Άνω σχώμεν
Γράφει η Πέρσα Κουμούτση //
Λίγα λόγια για την πρώτη συλλογή του νεαρού ποιητή Αιμιλιανού Σιδέρη, «Ίκαρος, 21 αι. Οδύσσειας Όμηρος», εκδόσεις Εύμαρος.
Μετά το βιβλίο που συνέγραψε με τον ψυχίατρο Νίκο Σιδέρη για την απώλεια, το πένθος και την κατάθλιψη, ο Αιμιλιανός Σιδέρης παρουσιάζει την πρώτη ποιητική του συλλογή που εξεδόθη πρόσφατα από τις εκδόσεις Εύμαρος. Μια συλλογή που λίγο ως πολύ αγγίζει συναφή θέματα που είναι φανερό ότι τον απασχολούν έντονα και που παρά το νεαρό της ηλικίας του, τον προβληματίζουν. Μάλιστα, δεν θα ήταν υπερβολή αν έλεγα ότι μοιάζουν να τον καταδιώκουν σαν εμμονή, όχι μόνο ως επιστήμονα, αλλά και ως άνθρωπο, ως πολίτη αυτού του παράδοξου όσο και γοητευτικού κόσμου .
Η εν λόγω ποιητική συλλογή που απλώνεται σε δυο κεντρικές ενότητες, αποτελεί μια ματιά πάνω στην ανθρώπινη κατάσταση, μια αναδίφηση στα ενδότερα της ψυχής του ανθρώπου που βρίσκεται σε μια συνεχή έκπτωση/ πτώση.. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που επιλέγει τον Ίκαρο ως κεντρικό πρόσωπο στο πρώτο μέρος της ποιητικής αυτής δημιουργίας για να αποτυπώσει το υπαρξιακό δράμα του ανθρώπου. Ο Αιμιλιανός Σιδέρης αποτυπώνει τη θέαση του για τον κόσμο, τις εμμονές και τους φόβους του, αλλά πάνω απ’ όλα την πολυπλοκότητα της ίδιας της ύπαρξης μας που είναι συχνά συνυφασμένη με την απογοήτευση σε μια εποχή που έχει αλλάξει ριζικά, διαψεύδοντας τις προσδοκίες κυρίως των νέων, αποστερώντας τους ένα μέλλον πιο αισιόδοξο και φωτεινό. Γι’ αυτό και η μελαγχολία είναι διάχυτη σε πολλούς στίχους των ποιημάτων. Στα ποιήματα διακρίνεται επίσης καθαρά η συνειρμική λειτουργία και κυρίως το δραματικό στοιχείο της γραφής. Ο κάθε στίχος γεννά μια εικόνα και αυτή με τη σειρά της πάμπολλους συνειρμούς και ερμηνείες. Είναι δηλαδή ποίηση που ανασχηματίζεται με κάθε ανάγνωση. Είναι επομένως πολύσημη, συμβολική, εξόχως στοχαστική, και πάντοτε υπαρξιακή.. Η θεωρητική διερεύνηση που αφορά στα κρίσιμα αυτά ζητήματα με προεξάρχοντα εκείνα του χρόνου, της φθοράς και της απογοήτευσης, αποτυπώνονται με ένα λιτό και άμεσο τρόπο, με ανεπαίσθητη ειρωνεία, αλλά ταυτοχρόνως με μια εκπληκτική νοηματική φόρτιση λέξεων και εννοιών και τη χρήση μιας μεταφορικής γλώσσας που βρίθει συμβόλων ενώ, η εμβάθυνση του στα ουσιώδη νοήματα της ζωής, η οξύνοια, η διεισδυτικότητα και η βαθιά αίσθηση των πραγμάτων που τον απασχολούν είναι εντυπωσιακά.
