Τσιπ στον Εγκέφαλο;
Γράφει ο Απόστολος Ζιώγας //
Άρχισε να είσαι τώρα αυτό που θα γίνεις μετά William James
Το να βάλεις έναν υπολογιστή μέσα στον εγκέφαλο κάποιου, έμοιαζε κάποτε με σενάριο επιστημονικής φαντασίας˙ σήμερα, είναι μια πραγματικότητα. Πλέον δοκιμάζονται συσκευές διασύνδεσης εγκεφάλου-υπολογιστή, προκειμένου να επιτρέψουν στα άτομα με αναπηρίες να λειτουργούν πιο ανεξάρτητα. Τον Ιανουάριο του 2024, ο Μασκ ανακοίνωσε ότι η εταιρεία του -Neuralink- εμφύτευσε το πρώτο της τσιπ στον εγκέφαλο ενός ανθρώπου.
Η συσκευή μεγέθους νομίσματος της Neuralink, που ονομάζεται N1, έχει σχεδιαστεί για να επιτρέπει στους ασθενείς να πραγματοποιούν ενέργειες απλώς με το να συγκεντρώνονται σε αυτές, χωρίς να κινούν το σώμα τους. Τα άτομα υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση για να τοποθετηθεί η συσκευή σε ένα μέρος του εγκεφάλου που ελέγχει την κίνηση. Το τσιπ καταγράφει και επεξεργάζεται την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου και στη συνέχεια μεταδίδει αυτά τα δεδομένα σε μια εξωτερική συσκευή, όπως ένα τηλέφωνο ή έναν υπολογιστή. Η εξωτερική συσκευή αποκωδικοποιεί την εγκεφαλική δραστηριότητα του ασθενούς, μαθαίνοντας να συσχετίζει ορισμένα μοτίβα με τον στόχο του ασθενούς: για παράδειγμα, να μετακινεί τον δρομέα του υπολογιστή επάνω σε μια οθόνη. Με την πάροδο του χρόνου, το λογισμικό μπορεί να αναγνωρίσει ένα μοτίβο νευρικής πυροδότησης που εμφανίζεται με συνέπεια, ενώ ο συμμετέχων φαντάζεται αυτήν την εργασία, εκτελώντας στη συνέχεια την εργασία για το άτομο.
Η τρέχουσα δοκιμή της Neuralink επικεντρώνεται στο να βοηθήσει άτομα με παράλυτα άκρα να ελέγχουν υπολογιστές ή smartphone. Οι διεπαφές εγκεφάλου-υπολογιστή, που συνήθως ονομάζονται BCI, μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για τον έλεγχο συσκευών όπως τα αναπηρικά αμαξίδια. Μη επεμβατικές συσκευές τοποθετημένες στο εξωτερικό του κεφαλιού ενός ατόμου έχουν χρησιμοποιηθεί σε κλινικές δοκιμές για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά δεν έχουν λάβει έγκριση για εμπορική ανάπτυξη. Υπάρχουν και άλλες συσκευές εγκεφάλου- υπολογιστή, όπως αυτή της Neuralink, που είναι πλήρως εμφυτευμένες και ασύρματες. Ωστόσο, το εμφύτευμα N1 συνδυάζει περισσότερες τεχνολογίες σε μία μόνο συσκευή: Μπορεί να στοχεύσει μεμονωμένους νευρώνες, να καταγράψει από χιλιάδες τοποθεσίες στον εγκέφαλο και να επαναφορτίσει τη μικρή μπαταρία του ασύρματα. Η Neuralink έλαβε έγκριση για δοκιμές σε ανθρώπους τον Μάιο του 2023, αλλά οι πληροφορίες σχετικά με το εμφύτευμα είναι ελάχιστες, εκτός από ένα φυλλάδιο που στοχεύει στη στρατολόγηση ατόμων που δοκιμάζονται. Ορισμένοι επιστήμονες προβληματίζονται από αυτή την έλλειψη διαφάνειας. Η ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις κλινικές δοκιμές είναι σημαντική επειδή βοηθά άλλους ερευνητές να μάθουν για τομείς που σχετίζονται με την έρευνά τους και μπορεί να βελτιώσει τη φροντίδα των ασθενών. Όταν η επιστημονική έρευνα χρηματοδοτείται από κρατικούς φορείς ή φιλανθρωπικές ομάδες, στόχος της είναι η προώθηση του δημόσιου καλού. Η Neuralink, από την άλλη πλευρά, ενσωματώνει ένα μοντέλο ιδιωτικών κεφαλαίων, το οποίο γίνεται όλο και πιο κοινό στην επιστήμη. Οι εταιρείες που συγκεντρώνουν κεφάλαια από ιδιώτες επενδυτές για να στηρίξουν επιστημονικές ανακαλύψεις μπορεί να προσπαθούν να κάνουν καλό, αλλά προσπαθούν επίσης να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη, τα οποία μπορεί να έρχονται σε σύγκρουση με τα καλύτερα συμφέροντα των ασθενών.
