Fractal
Home / ΑΠΟΨΕΙΣ / Συνθέσεις ποιημάτων και προθέσεις ποιητών
23/01/2024, 9:12 μμ

Συνθέσεις ποιημάτων και προθέσεις ποιητών

Γράφει ο Γιάννης Πανούσης //

 

 

 

 

Η Τέχνη δεν είναι διδακτέα ύλη

Είναι ενδογενής αντιύλη

Γιάννης Ανδριανάκος

 

 

Α.ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ

Γράφω για τους μη-κορυφαίους ποιητές,στους οποίους ανήκουμε οι περισσότεροι,δηλαδή για εκείνους που μερικοί ελίτ τους αποκαλούν ‘ελάσσονες’, επειδή πιστεύω ότι ακόμα κι αν ένα ποίημα δεν έχει στο σύνολό του την αρτιότητα και την τεχνική ενός αριστουργήματος,τούτο δεν σημαίνει ότι δεν διαθέτει στίχους ή σκέψεις του ποιητή αξιόλογες κι αξιοπρόσεκτες

 

 

Β.ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

-΄΄για να ορκιστείς ποιητής δεν σου αρκούν οι λέξεις… χρειάζεται επιπροσθέτως και πιστοποιητικό ποιητικών φρονημάτων’’[1]

-‘’το να είαι ποιητής είναι το Παν,

το ν’ αναγνωρίζεσαι ως ποιητής είναι το Τίποτα’[2]

-‘μερικοί καμώνονται ότι είναι ποιητές’[3]

Το κρίσιμο για μένα ερώτημα δεν είναι ‘’ποιός είναι ή θεωρείται ποιητής’, αλλά αν έχει σήμερα ο ποιητής[και κατ’ επέκταση η Ποίηση]’ βαρύ αποτύπωμα’[4],με την έννοια της σημαντικής επιρροής στο γίγνεσθαι της εποχής ή στη διαμόρφωση κοινωνικοηθικής συνείδησης στους πολίτες. Αν με άλλα λόγια συναντιώνται σε κάποιο σημείο η Ποίηση με την Πραγματικότητα και την Πολιτική

Εφ’όσον κατά πολλούς η Ποίηση συνδέει το Ορατό με το Αόρατο[5] αναρωτιέμαι πως συμβιβάζεται η Ποίηση της Αθωότητας με τις ενοχές του σύγχρονου ανθρώπου και η Ποίηση της Ουτοπίας με τα συνεχώς διαψευδόμενα νοήματα της πραγματικής ζωής

Προφανώς πολλά ποιήματα είναι’άδεια από ιδέες’[6] ‘αφοριστικά’[7], ’του λυγμού’[8], ’ανατρεπτικά’[9], ’αιμόφυρτα’[10]κλπ

Προφανώς πολλοί στίχοι είναι ‘όνειρα αόρατα’[11] ή λειτουργούν ως ‘οιονεί-πυροβολισμοί’[12] ή ‘ως δραπέτες’[13]

Θέλω όμως να πιστεύω ότι όλα τα ποιήματα κρύβουν ή αναδεικνύουν ‘κραδασμούς ευαισθησίας’[14], ’εύθραυστη ισορροπία’[15] ή ‘περιγραφή του ανεκπλήρωτου’[16], αφού οι περισσότεροι ποιητές ισχυρίζονται ότι είναι [οι μοναδικοί;] απο-δέκτες του Υπερερυθρού και του Υπεριώδους φάσματος

 

Γ.ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΙΗΤΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΛΩΝ ΔΙΑ-ΣΤΑΣΕΩΝ

Από την Ποίηση, ως απαρνημένη και κυνηγημένη τέχνη[17] μέχρι την Ποίηση ως μορφή διαμαρτυρίας[18], από την αυτοαναφορική Ποίηση[19] μέχρι τη φιλοσοφικο-αισθητική Ποίηση[20] κι από την Ποίηση των μύθων[21] μέχρι την νατουραλιστική εκδοχή[22], ένα συμπέρασμα βγαίνει: ότι ακόμα κι αν η Ποίηση ‘είναι γένους θηλυκού’[23] δεν εμπεριέχει ο όποιος ορισμός και η όποια προσέγγισή της τη διάσταση και το βάθος της [απόλυτης;] αλήθειας [24]

Μπορεί όταν μερικοί γράφουν ποίηματα να νοιώθουν μία ψυχική ένταση[25] ή να αυτο-αναγορεύονται σε ηθικούς κήνσορες[26], οι περισσότεροι όμως θεωρούν το έργο τους έκφραση ‘υψηλών νοημάτων’[27]. Μολονότι αρκετοί ‘γράφουν για τον εαυτό τους [βαυκαλιζόμενοι ότι εκφράζουν την κοινωνία][28], αυτό δεν τους στερεί την ψευδαίσθηση της προσφοράς στα εθνικά πεπρωμένα