Η συλλογή φέρει τον πρωτότυπο τίτλο «Ίκαρος, 21 αι. Οδύσσειας Όμηρος», που παραπέμπει στις δυο βασικές ενότητες των ποιημάτων της συλλογής του. Στην πρώτη ενότητα ο ποιητής μας εισαγάγει στον ήρωα του, ένα ήρωα που ομολογώ ξεφεύγει από τα συνηθισμένα ηρωικά πρότυπα και εξ ονόματος του μας διαμηνύει, « Ό,τι κατέγραψα ήταν η φουρτούνα της πτώσης / περιμένοντας την τρικυμία, / να σύρει τα κομμάτια μου σε άλλη παραλία…»
Από τις πρώτες κιόλας αράδες του εναρκτήριου ποιήματος, ο Ίκαρος δια στόματος του γράφοντος, (ίσως πάλι το αντίστροφο να συμβαίνει, δηλαδή ο γράφων υποδυόμενος έναν ηττημένο ήρωα), μας εισαγάγει στην καθοριστική μοίρα του πρωταγωνιστή του ποιήματος και κατά επέκταση του ανθρώπου σήμερα. Η πτώση του μεταφορική, όσο και πραγματική υπαινίσσεται την πτώση του ανθρώπου και η κατάληξη του σε ένα κόσμο που θυμίζει ναυάγιο και γκρεμό, «Ξεμείναμε εδώ, στη μέση του λιμανιού/ Πλήρωμα, μιας αυτεπάγγελτης κιβωτού…»
Έπειτα ο Χρόνος παίρνει τη σκυτάλη για να φανερωθεί στον αποδέκτη των ποιημάτων ως πλάσμα ανήσυχο και αενάως κινούμενο. Στο ποίημα του, «Μαύρες ώρες» για παράδειγμα ο καθρέφτης του Αιμιλιανού Σιδέρη καθρεφτίζει «το αγρίμι του χρόνου» που δεν λέει να ηρεμήσει, ούτε να καταλαγιάσει ποτέ, . … Στη πραγματικότητα το ποιητικό αυτό βιβλίο βρίθει συμβολισμών, ενώ τα ποιήματα θα μπορούσαν να αποτελέσουν αλληγορία για τη ζωή, μια αντανάκλασή της όχι απαραίτητα φωτεινή, αλλά απογυμνωμένη από κάθε είδους ωραιοποίησης ή εξιδανίκευσης.
Στο δεύτερο μέρος της συλλογής τιτλοφορείται «Οδυσσέας Όμηρος», ο ποιητής πραγματεύεται την έννοια του πόνου, χωρίς να εγκαταλείπει τις προηγούμενες, σε αυτήν την ενότητα ο Αι. Σ. αισθάνεται ότι ο πόνος πρέπει με κάθε τρόπο να αρθρώνεται γιατί μόνο έτσι δύναται να εξορκιστεί, «Όσο το στόμα μένει κλειστό / γεννιούνται βάσανα / Αγκάθια τρυπούν τη γλώσσα βάναυσα/ και χτίζεται πίσω μου καμίνι/ Απ το οποίο δεν μπορώ να βγω.»
Έπειτα, στο ποίημα του «οι Σκαλωσιές στη Ακρόπολη», το αρχαίο αυτό κόσμημα της πόλης, σύμβολο διαχρονικότητας και μιας αλλοτινής δόξας αναδύεται μέσα από την μολυσμένη ατμόσφαιρα της Αθήνας: «Ο βράχος δεν θα είναι ποτέ πια ιερός / τον κατάπιε με βία του άρρωστο φως/ μια ιδέα χλομή και ασαφής..» Ο βράχος είναι ιδεώδης υπαινιγμός για τον πολιτισμό του ανθρώπου που καταρρέει, «εχθρός του μέτριου και της λογικής» έρχεται σε αντιδιαστολή με το εφήμερο που πρεσβεύει το σήμερα και ο σύγχρονο πολιτισμός που θέλει να τα εξηγεί όλα, και να τα ισοπεδώνει, ενώ η ματαιότητα του σύγχρονου κόσμου σκιάζει το εκτυφλωτικό φως που εξέπεμπε κάποτε. Ο συγκεκριμένος στοχασμός κορυφώνεται σε επόμενο ποίημα του «Ήχοι της πόλης» όπου ο ποιητής δημιουργεί ένα πρωτότυπο ποίημα που αποτυπώνει εξαιρετικά την ηχητική ρύπανση των μεγάλων πόλεων. Προς το τέλος της δεύτερης αυτής ενότητας κάποια ποιήματα ‘συρρικνώνονται’ σε ελάχιστες αράδες, χωρίς όμως ποτέ να χάνουν την ένταση και τη συναισθηματική τους φόρτιση, συχνά θυμίζοντας αφορισμούς ή ρήσεις για τη ζωή και το θάνατο, «..κανένας δεν έτρεξε γρηγορότερα για να φτάσει», κι όλοι μαζί οι στίχοι μοιάζουν να ενώνονται και να απαρτίζουν ένα ποίημα εν προόδω, όπου πρωταγωνιστεί ο ίδιος άνθρωπος που απεικονίζεται παραστατικά μαζί με την εναγώνια προσπάθεια του να κατανοήσει τη σημασία της ζωής, το βαθύτερο νόημά της, να θυμηθεί και να αξιολογήσει τα του βίου του και τέλος να «φθάσει» στον στόχο του που δεν είναι άλλος από το να κατανοήσει το νόημα της ύπαρξής του μέσα στο χρόνο. Άραγε θα τα καταφέρει; Οι καταληκτικοί στίχοι της συλλογής οπωσδήποτε φανερώνουν τη προσωπική θεώρηση του γράφοντος.
«Προδοσία»
¨Όλα τα δώσαν/ Δεχτήκαν καμπόσα/φίμωσαν φωνές/με χαλίκια στη γλώσσα/ Αποκάμανε να κυνηγήσουν τα γερόντια/ τόσα υποσχέθηκαν/και ψάχνουνε όσα/με χαλύβδινη μύτη/με ξυράφια για δόντια.
