Fractal

✔ Μαριγώ Αλεξοπούλου: «Υπήρξα πιο δημιουργική όταν άρχισα να ξεχωρίζω την εργασία από την ξεκούραση, τη νύχτα με τη μέρα»

Συνέντευξη στην Αγγελική Λάλου //

 

 

 

 

«Νυχθημερόν» – Μαριγώ Αλεξοπούλου. Με αφορμή την τελευταία της συλλογή που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις μιλήσαμε με την ποιήτρια.

 

 

-Ας ξεκινήσουμε από τον τίτλο της συλλογής, γιατί «νυχθημερόν»; Τι συμβολίζει για σένα αυτή η λέξη;

Η έννοια της συνεχούς ενασχόλησης υποδηλώνεται στον τίτλο: «Νυχθημερόν». Νύχτα και μέρα. Ίσως φανερώνεται έτσι η σύγχρονη συνθήκη της τηλεργασίας και γενικά του ρόλου της τεχνολογίας, που εξαλείφει την αίσθηση της εργασίας και της ραστώνης.

 

-Νύχτα ή μέρα, γράφεις περισσότερο τη νύχτα ή τη μέρα, ποια είναι η αγαπημένη σου ώρα και σε ποια στιγμή της μέρας έχεις αφιερώσει περισσότερα ποιήματα;

Οι στίχοι, άλλοτε με τη μορφή ενός τίτλου ή μιας επαναλαμβανόμενης λέξης ή ενός ολόκληρου ποιήματος, έρχονται στο μυαλό μου σαν φωτεινή επιγραφή – συνήθως τις πρωινές ώρες. Το βράδυ συγκεντρώνομαι περισσότερο. Η νύχτα είναι πιο ιδιωτική – με βοηθάει να καταγράψω όσες λέξεις μου έχουν χαριστεί και η μνήμη έχει διασώσει.

 

-«Του αδερφού», με ποια αφορμή έδωσες αυτό τον τίτλο στην πρώτη ενότητα αυτού του βιβλίου; Ποιο ποίημα ή στίχο από αυτή την ενότητα ξεχωρίζεις, και γιατί;

Η πρώτη ενότητα του βιβλίου μου αναφέρεται στον αδερφό και υπάρχει συνειδητή κι ασυνείδητη αναφορά στη βιωματική σχέση με τον μεγαλύτερο αδερφό μου που είναι ξενιτεμένος. Οι στίχοι βέβαια και τα ποιήματα της ενότητας αποκτούν λογοτεχνική οντότητα, γιατί στην ουσία είναι αφιερωμένα στον αδερφό του προηγούμενου, σ’ αυτόν δηλαδή που για εμάς λειτουργεί ως σκιά στην ενηλικίωσή μας. Ξεχωρίζω το ποίημα με τον τίτλο «Emily, Emily» που παραπέμπει στην Emily Dickinson, την οποία ξεχωρίζω για το ταλέντο της σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία.

 

-Από αδερφή ή μπορεί και κόρη, στη δεύτερη ενότητα σε «συναντάμε» μητέρα ή ξανά παιδί; Έχει αλλάξει η μητρότητα την ποιητική σου αντίληψη ή προσέγγιση;

Τα παιδικά – μητρικά ποιήματα αντιπροσωπεύουν τον ρόλο της μητέρας περισσότερο αλλά υμνούν γενικά όλους αυτούς τους γυναικείους ρόλους της κόρης και της αδερφής. Ορισμένες σκέψεις και λέξεις των παιδιών μου μόλις τις καταγράψω έχουν από μόνες τους ποιητική υπόσταση.

 

 

-Ποιο ποίημα ή στίχο από αυτή την ενότητα ξεχωρίζεις, και γιατί;

Το ποίημα: «Ξενοδοχείο λέξεων» γιατί κάθε συλλαβή που μάθαιναν τα παιδιά μου τους οδηγούσε στην ανάγνωση, ένα απέραντο ξενοδοχείο λέξεων.

 

-«Ναυτικοί όροι», για ποια «θάλασσα» γράφεις σε αυτή την ενότητα;

Η έννοια της θάλασσας σχετίζεται με τις ναυτικές ρίζες λόγω οικογενειακής καταβολής. Στην ουσία κάθε ναυτικός όρος συνομιλεί με τους στίχους, γιατί η σχέση με τη θάλασσα μοιάζει με την αναμέτρηση με την ίδια τη ζωή.

 

-Ποιο ποίημα ή στίχο από αυτή την ενότητα ξεχωρίζεις, και γιατί;

Ξεχωρίζω τους στίχους του Δ. Ι. Αντωνίου, που τίθενται ως μότο στην ενότητα «Ναυτικοί Όροι: ας είναι βλογημένη η άσκηση /κι όσα εστερήθης,/την κυρίαρχη τέχνη κερδίζοντας/να σε υπακούει ένα καράβι.