Δεν χωρά αμφιβολία πως όταν οι διεπαφές εγκεφάλου-υπολογιστή χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν ασθενείς που πάσχουν από καταστάσεις αναπηρίας να λειτουργήσουν πιο ανεξάρτητα, όπως βοηθώντας τους να επικοινωνούν ή να μετακινούνται, αυτό μπορεί να βελτιώσει αισθητά την ποιότητα της ζωής τους˙ συγκεκριμένα, βοηθά τους ανθρώπους να ανακτήσουν την αίσθηση της δικής τους δράσης ή αυτονομίας – ένα από τα βασικά δόγματα της ιατρικής δεοντολογίας. Όσο καλοπροαίρετες κι αν είναι όμως οι ιατρικές παρεμβάσεις, μπορεί να έχουν και ανεπιθύμητες συνέπειες. Με τα BCI, οι επιστήμονες και οι ηθικολόγοι ανησυχούν ιδιαίτερα για την πιθανότητα κλοπής ταυτότητας, παραβίασης κωδικού πρόσβασης και εκβιασμού. Δεδομένου του τρόπου με τον οποίο οι συσκευές έχουν πρόσβαση στις σκέψεις των χρηστών, υπάρχει πιθανότητα η αυτονομία τους να παραποιηθεί από τρίτους. Η ηθική της ιατρικής απαιτεί από τους γιατρούς να βοηθούν τους ασθενείς, ελαχιστοποιώντας παράλληλα την όποια πιθανή βλάβη. Εκτός από τα λάθη και τους κινδύνους προστασίας της ιδιωτικής ζωής, οι επιστήμονες ανησυχούν για πιθανές αρνητικές επιπτώσεις μιας πλήρως εμφυτευμένης συσκευής όπως το N1, καθώς τα εξαρτήματα της συσκευής δεν αντικαθίστανται εύκολα μετά την εμφύτευση. Όταν εξετάζουν οποιαδήποτε επεμβατική ιατρική παρέμβαση, οι ασθενείς, οι πάροχοι και οι προγραμματιστές αναζητούν μια ισορροπία μεταξύ κινδύνου και οφέλους. Στα σημερινά επίπεδα ασφάλειας και αξιοπιστίας, το όφελος από ένα μόνιμο εμφύτευμα θα πρέπει να είναι μεγάλο , έτσι ώστε να δικαιολογούνται οι όποιοι αβέβαιοι κίνδυνοι.
Προς το παρόν, οι δοκιμές της Neuralink επικεντρώνονται σε ασθενείς με παράλυση. Πάντως ο Μασκ είπε ότι ο απώτερος στόχος του για τα BCIs είναι να βοηθήσει την ανθρωπότητα -συμπεριλαμβανομένων των υγιών ανθρώπων-να συμβαδίσει με την τεχνητή νοημοσύνη! Αυτό εγείρει ερωτήματα σχετικά με ένα άλλο βασικό δόγμα της ιατρικής δεοντολογίας: τη δικαιοσύνη. Ορισμένοι τύποι σύνθεσης υπερτροφοδοτούμενου εγκεφάλου-υπολογιστή θα μπορούσαν να επιδεινώσουν τις κοινωνικές ανισότητες εάν μόνο οι πλούσιοι πολίτες έχουν πρόσβαση σε τέτοιες βελτιώσεις. Αυτό που είναι πιο άμεσα ανησυχητικό, είναι η πιθανότητα η συσκευή να αποδεικνύεται όλο και περισσότερο χρήσιμη για άτομα με αναπηρία, αλλά να μην είναι διαθέσιμη λόγω απώλειας χρηματοδότησης για την έρευνα. Για ασθενείς των οποίων η πρόσβαση σε μια συσκευή συνδέεται με μια ερευνητική μελέτη, η προοπτική απώλειας της πρόσβασης μετά το τέλος της μελέτης μπορεί να είναι καταστροφική. Αυτό εγείρει ακανθώδη ερωτήματα σχετικά με το εάν είναι ποτέ ηθικό να παρέχεται έγκαιρη πρόσβαση σε πρωτοποριακές ιατρικές παρεμβάσεις πριν λάβουν την πλήρη έγκριση. Απαιτούνται επομένως σαφείς δεοντολογικές και νομικές κατευθυντήριες γραμμές για να διασφαλιστεί ότι τα οφέλη που απορρέουν από επιστημονικές καινοτομίες, όπως το τσιπ εγκεφάλου της Neuralink, εξισορροπούνται με την ασφάλεια των ασθενών και το κοινωνικό καλό.
