Fractal

✩ Νέες εκδόσεις: 12 καινούργια βιβλία

Επιμέλεια: Ελένη Γκίκα //

 

 

 

Ελληνική πεζογραφία:

 

Ρούλα Γεωργακοπούλου «Η μέθοδος της μπουρμπουλήθρας», εκδ. Πόλις, σελ. 72

Η μέθοδος της μπουρμπουλήθρας είναι ένα ποιητικό πεζό που γράφτηκε παράλληλα με την εξέλιξη της πανδημίας και συνδέει την Ιστορία και τις ιστορίες της, τα οικιακά φαντάσματα και τους απόηχους της παιδικής ηλικίας, τον τραχύ ρεαλισμό της υγειο-νομικής κρίσης με το φανταστικό και το ονειρικό στοιχείο. Ένα λούνα παρκ επάλληλων ιστοριών που ξεκινούν από ένα σπίτι της Αθήνας υπό συν­θήκες αναγκαστικού εγκλεισμού και εξακτινίζονται στο ακινητοποιημένο παρελθόν και στο ρευστό μέλλον. Ένα παιχνίδι με μαγικές εικόνες, μισοτε­λειωμένα παζλ, ζογκλέρ, καθρέφτες, ατίθασα αι­λουροειδή και αναγεννησιακούς μηχανισμούς σε αεικίνητη λειτουργία, που το συνέχει η δύναμη του συνειρμού και η ανώτερη πραγματικότητα των συσχετισμών.

 

 

Ηλίας Κουτσούκος «Μάθημα ανατομίας», εκδ. Μελάνι, σελ. 106

Πρόκειται για μικρές ιστορίες, αφηγήματα στιγμών, εποχών, διαδρομών με “ήρωες” που οι περισσότεροι υπήρξαν παρόντες στην πραγματική ζωή.
Σ’ αυτές τις μικρές φόρμες αφήγησης σημασία έχει η γωνία “διαφυγής” μέσα από το επίπεδο του ρεαλισμού και τις μαγικές διαστάσεις του Χρόνου. Δεν γνωρίζω πώς ακριβώς γίνεται αυτό, αλλά στις περισσότερες ιστορίες ήμουν εκεί ακόμα κι αν δεν υπήρχα. Ο αλγόριθμος της Λογοτεχνίας γίνεται αλγόριθμος ζωής αν ο δημιουργός, ο συγγραφέας, ο ποιητής, ο συνθέτης, μπορεί ν’ ανοίξει μια μικρή χαραμάδα φωτός στη στυγνή και φαιά πραγματικότητα.
Τα υπόλοιπα είναι κριτική άποψη του καθενός και η ανάλογη διάθεση.

 

 

 

Ξένη πεζογραφία:

 

Emilie de Turckheim «Ο πρίγκιπας με το φλιτζανάκι», μετάφραση: Ρούλα Γεωργακοπούλου, εκδ. Πόλις, σελ. 232

Μια μέρα είπα: “Εκατομμύρια κοιμούνται έξω. Δεν θα μπορούσε κάποιος να μείνει σπίτι μας;”
Και ο Φαμπρίς είπε: “Ναι, μόνο ν’ αγοράσουμε κρεβάτι”.
Και ο γιος μας, ο Μάριος, είπε: “Πριν έρθει, πρέπει να μάθουμε τη γλώσσα του”.
Και ο μικρός του αδελφός, ο Νοέ, πρόσθεσε: “Πρέπει οπωσδήποτε να τον μάθουμε να παίζει χαρτιά, γιατί εμάς μας αρέσουν πολύ τα χαρτιά!”.
Επί εννέα μήνες, η Εμιλί, ο Φαμπρίς και τα δυο τους παιδιά φι­λοξενούσαν στο διαμέρισμά τους στο Παρίσι έναν νεαρό Αφγανό, τον Ρεζά, ο οποίος, σε ηλικία δώδεκα ετών, έφυγε από τη χώρα του, που βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση. Αυτό το ευαίσθητο και τρυφερό, αλλά χωρίς συγκαταβατικότητα, ημερολόγιο αφηγείται μια θαυμαστή περιπέτεια πολλών μηνών ενδοσκόπησης, αναγνώρισης του “άλλου”, και ανάκτησης δύο αισθημάτων που χάθηκαν καθ’ οδόν: της ελπίδας και της αδελφοσύνης.