Άλλοι πάλι ‘κρύβονται μέσα στα πάθη’[29], άλλοι νομίζουν ότι με το ποίημα ‘ξεχρεώνουν ‘ ενοχές[30], άλλοι πιστεύουν ότι αποκτούν κάποιο ‘άλλοθι’[31]

Ακόμα κι αυτοί που επιχειρούν ‘να τινάξουν τα περιττά στολίδια’ από τα ποιήματά τους[32], για να μη θεωρηθούν ντεμοντέ[33], εντέλει το μόνο που πετυχαίνουν είναι να ‘τεμνουν την εποχή τους με λογοπαίγνια[34]

Ανώμαλη προσγείωση ή αναγαστική γείωση;

 

 

Δ.ΕΠΙΜΥΘΙΟ

Η ηθική της προσωπικής γραφής, απέναντι π.χ στα ανώνυμα ΜΜΕ [35],η μαγεία των λέξεων και η σαγήνη των στίχων[36], δημιουργώντας μία ατμόσφαιρα νοσταλγίας, απόγνωσης ή μοναξιάς, δεν είναι αρκετές προ’υ’ποθέσεις για να θεωρηθεί ένα ποίημα ’αθάνατο’ [37]

Από την άλλη ακόμα κι αν οι ποιητές ‘διακρίνονται/διχάζονται‘ σε μείζονες κι ελάσσονες, η Ποίηση δεν επιτρέπεται να δικάζεται από τους κριτικούς και πολιτικούς [ακόμα κι αν δεν είναι αθώα του αίματος [38] ή αν θεωρείται ‘παράνομη’ [39] γιατί –ίσως –είναι ‘ο (μόνος;) τρόπος να συνεχίζεται ο κόσμος’[40] [με ή χωρίς ‘ευτυχία’] [41]

 

 

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ-ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

[1]Δ.Πιστικός,Πιστοποιητικό ποιητικών φρονημάτων,3η Χιλιετία 80/2019,29

[2]Έμιλυ Ελίζαμπεθ Ντίκινσον

[3]πρβλ.Χάρης Μελιτάς,Μαύρο γυαλιστερό ή μωβ,Μανδραγόρας 2023:Ανάξιος λόγου,15

[4]πρβλ.Βασίλης Βασιλικός,Το βαρύ αποτύπωμα της γραφής,Βήμα Κυριακής 3/12/23-για ‘δακτυλικό αποτύπωμα ‘βλ.Θ.Νιάρχος,Η υπόσχεση μιάς ευτυχίας[μνήμη Μ.Λα’ι’νά],Βήμα Κυριακής 5-7/1/24

[5]πρβλ.Χριστίνα Ι.Αργυροπούλου,Συνομιλώντας με τον ποιητή Κ.Καρυωτάκη …,[δε]κατα 75/2023,52

[6]Χ.Μελιτάς,οπ.π.,American beauty:’Ωραίο ποίημα το κενό’,14-το άδειο ποίημα,50

[7]Χριστόφορος Τριάντης,Αφορισμός,Λογοτεχνικό δελτίο,Φιλολογικός όμιλος Θεσσαλονίκης 28/δεκ 2023

[8]Κατερίνα Λιάντζουρα,για Σοφία Σουρτζή.Infinito,Kύμα 2022,ποίημα 285,35,σε Κύμα-6/2023,48

[9]πρβλ.Θωμάς Τσαλαπάτης,Οι ιδέες οφείλουν να είναι ανατρεπτικές,Βήμα Κυριακής 23/7/23-Χ.Μελιτάς,Ποίηση ίσον ρήξη,46

[10]Χ.Μελιτάς,Μπλουτζίν,39

[11]Παναγιώτα Ράπτη,Κολάζ λέξεων,Κύμα-6/2023,25

[12]Αλέξανδρος Φωσταίνης,Ρήγματα σιωπής.Οι εκδόσεις των φίλων 2023,12

[13]πρβλ.ΤόληςΝκηφόρου,Μία τρύπια δεκάρα,Μανδραγόρας 2023,14

[14]ποιητική συλλογή Άννα Δεληγιάννη-Τσιουλπά,Θρακικός οιωνός 2023[παρουσίαση Αλεξ.Γκουλιάμα κ.ά,Παρατηρητής της Θράκης 21/12/23]

[15]ποιητική συλλογή Φίλιππος Πλακιάς[παρουσίαση Αντ.Χαριστός.Λογοτεχνικό δελτίο,οπ.π.]

