ιστορίες που διηγείται -συναισθήματα που ποτέ δεν εκδηλώθηκαν, μια μυστική, καλά κρυμμένη τραγωδία, μια βαθιά αγάπη που ποτέ δεν εκφράστηκε- η ζωή ενός άντρα ξεδιπλώνεται με ένταση, ειλικρίνεια και γενναιότητα.
Συγκινητικό και συμπονετικό, το ντεμπούτο της πολλά υποσχόμενης νέας συγγραφέως της Ιρλανδίας είναι εντυπωσιακό. Η φωνή του Μόρις Χάνιγκαν θα συνεχίσει να αντηχεί ακόμα και όταν ολοκληρωθεί η ανάγνωση του βιβλίου, αφότου όλα θα έχουν ειπωθεί.

 

Προσωπικές αφηγήσεις:

Έρνεστ Χέμινγουνγουέι «Με υπογραφή Χεμινγουέι», Μετάφραση: Ηλίας Μαγκλίνης, εκδ. Καστανιώτη, σελ. 224

Η ακτινοβολία του Χέμινγουεϊ ως συγγραφέα, προτού τιμηθεί με το Βραβείο Νόμπελ, ήταν τόσο μεγάλη που μοιραία επισκίασε δύο άλλες ιδιότητές του με τις οποίες επίσης είχε αποκτήσει διεθνή φήμη. Πριν γίνει ο δημοφιλής μυθιστοριογράφος, ένας σύγχρονος κλασικός, υπήρξε διακεκριμένος πολεμικός ανταποκριτής και στρατιωτικός αναλυτής. Με τούτο τον τόμο, τον τρίτο και τελευταίο στη σειρά, ολοκληρώνεται η έκδοση των δημοσιογραφικών του κειμένων που καλύπτουν μια πυκνή σε γεγονότα δεκαπενταετία, την περίοδο 1941-1956, τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τα μεταπολεμικά χρόνια. Τον παρακολουθούμε από τα πεδία των μαχών ως τις ακτές της αγαπημένης του Κούβας. Από τις διεισδυτικές ανταποκρίσεις του, όταν βρισκόταν στην Άπω Ανατολή, περνάμε στην ατμοσφαιρική περιγραφή της Απόβασης στη Νορμανδία. Από την εμπειρία της πτήσης με βομβαρδιστικό αεροπλάνο μεταφερόμαστε στη Μάχη του Παρισιού και αμέσως μετά γινόμαστε μάρτυρες της αντεπίθεσης των συμμαχικών δυνάμεων σε γερμανικό έδαφος. Και από το απαιτητικό ψάρεμα του ιστιοφόρου ξιφία στ’ ανοιχτά της Αβάνας, πάνω στην περίφημη “Πιλάρ”, φτάνουμε στην απίστευτη περιπέτεια που έζησε μες στην αφρικανική ζούγκλα, τότε που διάβασε, όντας ζωντανός, τις νεκρολογίες που γράφτηκαν για εκείνον.

 

Ιστορία:

Γιώργος Α. Λεονταρίτης «Ιουλιανά 1965», εκδ. Καστανιώτη, σελ. 235

Ποια ήταν η αλήθεια για τα Ιουλιανά του 1965; Βεβαίως, έχουν χυθεί τόνοι μελάνης γι’ αυτή την περίοδο. Οι περισσότεροι, όμως, θέλησαν να παρουσιάσουν τα γεγονότα μέσα από κομματικές παρωπίδες, σύμφωνα με τις προσωπικές τους συμπάθειες ή αντιπάθειες. Η κρίση μεταξύ της οικογένειας Παπανδρέου και των Ανακτόρων οδήγησε τη χώρα στη δικτατορία της 21ης Απριλίου. Ποιος έφταιγε γι’ αυτό; Μπορούσε τότε να αποτραπεί η επέμβαση του Στρατού στην πολιτική ζωή της χώρας; Τι συνέβη με την υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ; Ποια ήταν αυτή η οργάνωση και πώς επηρέασε την πολιτική κρίση; Είχε συμμετοχή ο Ανδρέας Παπανδρέου; Ποιοι αγωνίσθηκαν να μη φθάσουμε στον κατήφορο; Ποιοι επιδίωξαν την άμβλυνση των παθών και την πολιτική ομαλότητα και ποιοι πυροδότησαν την οξύτητα;
Ο Γιώργος Α. Λεονταρίτης έζησε ως δημοσιογράφος εκείνα τα γεγονότα, αλλά και επί σειρά ετών ερεύνησε τα παρασκήνια της πιο συγκλονιστικής περιόδου της μεταπολεμικής εποχής. Είχε προσωπική γνωριμία με τους περισσότερους από τους πρωταγωνιστές των Ιουλιανών, οι οποίοι του παραχώρησαν ντοκουμέντα και συνεντεύξεις που ρίχνουν ένα διαφορετικό φως στην εποχή. Μαρτυρίες που προέρχονται από ηγετικές φυσιογνωμίες όλου του πολιτικού φάσματος έρχονται τώρα για πρώτη φορά στη δημοσιότητα και πείθουν ότι η ιστορία του καυτού Ιούλη του 1965 και της λεγόμενης “Αποστασίας” πρέπει να ξαναγραφτεί.