 

Τζέφρυ Ευγενίδης «Αυτόχειρες παρθένοι», Μετάφραση: Άννα Παπασταύρου, εκδ. Πατάκη, σελ. 302

Σ’ ένα ήσυχο προάστιο του Ντιτρόιτ, οι πέντε αδελφές Λίσμπον, ωραίες, εκκεντρικές, αυτοκτονούν η μία μετά την άλλη μέσα σε διάστημα ενός χρόνου. Τα αγόρια της γειτονιάς τις παρακολουθούν από μακριά, αποσβολωμένα, και συναρμολογούν σιγά σιγά το μυστήριο της μοιραίας μελαγχολίας της οικογένειας.
Σε αυτό το υπνωτιστικό και αλησμόνητο μυθιστόρημα εφηβικών ερώτων, αγωνίας και θανάτου, ο Τζέφρυ Ευγενίδης ανατέμνει τις συγκινήσεις της νεότητας με εφιαλτική ευαισθησία και σκοτεινό χιούμορ και δημιουργεί μια ιστορία ενηλικίωσης που δε μοιάζει με καμία άλλη.
Μεταφερμένες στη μεγάλη οθόνη από τη Σοφία Κόππολα, σε μια ταινία την οποία επαίνεσαν όλοι οι κριτικοί, οι Αυτόχειρες παρθένοι, που πρωτοκυκλοφόρησαν το 1993, είναι ένα σύγχρονο αριστούργημα, ένα λυρικό και άχρονο παραμύθι έρωτα, σεξ και αυτοκτονίας, που μεταμορφώνει και μυθοποιεί τη μεσοαστική ζωή της Αμερικής των προαστίων.

 

Όλγκα Τοκαρτσούκ «Πλάνητες», Μετάφραση: Αλεξάνδρα Δ. Ιωαννίδου, εκδ. Καστανιώτη, σελ. 464

Στους “Πλάνητες” η Όλγκα Τοκάρτσουκ συνυφαίνει αφηγήσεις και στοχασμούς για τη σημασία του ταξιδιού με μια συναρπαστική διερεύνηση του ανθρώπινου σώματος. Από τα παλάτια των σουλτάνων και τα αλλοτινά θαυματοφυλάκια ως τις μοντέρνες αίθουσες αναχωρήσεων των αεροδρομίων, το λαμπρό αυτό μυθιστόρημα συνιστά μια αξέχαστη περιπλάνηση στον χώρο και στον χρόνο. Από τον 17ο αιώνα, έχουμε τον Ολλανδό Φίλιππο Φερχέιεν που ανέτμησε και σχεδίασε το κομμένο του πόδι. Στον 18ο αιώνα, την ιστορία ενός σκλάβου τον οποίο ταρίχευσαν μετά θάνατον και εξέθεσαν στην Αυστρία. Φτάνοντας στον 19ο αιώνα, παρακολουθούμε τη μυστική πορεία της καρδιάς του Σοπέν από το Παρίσι προς τη Βαρσοβία. Και στο παρόν, μοιραζόμαστε τις δοκιμασίες μιας γυναίκας που συνοδεύει τον σύζυγό της σε μια κρουαζιέρα στην Ελλάδα, καθώς επίσης την οδυνηρή εμπειρία ενός άντρα του οποίου η σύζυγος και το παιδί εξαφανίζονται μυστηριωδώς στην Κροατία.
Με απαράμιλλη χάρη και διαπεραστική ενσυναίσθηση, η Πολωνή συγγραφέας μάς οδηγεί κάπου πέρα από την επιφάνεια του σύγχρονου καιρού, βαθιά στον πυρήνα της ύπαρξής μας.
Η έκδοση συμπληρώνεται από τη θαυμάσια διάλεξη που έδωσε στο πλαίσιο της βράβευσής της με το Νόμπελ Λογοτεχνίας.

