Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Του Πνεύματος Λύσις
22/09/2021, 12:09 πμ

Του Πνεύματος Λύσις

Γράφει ο Απόστολος Θηβαίος //

 

Σημείωμα για την συλλογή «Μονολεκτισμοί και Ολιγόλεκτα – Με ζωγραφική του Απόστολου Γιαγιάννου». Και την αλησμόνητη στιχουργική του Νίκου Καρούζου. Από τις εκδόσεις 24 Γράμματα.

 

Ο Νίκος Καρούζος περνά στην σφαίρα του αδυνάτου το μακρινό 1990. Αφήνει ρετάλια και μεγαλοπρέπειες από μια γλώσσα που κανείς και ποτέ δεν μίλησε. Αφήνει τα ποιήματά του, την βαθιά γνώση της μουσικής, λάμπει μες στην οικουμενικότητα της συλλογιστικής του που μπορεί και διαβάζει σε όλες τις τέχνες το κρυφό θάμπος του ανθρώπου. Με τις συλλογές του πατεί τον έρωτα και περιφρονεί τα μακρυγιαννικά πιανοφόρτια και τις κιθάρες προς χάρη μιας ποίησης εσωτερικής που απευθύνεται με όρους θρησκευτικούς στην ψυχή που δοκιμάζεται. Η γλώσσα του φτιαγμένη από τα υλικά που του δόθηκαν, η γλώσσα του κραυγή μες στην ερημιά της ελληνικής ποίησης που από τον θάνατό του και μετά στερεώνεται επάνω σε μεμονωμένες φωνές προτού χάσει ολότελα την καρδιά της μες στην βοή αυτού εδώ του καινούριου αιώνα. Ο Νίκος Καρούζος με αυτά ακριβώς τα υλικά υπερασπίζεται κάθε τι παλιό και αναλλοίωτο, προβαίνοντας σε μια ύψιστη, ερωτική δήλωση απέναντι στον κόσμο και τα συμφραζόμενά του. Τελευταίος από μια ολόκληρη σειρά δημιουργών που παρατήρησαν τα μυστικά της ζωής μας σκηνικά ο Νίκος Καρούζος χάνεται στα όρια της Ακροναυπλίας, ωραίος, πένθιμος και ηρωικός, σχεδόν βγαλμένος από τα δίστιχα του Εγγονόπουλου και τους εαρινούς επιταφίους του Γκάτσου.

Ο Απόστολος Γιαγιάννος, ζωγράφος με πλήθος εκθέσεων και βραβεύσεων σμίγει με τα Ολιγόλεκτα του Καρούζου, τρεις σχεδόν δεκαετίες μετά την πρώτη ενασχόλησή του εν έτει 1981 και τις εκδόσεις Εξάντα. Πριν την παρούσα έκδοση των 24 Γραμμάτων που ανασύρει τα ρευστά έργα του Γιαγιάννου ως σημεία στίξεως στα ολιγόλεκτα του Καρούζου οι Μονολεκτισμοί και Ολιγόλεκτα κυκλοφορούν το 2001 από τις εκδόσεις Αθήνα. Ο εικαστικός Απόστολος Γιαγιάννος   αναπαράγει τα σχήματα, τα μεγέθη της φαντασίας δίνοντας σχήμα και μορφή σε εκείνο το όραμα της διαδήλωσης που έστησε με ένα παράπηγμα μες στις καρδιές μας ο Ναυπλιώτης ποιητής. Χρώματα και μορφές που αυτονομούνται, συμπληρωματική αχρονία στο έργο του Καρούζου που έτσι όπως απεικονίζεται αποσπασματικό ουδόλως θίγει ή κλονίζει τους θεμελιώδεις άξονες της ποίησής του. Κόντρα στις παστεριωμένες αλήθειες που περιλαμβάνει η ποίηση του καινούριου αιώνα ο Νίκος Καρούζος προσθέτει λίγη ομορφιά στην υπόθεση του θανάτου, λίγη δόξα στην βιομηχανία του έρωτα που φλέγεται από ένταση μες στα ολιγόλεκτα του ποιητή. Έλκη ιδεολογικά και ένας βιαστικός Χριστός που ξυπνά το νοόφως συστήνει αυτό το σύμπαν του ποιητή, έναν αυτονομημένο κόσμο ιδωμένο μέσα από το καλειδοσκόπιο ενός πολύπλευρου και ικανού πνεύματος.