 

-Τι σημαίνει το «αγάντα» για σένα και γιατί επέλεξες να «βαπτίσεις» έτσι την τέταρτη και τελευταία ενότητα του «Νυχθημερόν»;

Το «Αγάντα» συμβολίζει το δικό μου εσωτερικό κέλευσμα να δείξω υπομονή. Σαν να λέμε: «Κράτα γερά». Τα ποιήματα της τελευταίας ενότητας γράφτηκαν στις συνθήκες του εγκλεισμού και άρα το «Αγάντα» θα μπορούσε να το απευθύνει ο καθένας από εμάς στον εαυτό του καθώς βιώνει τις συνθήκες της πανδημίας.

 

-«Καραντίνα»: «Όταν βγεις από εκεί / άραγε το πρόσωπό σου θα είναι το ίδιο;» – ένα χρόνο μετά, και διαφορετικές καραντίνες, πώς βιώνεις όλη αυτή την περιπέτεια ως μητέρα-σύζυγος, ως ποιήτρια αλλά και ως εκπαιδευτικός;

Σε όλους τους ρόλους χρειάστηκε να επιστρατεύσω κατανόηση και φροντίδα. Υπήρξα πιο δημιουργική όταν άρχισα να ξεχωρίζω την εργασία από την ξεκούραση, τη νύχτα με τη μέρα.

 

-Ποιο ποίημα ή στίχο από αυτή την ενότητα ξεχωρίζεις, και γιατί;

Το ποίημα, «Μακρινές αγκαλιές», συμβολίζει τη ζεστασιά που εκπέμπει η απόσταση όλους αυτούς τους μήνες του εγκλεισμού.

 

-Με ποιους ποιητές/συγγραφείς ή ανθρώπους τέχνης συνομιλείς σε αυτή σου τι συλλογή;

Από την Emily Dickinson μέχρι την Μέλπω Αξιώτη, τον Γιάννη Κοντό, τον Χριστόφορο Λιοντάκη, τον Αισχύλο και τον πελαγίσιο ποιητή Δ. Ι. Αντωνίου αλλά και με το βλέμμα του ζωγράφου Γιάννη Ψυχοπαίδη που φιλοτέχνησε για μια ακόμη φορά το εξώφυλλο του βιβλίου μου.

 

 

-Πώς μετράει (μέσα σου) «ο χρόνος των ποιητών»;

Παλαιότερα «ο χρόνος των ποιητών» καταλάμβανε έναν τεράστιο χώρο αχρονίας μέσα μου. Τώρα πλέον ταυτίζομαι με την ιδέα ενός ποιητή που σε μια κενή σχεδόν σελίδα έγραφε:  «Αν θέλετε να δημοσιεύσετε εδώ τα ποιήματά σας, μεταφέρετε χρήματα στο λογαριασμό μου». Το διάβασα πρόσφατα και γέλασα πολύ. Με λίγα λόγια: να γράφεις ποίηση για να απολαμβάνεις τη ζωή ή αλλιώς απολαμβάνεις τη ζωή για να γράφεις ποίηση. Κι έτσι κάπως κυλάει ο χρόνος των ποιητών.

 

-Ξεκινάς τη συλλογή με τους στίχους του Οδυσσέα Ελύτη «Όμορφη και παράξενη πατρίδα / ωσάν αυτήν που μου ‘λαχε δεν είδα» – 1821-2021, 200 χρόνια μετά την Ελληνική Επανάσταση τι είναι «πατρίδα» για σένα;

Νιώθω σαν τα γλυπτά του Παρθενώνα, για τα οποία όπως έγραψε ο ιστορικός Άγγελος Χανιώτης, αυτό που μετράει είναι η επανένωση κι όχι η επιστροφή τους. Πατρίδα δεν είναι μόνο ο νόστος αλλά και η ένωση πολλών διαφορετικών ψηφίδων που συντηρεί η γλώσσα, η αισθητική αλλά και οι αξίες του καθενός, όπως τις διέσωσαν οι ήρωες του 1821, επώνυμοι κι ανώνυμοι, για να καλλιεργήσουμε τη δική μας ταυτότητα του 2021. Με λίγα λόγια πατρίδα είναι η πνευματική επανένωση.

 

-«Η ποίηση είναι» εγκατάλειψη ή μια προσπάθεια να μην εγκαταλείψουμε «τι»; Τι είναι ποίηση για σένα;  

Όταν ανακαλύψεις την ποίηση κι αρχίσεις να την καταλαβαίνεις γίνεσαι αισθαντικός κι ελεύθερος. Για εμένα η ποίηση είναι ανίχνευση νοημάτων μέσα από μια κορεσμένη γλώσσα.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top