 

David Seradaris «Καλυψώ», Μετάφραση: Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Μελάνι, σελ. 292

Στο νέο του βιβλίο του David Sedaris, “Καλυψώ”, oι αναγνώστες παρακολουθούν τη ζωή του μέσα από το δικής του έμπνευσης είδος του “αυτοβιογραφικού διηγήματος” και ξέρουν ότι πάντα θα γελάσουν πολύ με τη λοξή ματιά του στις ανθρώπινες σχέσεις και συμπεριφορές, αλλά και θα σταθούν άφωνοι, πολύ συχνά, μπροστά στο βάθος που κρύβει το χιούμορ του. Στο “Καλυψώ” πρωταγωνιστεί και πάλι η οικογένειά του. Όσο όμως ο Sedaris, τα αδέλφια και ο πατέρας του, μεγαλώνουν και στο φάντασμα της μητέρας του προστίθεται και αυτό της αδελφής του, που αυτοκτόνησε, ο συγγραφέας κερδίζει ένα πολύ δύσκολο στοίχημα. Κρίσεις μέσης ηλικίας, θάνατοι, ανησυχίες που πολλαπλασιάζονται, κι όμως, διαβάζοντάς τα, γελάς, όπως θα γελούσες με τα δεινά της δικής σου οικογένειας συζητώντας τα με τα αδέλφια σου. Η επιτυχία του είναι αυτή: χιούμορ που αστράφτει μέσα από το σκοτάδι του.

 

 

Αστυνομικό μυθιστόρημα:

 

Σαντρόνε Ντατσιέρι «Ο άγγελος», Μετάφραση: Μαρία Οικονομίδου, εκδ. Πατάκη, σελ. 560

Όταν το τρένο υψηλής ταχύτητας που εκτελεί το δρομολόγιο Μιλάνο-Ρώμη μπαίνει στον σταθμό Τέρμινι, η αστυνομία θα βρεθεί μπροστά σε μια φρικτή έκπληξη: οι επιβάτες της διακεκριμένης θέσης είναι όλοι νεκροί. Η πρώτη που μπαίνει στο ολέθριο βαγόνι είναι η Κολόμπα Καζέλλι, αστυνομική υποδιευθύντρια με ατσάλινους μυς και εύθραυστη ψυχή. Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι πρόκειται για χτύπημα της ισλαμικής τρομοκρατίας, ενώ ακολουθεί και βίντεο στο οποίο δύο άνδρες αναλαμβάνουν την ευθύνη στο όνομα του ISIS. Η Κολόμπα παρ’ ολ’ αυτά καταλαβαίνει ότι κάτι δεν κολλάει και συνειδητοποιεί ότι το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να ζητήσει τη βοήθεια του ανθρώπου που καταφέρνει να βλέπει μέσα από την ομίχλη των ψεμάτων και της παραπλάνησης: του Ντάντε Τόρρε.
Η Κολόμπα και ο Ντάντε έχουν να μιλήσουν μήνες, από τότε που εκείνος, μετά τον θάνατο του βασανιστή του, του άντρα που ήθελε να τον φωνάζουν «ο Πατέρας», χάθηκε πίσω από τα φαντάσματά του. Πεπεισμένος ότι έχει στηθεί μια συνωμοσία σε βάρος του, έχει πέσει με τα μούτρα στην αναζήτηση των ηθικών αυτουργών πίσω απ’ τον Πατέρα και του μυστηριώδους ατόμου που του τηλεφώνησε λέγοντας πως ήταν ο αδερφός του. Ένα άτομο στην ύπαρξη του οποίου πιστεύει μόνο αυτός…

 