Ο Απόστολος Γιαγιάννος φτιάχνει λάβαρα και σημαίες αναπαραστατικές για τα ποιήματα κινήματα του Νίκου Καρούζου που παρέμειναν επίμονα και με δική τους πρωτοβουλία έξω από κάθε θεσμοθετημένη αλήθεια. Αρνούμενα το αλάθητο της φωτοτυπίας, έργα ζωγραφικά και ποιήματα αντλούν από τις περίφημες συνόψεις των Ολιγόλεκτων στερεώνοντας ένα σύστημα που όχι μόνο δεν μάχεται την ζωή μα υψώνει την βιογραφία της ως τον ουρανό, την εξοπλίζει, όχι με την μαθηματική γλώσσα του Ζήνωνα αλλά με μια σιγή νηπιώδη. Οι κραυγές του που αποκωδικοποιεί ο ποιητής διαθέτουν την λάμψη του θαύματος. Μες στην αχρονία της ζωγραφικής βρίσκουν ένα πεδίο εφαρμογής, σηματοδοτούν μια εποχή που αν και φεύγει γρήγορα από κοντά μας, εντούτοις διαθέτει το λαμπρό έρεισμα του Νίκου Καρούζου και μια ιδέα δοξαστικού, ρευστού τεχνικόλορ διά χειρός του ζωγράφου Απόστολου Γιαγιάννου.

 

Νίκος Καρούζος

 

Χαιρετώ σας Αρχάγγελοι της Περιπέτειας, είμαι μαζί σας, ενάντια στις μπασίκλες και τα αυτοκίνητα/ την θράκα του θανάτου συδαυλίζετε νυχτοήμερα με μια σούπα ρύζι κάθε βράδυ /μια μακαρονάδα στην γεύση θεϊκιά/ λογαριασμοί με την ύπαρξη/ Χαιρετώ σας ουρλιάζει από την ψηλότερη κορφή ο ποιητής Νίκος Καρούζος και ο ζωγράφος Απόστολος Γιαγιάννος σπέρνει τους δρόμους με μονολιθικά χρώματα και αντένες και πράγματα αδιάθετα, μορφές αιφνίδιων αγγέλων και εκστάσεων. Και είναι στο χάρισμα του ζωγράφου που όλα ετούτα ξαναγίνονται, όχι μονάχα μια ιδέα από τις υπερβάσεις του Καρούζου μα περιφρονούν την φόρμα τώρα και για πάντα, προσβλέποντας στο όραμα.

Οι Μονολεκτισμοί και Ολιγόλεκτα με ζωγραφική του Απόστολου Γιαγιάννου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις 24 Γράμματα. Ποιήματα και ζωγραφιές σταλάζουν ιώδιο στις πληγές του Προμηθέα, κάνουν συντρίμμια αυτήν τη έκδηλη ακαμψία, αναμετρούνται με το πάθος και την ένταση. Καρούζος και Γιαγιάννος αντλούν από εκείνες τις δεξαμενές που εδώ και χρόνια θεωρήσαμε νεκρές και όμως περιέχουν όσα υλικά απαιτεί η ιδέα για να μνημειωθεί μες στις καρδιές μας, όσα απαιτεί η γλώσσα για να σμίξει με την αμεσότητα της μουσικής και το βλέμμα του Ορφέα που διά χειρός Γιαγιάννου αναγνωρίζει την αίσθηση της στιγμής.  Εκείνο που απομονώνεται ζωγραφικά κατοικεί εις τους αιώνες μες στην ρωγμή που έφερε η ποίηση του Καρούζου στον μικρό, τον μέγα κόσμο μας. Μια ποιητική λειτουργία ζωντανή και απαστράπτουσα που επίμονα αρνήθηκε τις προφητείες των φαντασμάτων, προσβλέποντας στην θρησκεία του ανθρώπου. Ετούτο τον σκοπό ίσως υπηρετούν τα έργα του Απόστολου Γιαγιάννου που φαντάζουν ισοδύναμο ανάπτυγμα μιας ποίησης που οδεύει από την καλοσύνη ως τον άνθρωπο. Ένα σινώπειο περίγραμμα ιχνηλατεί την έκδοση των 24 Γραμμάτων, πλαίσιο καμωμένο από αυτούς τους στίχους που ο Καρούζος σμιλεύει στην ξερολιθιά της εποχής του, προτού οι κόσμοι εκπέσουν. Όχι από έρωτα, όχι από έρωτα.

 

Απόστολος Γιαγιάννος

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες:
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top