Αιμιλιανός Σιδέρης
Ο Αιμιλιανός Σιδέρης γεννήθηκε το 1986 στην Αθήνα. Είναι διδάκτωρ Ψυχολογίας και μέλος της British Psychological Society, ενώ οι σπουδές του περιλαμβάνουν Γλωσσολογία, Βυζαντινή και Νεότερη Ελληνική Ιστορία, καθώς και Λακανική Ψυχανάλυση. Είναι συνεργάτης του ινστιτούτου «Γαληνός». Ασχολείται επίσης με την μουσική και την ποίηση. «Ικαρος, 21 αι. Οδύσσειας Όμηρος», εκδόσεις Εύμαρος, είναι η πρώτη εκδομένη ποιητική συλλογή.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ο θάνατος ποτέ δεν βάζει τέλος
23/04/2024, 9:51 μμ -
Παρακείμενα: «Ωδή στην ηρωική παράδοση και ταυτόχρονα καταδίκη»
23/04/2024, 9:50 μμ -
Ο ‘δράκος’ κοιτούσε τη λίμνη
23/04/2024, 9:48 μμ -
Η αλχημιστική φαντασία της Μπουραζοπούλου
23/04/2024, 9:47 μμ -
Ο Δημήτρης Νόλλας συνεχίζει
23/04/2024, 9:45 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
“THE LOBSTER”: Θηρίο ή Θεός
Γράφει ο Άγγελος Χαριάτης // * Το ξεκαθαρίζω από την αρχή. Δεν είμαι κριτικός κινηματογράφου, ούτε έχω τέτοιες βλέψεις. Τώρα πια, όλο και σπανιότερα θα τύχει να βρεθώ σε κινηματογραφική αίθουσα. Οι υποχρεώσεις άπειρες, ο χρόνος περιορισμένος. Όμως
Περισσότερα -
Φυσικό καταφύγιο
Γράφει η Λίνα Φυτιλή // Γιώργος Βέης, «Καταυλισμός», εκδόσεις Ύψιλον Στο τελευταίο ποιητικό βιβλίο του Γιώργου Βέη «Καταυλισμός» (εκδόσεις Ύψιλον, 2023), γινόμαστε μάρτυρες ενός δεινού παρατηρητή της φύσης, που γνωρίζει πως η ζωή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη
Περισσότερα -
Ποίηση: “Είμαστε ο σπόρος που πεθαίνει…”
Του Χρήστου Τσαγκάρη // * «…μνημεῖα κακῶν τε κἀγαθῶν ἀίδια ξυγκατοικίσαντες…» ( Θουκιδίδης, «Περικλέους Επιτάφιος ) Κάποτε γράφουμε με τη δάφνη του Ελικώνα και άλλοτε τραβάμε για τα σκοτεινά με τη ρομφαία του βαρβάρου. Στα παλάτια των
Περισσότερα -
Διήγημα Fractal: “Ο τελευταίος Δεκαπενταύγουστος των ματιών τους.”
Του Γιώργου Ρούσκα //* Δεκαπενταύγουστος όταν σε πρωτοείδα στην εκκλησιά με το καινούργιο σου φόρεμα και την απαστράπτουσα αθωότητά σου. Ήσουν μαθήτρια τότε. Βάδιζες με αστάθεια στις κόκκινές σου χαληλοτάκουνες γόβες, αφού ήταν η πρώτη φορά που
Περισσότερα -
Μία διαδικτυακή περιπλάνηση στα μαντεία των αρχαίων Ελλήνων -Τι ρωτούσαν, πού τα έστηναν
Τα περίφημα μαντεία των αρχαίων που σε αυτά βάσιζαν τη ζωή τους παρουσιάζονται σε μία ενδιαφέρουσα διαδικτυκή διάλεξη-κουβέντα 2, 9, 16, και 23 Φεβρουαρίου στην Πολιτιστική Διαδικτυακή Πλατφόρμα Rembrandt and the Cat. Ένας δίαυλος είναι τα μαντεία.
Περισσότερα -
Ποίηση: “Το Σκέπαστρο”
Της Κικής Κωνσταντίνου // * Έκανες την παλάμη σου σκέπαστρο, μα κανείς δεν σε είδε. Κανείς δεν αναγνώρισε την θυσία σου, επειδή είχε μάθει να κοιτάζει μέσα από τα προστατευτικά γυαλιά, που ο ίδιος επέλεξε να βάλει.
Περισσότερα -
Ποίηση: “Mικρά καλοκαίρια”
Του Χριστόφορου Τριάντη // * ΜΙΚΡΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΑ Πίσω απ’ τις βελανιδιές το φως γεννά μικρά καλοκαίρια, κρυσταλλώνονται οι εικόνες (για μια στιγμή). Και οι στοχασμοί γίνονται λέξεις, πέρα απ’ τον φόβο και το θράσος. Ανοίγονται δρόμοι
Περισσότερα