[16]ποιητική συλλογή Δημήτρης Μπαλτάς[παρουσίαση Βάνα Βλάχου,Λογοτεχνικό δελτίο,οπ.π.]

[17]Δ.Δουλγερίδης,αναφορά σε Γ.Σεφέρη,Νέα 9-10/12/23

[18]Δημήτρης Βαρβαρήγος,για Όλγα Οικονομίδου,Θαμνολίβαδα,fractalart.gr 27/12/23

[19]Ευάγγ.Βαλσαμίδης,Αυτοαναφορικότητα κι επιτελεστική γλώσσα στην ποίηση του Ηλία Πετρόπουλου,Μανδραγόρας 69/23,31

[20]Δ.Χλωπτσιούδης,Βασίλης Φα’ι’τάς:η επιστροφή της αισθητικής και της φιλοσοφίας στην ποίηση,Μανδραγόρας,οπ.π.,76

[21]Γιάννης Η.Παππάς,Ο ποιητής Ηλίας Γκρης-βίωμα ιθαγένειας και μυθοποιητική εντοπιότητα,Ελληνικά Γράμματα 2022,7[ρήση Ηλ.Γκρη]

[22]Θ.Μουσόπουλος,Νατουραλισμός στην ποίηση της Ελένης Ανδρέου,Παρατηρητής της Θράκης 14/12/23

[23]Σπ.Κακουριώτης,oanagnostis.gr 30/12/23

[24]Τ.Νικηφόρου,οπ.π.,35-πρβλ.Γ.Πανούσης,Μυθοπλάσματα,Δέ-κατα ,τ.76/23,155

[25]Νίκος Νικολα’ί’δης,Μύθοι και γραφή,σε D.Anzieu κλπ[επιμ]Ψυχανάλυση και ελληνική κουλτούρα,μτφ.Μίλτος Φραγκόπουλος,Ράππα 1983,235-256-πρβλ.Σπ.Ζαχαράτος,Καλύτερος ποιτής,καλύτερος άνθρωπος :’η ποίηση είναι μία μορφή ανύψωσης’,Φωνή Λογοτεχνών 33/2021

[26]πρβλ.Lionel Trilling,Ειλικρίνεια κι αυθεντικότητα,μτφ.Μ.Παπουτσάκης,Πατάκης 2023

[27]πρβλ.Σάββας Λαζαρίδης,Στη γραφή δεν βρίσκεις ποτέ την εκμηδένιση-εκείνη σε βρίσκει,Συστάσεις,Νέα-βιβλιοθήκη 30-31/12/23

[28]Θ.Βοριάς,Ανιλίνες,Οκτασέλιδο του Μπιλιέτου 2021,9-[29]πρβλ.Ελ.Καραμαγγιώλη,Για έναν έρωτα βαθιά λογοτεχνικό,Καθημερινή Κυριακή; 6-7/1/24:’η ποίηση ανήκει σε εκείνους που την έχουν ανάγκη’

[30]πρβλ.Μαριλένα Κολλάρου,Το χρέος:΄’Μ’ενα ποιημα ξεχρέωσα’,Μανδραγόρας 2023,…

[31]πρβλ.Χ.Μελιτάς,Άλλοθι,οπ.π.,12

[32]Γιώργος Καραντώνης,Συμβουλές σε ποιητή,Φωνή Λογοτεχνών 37/22-για ‘καλοντυμένες λέξεις’ βλ.Σοφ.Σουρτζή,οπ.π.ποίημα 294,44

[32]Κ.Καλαπανίδας,Αποθεραπευόμενοι λυρικοί,σε Ανθολογία Β’,εκδ.Πάσσαρη 2023,87

[33]οπ.π

[34]οπ.π..

[35]πρβλ.Μαρία Γιαγιάννου,R.I.F –ο θάνατος του φέ’ι’σμπουκ,Στερέωμα 2022

[36]πρβλ.Γιάννης Τσούτσιας,Από παντού…,Φωνή Λογοτεχνών 32/21

[37] Α.Φωσταίνης,οπ.π.,68-για ‘πυρωμένες λέξεις’ Τόλης Νικηφόρου,οπ.π.,13 ς η

[38]πρβ΄.Βασιλική Πετρούδη,’’λευκό το αθώο αίμα του ποιητή’

[39]Αλ.Φωσταίνης,οπ.π.,53

[40]ρήση ποιητή Στ.Σταυρόπουλου στην ιστοσελίδα του

[41]Θ.Νιάρχος,οπ.π.,

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top