Λευτέρης Μπούρος «Drifter 1 – Το χέρι του νεκρού», εκδ. Bell, σελ. 352

Ένας φορτηγατζής με μεγάλη ρέντα στη ρουλέτα. Μια στρίπερ που ερωτεύεται ένα δεκαοχτάχρονο αγόρι.
Ένας δημοσιογράφος που πουλάει την ψυχή του στο Διάβολο.
Ένας αστυνόμος που ρίχνει γροθιές για να αποσπάσει μια βολική αλήθεια.
Στο υπόγειο μπαρ του DRIFTER, πάνω από μια τσόχα μπιλιάρδου, ένας μελλοθάνατος γιάπης ποντάρει τα ρέστα του στο Χέρι του Νεκρού -ένα συνδυασμό από μαύρους άσους και οχτάρια, που μοιάζει ανίκητος. Λίγες μέρες αργότερα, ένας σκληροτράχηλος μπράβος πέφτει νεκρός σε μια αποθήκη στο Ζωγράφου, ένας εργάτης από το Μπαγκλαντές καλεί την αστυνομία και περιμένει μια δίκαιη μεταχείριση, και ένας ευυπόληπτος επιχειρηματίας που κινεί τα νήματα τρομοκρατεί τους πάντες με την απουσία του.
Στην προσπάθειά του να αναστήσει μια πεθαμένη αγάπη, ένας αντισυμβατικός ήρωας χώνεται βαθιά στην υπόθεση. Στο δρόμο του παραμονεύουν μυστηριώδη σημειώματα και φιλότεχνες γειτόνισσες, ανεξιχνίαστοι φόνοι και ύποπτες σχολικές τσάντες, αλλά αυτός, ακροβατώντας ριψοκίνδυνα μεταξύ δράματος και κωμωδίας, θα κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί: θα προσφέρει καταφύγιο, θα παρασυρθεί σε μάταιες παρακολουθήσεις, θα στήσει παγίδες στους διώκτες του και θα επιχειρήσει να βγει αλώβητος από το βούρκο, εξαπατώντας την αστυνομία.
“Το χέρι του νεκρού” -το πρώτο μέρος της pulp noir σειράς Drifter- είναι μια ιστορία αστικής αλητείας,
που αποτυπώνεται μέσα από τα μάτια ενός άσκοπα περιφερόμενου πρωταγωνιστή.

 

 

Βιβλία για παιδιά:

 

Κατερίνα Σέρβη «Μυρρίνη η μικρή Αθηναία», ζωγραφιές: Λέλα Στρούτση, εκδ. Πατάκη, σελ. 30

Η Μυρρίνη κοιτά τον κόσμο από την πόρτα του σπιτιού της. Τα αγόρια και τους άνδρες που κυκλοφορούν στην πόλη, πάνε στον δάσκαλο, στην αγορά και βλέπουν τόσα θαυμαστά. Κι εκείνη; Εκείνη είναι συνήθως με τη μαμά, στον γυναικωνίτη. Ώσπου, ένα πρωί, την παίρνει ο πατέρας απ’ το χέρι και την ανεβάζει στην Ακρόπολη. Τι κάνει άραγε η Μυρρίνη εκεί πάνω; Πάμε κι εμείς να δούμε;
Η σειρά “Οι Αρχαίοι µου Φίλοι” μάς ταξιδεύει στο παρελθόν, για να γνωρίσουμε παλιούς, σπουδαίους πολιτισμούς, μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους, τότε, την εποχή που ήταν γεμάτοι ζωή.

