Fractal

Η ξηρασία δεν ήταν η αιτία

Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας //

 

Τζέιν Χάρπερ «Η ξηρασία», Μετάφραση: Χίλντα Παπαδημητρίου, εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 424

 

Το πρώτο βιβλίο της Τζέιν Χάρπερ «Η ξηρασία» (εκδόσεις Μεταίχμιο) απέσπασε δεκάδες βραβεία με την κυκλοφορία του και έτυχε διθυραμβικών κριτικών και πολλών μεταφράσεων σε όλο τον κόσμο. Φυσιολογικό, ήταν να φτάσει και στην Ελληνική αγορά, όπως και τα επόμενα δύο βιβλία της τριλογίας της Χάρπερ με ήρωα τον αστυνομικό Άαρον Φαλκ. Ο Φαλκ που δεν είναι ο τυπικός λύτης δολοφονιών ή λοιπών αστυνομικών μυστηρίων, αλλά έχει ως αρμοδιότητα το οικονομικό έγκλημα, επιστρέφει στη γενέτειρα του, ένα μικρό χωριό με το όνομα Κιβάρα. Απέχει πόρω από το να θεωρηθεί καλοδεχούμενος αφού την παρουσία του στοιχειώνει μια παλιά ιστορία και ο θάνατος μιας κοπέλας –από την εποχή της εφηβείας του- στον οποίο εμπλέκεται και ο ίδιος. Το πρώτο στοιχείο αλλά ενδεχόμενο και το πιο δυνατό σημείο στο βιβλίο της Χάρπερ είναι η σύνδεση των ανθρώπων με τη φύση και ειδικότερα με τις συνθήκες που επικρατούν στην Κιβάρα. Την περιοχή πλήττει η χειρότερη ξηρασία των τελευταίων πολλών δεκαετιών και αυτό μοιάζει να καθοδηγεί τις πράξεις, το μυαλό και το θυμικό των περισσότερων κατοίκων της. Άλλοι βρίσκουν καταφύγιο στο ποτό και άλλοι βιώνουν άσχημες συνθήκες στα πρόθυρα οικονομικών καταστροφών λόγω ανυδρίας. Ο λόγος της επιστροφής του Φαλκ έχει να κάνει με ένα οικογενειακό έγκλημα: ένας παλιός καλός φίλος του που επίσης εμπλεκόταν στον θάνατο της κοπέλας πίσω στην κοινή τους εφηβεία φέρεται να έχει δολοφονήσει τη σύζυγο και τον γιό του. Το οικογενειακό δράμα μοιάζει έγκλημα χωρίς λογική εξήγηση και ο Φαλκ σε εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες και μέσα σε ένα ελάχιστα φιλικό περιβάλλον προσπαθεί να βρει την αλήθεια και να αποκαταστήσει τη μνήμη του φίλου του. Παράλληλα, προσπαθεί να ξεφύγει από τους δικούς του δαίμονες και να βρει απαντήσεις για ένα άλλο θάνατο που τον κυνηγάει χρόνια.

Η Χάρπερ στο συγκεκριμένο σκηνικό στήνει μια ιστορία καλά δουλεμένη και πολύ μεθοδικά δομημένη. Επειδή δεν έχω διαβάσει τα υπόλοιπα δύο βιβλία της τριλογίας δεν μπορώ να είμαι βέβαιος αν ο ρυθμός της αφήγησης της είναι όντως συνειδητά αργός ή επέλεξε μια πιο βραδεία εξέλιξη για να συνδέσει την ιστορία της με ένα περιβάλλον στεγνό όπου λογικά οι κινήσεις είναι πιο ράθυμες. Σε αυτή τη ράθυμη και βραδυφλεγή εξέλιξη της αφήγησης λοιπόν δεν υπάρχουν εκπλήξεις. Γίνεται από νωρίς αντιληπτό ότι ο φερόμενος ως δολοφόνος αυτόχειρας Λουκ Χάντλερ είναι αθώος και ο Φαλκ προσπαθεί να αποκαταστήσει τη μνήμη του. Για μια ακόμη φορά όπως συμβαίνει σε αρκετές περιπτώσεις στη σύγχρονη αστυνομική φιλολογία ο εκπαιδευμένος αναγνώστης δεν έχει ιδιαίτερα προβλήματα να ακολουθήσει τα ίδια ίχνη με τον Φαλκ και να φτάσει γρήγορα στο συμπέρασμα για το ποιος είναι ο πραγματικός ένοχος του τριπλού φονικού και του ξεκληρίσματος της οικογένειας Χάντλερ. Το κίνητρο δεν είναι τίποτε άλλο από την ανθρώπινη απληστία.

 

Jane Harper

 

Το μυθιστόρημα όπως προαναφέραμε είναι καλά δουλεμένο, με δομή και πολύ επιτυχημένο μοίρασμα της πλοκής του ανάμεσα σε ενεστώτα και παρελθόντα χρόνο. Οι αναδρομές που εμφανίζονται εμβόλιμες είναι σωστά τοποθετημένες ώστε να εξυπηρετούν τη ροή της ιστορίας. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, η προσπάθεια εξιχνίασης της παλαιότερης ιστορίας αποδεικνύεται πολύ πιο ενδιαφέρουσα και ανατρεπτική από την έρευνα που διεξάγει ο Φαλκ. Η αλήθεια είναι ότι το βιβλίο με δίχασε. Το hype που είχε δημιουργηθεί παγκοσμίως για το ‘’φαινόμενο Χάρπερ’’ πολύ πριν το βιβλίο κυκλοφορήσει στα Ελληνικά συνήθως λειτουργεί αποτρεπτικά στις αναγνωστικές μου διαθέσεις. Ίσως γιατί δημιουργεί υψηλές προσδοκίες που σπάνια επιβεβαιώνονται. Θα έλεγα ότι η Χάρπερ σε πολλά σημεία με την επιλογή της αργής αφήγησης προσεγγίζει αρκετά την Καμίλα Λάκμπεργκ ενώ η επιλογή της υπόθεσης (ένας μικρόκοσμος γεμάτος μυστικά, προβληματικοί δυσλειτουργικοί χαρακτήρες κλπ.) δεν απέχει πολύ από το modus operandi των περισσότερων Σκανδιναβών συγγραφέων. Το σίγουρο είναι ότι η Χάρπερ αξίζει μιας δεύτερης ευκαιρίας με την ‘’Άγρια φύση’’ για να υπάρχει μια πιο ξεκάθαρη άποψη για τις δυνατότητες της.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top