Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Η αέναη αποτίμηση του χρόνου
10/05/2022, 8:27 μμ

Η αέναη αποτίμηση του χρόνου

Γράφει η Πηνελόπη Ι. Ντουντουλάκη // *

 

Γιώργου Σχορετσανίτη «Αποτιμώντας τον ικανό και ανίκανο χρόνο». «Η αβάσταχτη μελαγχολία της Κλεψύδρας», εκδ. Οδός Πανός

 

Η έννοια του Χρόνου έχει δεχθεί πολλή αμφισβήτηση- και όχι άδικα. Στην πραγματικότητα, αυτή η διάσταση, που εκφράζει και αντανακλά το εφήμερο και πεπερασμένο της ανθρώπινης ύπαρξης, τελικά χρησιμεύει κύρια (ή περίπου) για την κινητοποίηση αδρενεργικών μηχανισμών στον άνθρωπο της βιοπάλης, ο οποίος καθημερινά αγωνιά για την έγκαιρη προσέλευσή του στον άκρως ανταγωνιστικό χώρο εργασίας και την βέλτιστη απόδοσή του (αναγκαστικά και άνευ δυνατότητας επιλογής ποσοτική η έκφραση) σε αυτόν.

Εποχιακές εκφράσεις του φυσικού περιβάλλοντος και συνακόλουθοι θρησκευτικοί συμβολισμοί οριοθετούν, επίσης, κομμάτια του χρόνου. Κάπως έτσι, με αυτούς τους επαναλαμβανόμενους ρυθμούς, απαράλλακτα κυλούν οι μέρες, οι μήνες, τα χρόνια, οι αιώνες.

Ο ιατρός, ταξιδευτής και έγκριτος δοκιμιογράφος Γεώργιος Σχορετσανίτης ατενίζει τον Χρόνο ερευνητικά, μέσα από τις συνθέσεις κειμένων του με τίτλο “Αποτιμώντας τον Ικανό και Ανίκανο Χρόνο” (Αρθρογραφία 2018-2019, Εκδόσεις Οδός Πανός, 2021) και “Η Αβάσταχτη μελαγχολία της Κλεψύδρας” (εκδόσεις Οδός Πανός, 2021).

Η φθορά που συμπεριλαμβάνεται στην έννοια του Χρόνου δοκιμάζει τον άνθρωπο και δοκιμάζεται -αλλά δεν δαμάζεται, ούτε τροποποιείται. Ωστόσο, η ανεξέλεγκτη και ακάθεκτη τροχιά της, περιλαμβάνει και στοιχεία αναγέννησης της ελπίδας. Από αυτή την άποψη, γεγονότα που προκαλούν θλίψη ή ανασύρουν αγωνιώδη ερωτήματα, μπορεί σύντομα να καταβυθιστούν στον κονιορτό των εντυπώσεων, ενώ, την ίδια στιγμή, κάπου σε μιαν άκρη του γκρίζου, χρώματα ανθίζουν και πάλι. Για τον λόγο αυτό, η αβάσταχτη μελαγχολία της κλεψύδρας χωρά τόσο την κλοπή της σφυρήλατης επιγραφής “Arbeit Macht Frei” από την πύλη του ναζιστικού στρατόπεδου του Νταχάου, όσο και τους στίχους του Γέιτς προς την αγαπημένη του: “…Μα εγώ, ο φτωχός, έχω μόνο τα όνειρά μου/ Τα όνειρά μου άπλωσα κάτω απ’ τα πόδια σου./ Πάτα ελαφρά γιατί πατάς πάνω στα όνειρά μου”. Ο θάνατος του Γέιτς (1939) προηγήθηκε πολλών γεγονότων του 2ου Παγκόσμιου Πολέμου, η φωνή του ποιητή όμως ηχεί πάντοτε και αντιμάχεται το σκοτάδι του πολέμου.

Ο συγγραφέας αφήνει την αεικίνητη ματιά του να σταθεί σε όσα συμβαίνουν, τη δεδομένη στιγμή, σε κάθε γωνιά του κόσμου. Με τρόπο παραστατικό επιπροβάλλει, πάνω στη μάζα των ασήμαντων ειδήσεων, κρίσιμα αλλά και χαρακτηριστικά γεγονότα της κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Από την “εξαφάνιση” μνημειακών δέντρων μέχρι τον εκπατρισμό του αρχείου του μεγάλου της ποίησης Νίκου Γκάτσου, από τους αθέατους έξωθεν χειρισμούς στην οικονομία της χώρας μέχρι τη διαμορφωμένη πραγματικότητα δύο ταχυτήτων για τους πολίτες της, οι διαδρομές αποδεικνύουν, ίσως, ότι ο Χρόνος δεν είναι ακριβώς αυτό που νομίζουμε, αφού όλα συνυπάρχουν, παρόντα και παρελθόντα, για να αναδυθούν την κατάλληλη στιγμή στο μέλλον.