 

Ελένη Κωνσταντινίδου «Οι τελευταίες μέρες της Γκριζούπολης», εικονογράφηση: Ραφαέλλα Κόνη, εκδ. Πατάκη, σελ. 88

Ο χρόνος μετράει αντίστροφα για την Γκριζούπολη και τους κατοίκους της. Η ζωή όπως την ξέρουν τελειώνει. Έχουν φροντίσει γι’ αυτό τα δέντρα του πλανήτη, που, θέλοντας να σώσουν τη Φύση, θα ενεργοποιήσουν δυνάμεις άγνωστες στους ανθρώπους. Όμως ακόμη και για τα θαύματα χρειάζεται προσπάθεια.
Γίνε μάρτυρας της ιστορίας που κανένας άλλος δε γνώρισε ποτέ. Πώς ταξιδεύουν τα δέντρα; Μπορείς μέσα από ένα χωροτούνελ να βρεθείς στον Αμαζόνιο; Μπορεί μια ομάδα παιδιών και ένας παπαγάλος να ηγηθούν μιας μάχης που έχει σκοπό να αλλάξει τον κόσμο;
Γνώρισε τα δέντρα-πρωταγωνιστές, με τα αληθινά τους ονόματα και χαρακτηριστικά, στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου!

 

 

Φυτούλα Βακανά «Ο Στέφανος, η εκδρομή και άλλες έγνοιες για την Άννα Χ.», εκδ. Πατάκη, σελ. 104

Μα πόσο χάλια μπορούν να είναι όλα! Ο Στέφανος μάλλον δεν έχει ιδέα ποια είμαι, η μαμά γράφει για τα δικά μου προβλήματα στο Mamoblog της… και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η τριήμερη εκδρομή που τόσο περίμενα αναβάλλεται, χωρίς να ανακοινωθεί καινούρια ημερομηνία! Ευτυχώς έχω τη Μαρίζα και τον Γιάννη, που αναλαμβάνουν δράση για να μη βλέπουν την κολλητή τους να βράζει στο ζουμί της.
Καθόλου εύκολο να είσαι στην εφηβεία και να νιώθεις ότι όλα πάνε τόσο μα τόσο στραβά! Μέσα όμως από το γέλιο, που πάει χέρι χέρι με το κλάμα, η Άννα Χ. μαθαίνει λίγο καλύτερα τον εαυτό της και τους γύρω της και συνειδητοποιεί ότι με την κατάλληλη παρέα όλα, ακόμα και τα αδύνατα, μπορούν να συμβούν.

 

 

Μελέτες- Δοκίμια:

 

Darian Leader «Τι είναι η τρέλα;» Μετάφραση: Χρήστος Πάλλας, εκδ. Κέδρος, σελ. 472

Σε τι διαφέρει ο εχέφρων από τον τρελό;
Πώς μπορούμε να τους διακρίνουμε;
Σε αυτή τη μελέτη-ορόσημο ο Darian Leader αντικρούει τις συμβατικές αντιλήψεις περί ψύχωσης. Με τη χρήση παραδειγμάτων εργασίας, όπως αυτό του φαινομενικά “κανονικού” Χάρολντ Σίπμαν, μας δείχνει πως η τρέλα σπανίως ανταποκρίνεται στην εικόνα που έχουμε γι’ αυτή. Ο συγγραφέας αναλύει την ιδέα της “σιωπηλής ψύχωσης” – ότι η ψύχωση και η κανονική, δίχως ασυνέχειες ζωή είναι πράγματα απολύτως συμβατά – και υποστηρίζει ότι πρέπει να αναθεωρήσουμε ριζικά τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την τρέλα και αντιμετωπίζουμε αυτούς που υποφέρουν. Αν δεχτούμε πως η ψύχωση σε ορισμένες περιπτώσεις είναι σταθερή και ανασχεμένη, έχουμε στη διάθεσή μας πολύτιμα εργαλεία για τη βοήθεια αυτών που έχουν σταθεί λιγότερο τυχεροί και των οποίων η ψύχωση έχει ήδη πυροδοτηθεί.
Το βιβλίο “Τι είναι η τρέλα;” αποτελεί μια άκρως διαφωτιστική και εμπεριστατωμένη μελέτη αυτής της οδυνηρής, περίπλοκης μα ταυτόχρονα ενδιαφέρουσας πλευράς της ανθρώπινης ύπαρξης.

 

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top