 

Παιδική και εφηβική λογοτεχνία:

Ένιντ Μπλάιτον «Περιπέτεια στο κάστρο», Μετάφραση: Γιάννης Παρασκευόπουλος, εικονογράφηση: Κριστίν Μενάρ, εκδ. Μίνωας, σελ. 288

Το δεύτερο βιβλίο της σειράς ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ από την πιο αγαπημένη συγγραφέα των παιδιών όλου του κόσμου.
Ο Τζακ, η Λούσι-Αν, ο Φίλιπ, η Ντάινα και ο χαριτωμένος και φλύαρος παπαγάλος τους, η Κίκι, ξεκινούν τις διακοπές τους στο Σπρινγκ Κότατζ στην πλαγιά του Λόφου του Κάστρου.
Όταν ο Τζακ αντιλαμβάνεται φωτεινά σινιάλα από έναν απομακρυσμένο πύργο, αποφασίζει να εξερευνήσει τα κρυφά δωμάτια και τα σκοτεινά υπόγεια περάσματα του ερειπωμένου κάστρου.
Ποιο μυστήριο κρύβεται σε αυτά τα μονοπάτια; Γιατί όλοι πιστεύουν πως το κάστρο είναι στοιχειωμένο; Είστε έτοιμοι για… περιπέτεια;

Κατερίνα Σέρβη «Γλαύκος ο Μικρός Μινωίτης», εικονογράφηση: Αλεξία Λουγιάκη, εκδ. Πατάκη, σελ. 36

Ο Γλαύκος είναι γιος του βασιλιά της Κρήτης, του Μίνωα. Μαζί του θα τρυπώσουμε στο ανάκτορο της Κνωσού, θα δούμε πώς περνούσαν οι άνθρωποι εκεί κι έπειτα θα πάμε μια βόλτα σ’ όλο το νησί, σ’ άλλα ανάκτορα, επαύλεις, σπήλαια ιερά, θάλασσες γαλάζιες και ψηλά βουνά!
Εμπρός, λοιπόν, ας τον ακολουθήσουμε!
Η σειρά “Οι Αρχαίοι µου Φίλοι” μάς ταξιδεύει στο παρελθόν, για να γνωρίσουμε παλιούς, σπουδαίους πολιτισμούς, μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους, τότε, την εποχή που ήταν γεμάτοι ζωή.

 

Κόμικς για παιδιά:

Γκοσιννύ «Ο μικρός Νικόλας», Μετάφραση: Ρίτα Κολαίτη, εικονογράφηση: Σενπέ, εκδ. Πατάκη, σελ. 48

Ξέρετε ότι “Ο Μικρός Νικόλας” των Γκοσινύ και Σενπέ εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε μορφή έγχρωμου κόμικς;
Ορίστε λοιπόν οι πρώτες ανέκδοτες σελίδες με έγχρωμες βινιέτες του 1955 και με κείμενα του Ρενέ Γκοσιννύ και σκίτσα του Σενπέ.
Χάρη σε αυτό το λεύκωμα, θα ανακαλύψετε για πρώτη φορά την αρχική εκδοχή του μικρού Νικόλα.