 

Γιώργος Νικ. Σχορετσανίτης

 

Σε ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον κείμενο με αυτοβιογραφικά ψήγματα, από το βιβλίο “Αποτιμώντας τον Ικανό και Ανίκανο Χρόνο”, ο Γεώργιος Σχορετσανίτης σχολιάζει: “…ο χρόνος δυστυχώς περνάει, συλλογίστηκα ξανά με κάποια δόση υφέρπουσας μελαγχολίας, κοιτώντας ετούτη τη φορά έξω από το παράθυρό μου, και ίσως να μην προλάβω ή να μη βρω τον απαραίτητο χρόνο. Αλλά μήπως εμείς περνάμε στην πραγματικότητα απ’ εδώ, κατέληξα έντρομος, και όχι αυτός;…”Ο συγγραφέας εκφράζει τη θλίψη του για όσα οι άνθρωποι και οι λαοί βίωσαν μέχρι σήμερα και εξακολουθούν να βιώνουν στο Εδώ και Τώρα, αλλά και την αγωνία του για όσα προβλέπεται να βιώσουν οι επερχόμενες γενεές , των οποίων η ζωή “υπονομεύεται σε βάθος χρόνου”.

Αυτή η ματιά με την πλατειά θεώρηση και το πνεύμα καταλλαγής και συλλογικότητας για ένα καλύτερο Αύριο επισημαίνει ακανθώδη θέματα -και άλλα που διαλανθάνουν της προσοχής, αλλά επίσης ζητούν την επίλυσή τους, ενώ παράλληλα αναπαύεται για λίγο σε μια άρτια θεατρική παράσταση, σε ένα καλοτυπωμένο βιβλίο και σε αποφθέγματα  εμβληματικών προσώπων. Στο μεταξύ, η Ροή της ζωής συνεχίζεται: “…O καινούργιος χρόνος μόλις ανέτειλε στο στερέωμα, το μέτρημα του χρόνου άλλαξε, αλλά δυστυχώς όχι και οι άνθρωποι… που, σε τελική ανάλυση, αυτό ακριβώς είναι το ζητούμενο και το ποθητό!”.

 

 

* Η Πηνελόπη Ντουντουλάκη είναι γιατρός, ποιήτρια και συγγραφέας. Γεννήθηκε, ζει και εργάζεται στα Χανιά. Με το γραπτό λόγο ασχολείται από τα πρώτα μαθητικά χρόνια της και έχει δώσει δείγμα γραφής σε όλα σχεδόν τα είδη του. Είκοσι από τα έργα της έχουν πάρει το σχήμα βιβλίου. Η ποίησή της έχει τιμηθεί με παγκρήτια, πανελλήνια και διεθνή λογοτεχνικά βραβεία.

Στο διάστημα της ενασχόλησής της με τα κοινά διετέλεσε Αντιπρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Χανίων και Αντινομάρχης Χανίων, πάντοτε με αρμοδιότητα σε θέματα Πολιτισμού. Έχει αναρίθμητες φορές παρουσιάσει έργα Χανιωτών -και όχι μόνο- συγγραφέων και ποιητών, σε κάποια από τα οποία είχε και την επιμέλεια. Πρότεινε, ανέλαβε και πραγματοποίησε η ίδια, στη διάρκεια των ετών 2004-2010, την καταγραφή βιωματικών αφηγήσεων σχετικά με τα έτη 1941-1945 στο νομό Χανίων. Οι τρεις πρώτοι από τους επτά τόμους της επετειακής σειράς (έκδοση: Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων, γενικός τίτλος “Η ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ Η ΣΤΑΧΤΗ”) οι οποίοι περιείχαν αφηγήσεις επιζώντων ομήρων των στρατοπέδων συγκέντρωσης της ναζιστικής Γερμανίας, έχουν καταχωρηθεί στη Βιβλιοθήκη του Μουσείου Μνήμης Ολοκαυτώματος στην Ουάσινγκτον των Η.Π.Α.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top