*Ο Ζιώγας Απόστολος είναι βιολόγος
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
Παραδόσεις και προβληματισμοί για το Πάσχα
30/04/2024, 8:04 μμ -
Ανάσα Ζωής το Βιβλίο
30/04/2024, 7:44 μμ -
Τα παλιά σπίτια της Σινασού
23/04/2024, 8:21 μμ -
Ένα νόμισμα και η Δημοκρατία
23/04/2024, 8:19 μμ -
«Μαύρες Τρύπες», στην παραμεθόριο των γνώσεών μας
23/04/2024, 8:18 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Διήγημα: “Οι εισβολείς”
Του Παύλου Δ. Πέζαρου // “Οι εισβολείς” Τί ζητάς, λοιπόν, από αυτό το ατέλειωτο πηγαινέλα σε ταξίδια που σε πηγαίνουν μακριά από τον κόσμο σου για να σε ξαναγυρίσουν, χωρίς να σε αφήνουν
Περισσότερα -
Το τίμημα και η μοναξιά του Δημιουργού
Γράφει η Σταυρούλα Λύκου // * “Το χρώμα της απιστίας” του Γρηγόρη Χαλιακόπουλου, εκδόσεις Καλειδοσκόπιο Είναι η δεύτερη φορά που ασχολούμαι με το νέο μυθιστόρημα του συγγραφέα Γρηγόρη Χαλιακόπουλου «Το Χρώμα της Απιστίας» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις
Περισσότερα -
Τρία ποιήματα
Γράφει η Γκέλη Ντηλιά // * 633 Ο ποιητής κρατάει αναμμένο το κερί κι οι λέξεις βρίσκουν το δρόμο τους και ξαπλώνουν έτοιμες στο χειρουργικό του τραπέζι. Η πένα του νυστέρι, επεμβαίνοντας αισθητικά θα
Περισσότερα -
Συνομιλώντας
Γράφει η Βιβή Γεωργαντοπούλου // Ζαχαρίας Σώκος «Άλλα Ρούχα», εκδόσεις Γαβριηλίδης Τα ποιήματα του Ζαχαρία Σώκου άρχισα να τα διαβάζω τον Μάρτιο μας πέρασε κι ακόμα δεν έχω σταματήσει. Ούτε πρόκειται. Διαβάζω, βλέπετε, ποίηση μ’ έναν δικό μου
Περισσότερα -
Διήγημα: “Στη γη των Λουτσίων”
Γράφει ο Γιώργος Πετράκης // * Εδώ, που λες, έχουν πατήσει τόσοι και τόσοι – αν κοιτάξεις γύρω σου, αποτσίγαρα, πλαστικά, σπασμένα νύχια, κοχύλια κολλημένα σε παιδικά αυτιά, μια κεραία ραδιοφώνου, δυο πατατάκια μπάρμπεκιου, ένα πήλινο
Περισσότερα -
Από μνήμη σε μνήμη
Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη // «Μυθεύματα και αυτοβιόγραφα» του Δημήτρη Χαρίτου, εκδ. «Γαβριηλίδης», σελ. 90 «Μυθεύματα και αυτοβιόγραφα» λοιπόν! ΤΑ γνώρισα δεύτερα .Τα γνώρισα μετά τους «Άφαντους». Όμως με κέρδισαν κι αυτά. Ο ποιητής εραστής της μνήμης. Mια
Περισσότερα -
Όλβια Παπαηλιού, η αναλυόμενη (ή σταθμοί μιας διπλής θεραπείας)
Μια ανάγνωση της Μαριάννας Παπουτσοπούλου // Όλβια Παπαηλιού “Η αναλυόμενη”, εκδ. Εύμαρος, 2018 «Στην πιο Μεγάλη Διαφορά υπάρχει Ομοιότης – στην πιο Ομοιότητα, Ανοίκεια Διαφορά – το μαρτυρούν όλα τα άνθη στα κλαριά – το τραγουδάει η Αδιάκοπη
Περισσότερα
