Fractal

Ποίηση: εννέα καινούργια βιβλία

Επιμέλεια: Ελένη Γκίκα //

 

 

 

 

Γιώργος Βέης «Καταυλισμός», εκδ. Ύψιλον, σελ. 96

Στη δέκατη πέμπτη ποιητική συλλογή του Γιώργου Βέη, τα εσωτερικά τοπία και οι πολύπτυχες όψεις του κόσμου συνιστούν τις κύριες εστίες των αναφορών και των αυτοαναφορών. Το ατομικό και το συλλογικό υποκείμενο συνυπάρχουν και συνομιλούν σε σταθερή βάση. Στα ατομικά πάθη εγκιβωτίζονται τα συλλογικά οράματα και τα κοινωνικά προτάγματα. Το ατομικό τρόπον τινά γίνεται υποδοχέας του συλλογικού και το τελευταίο διαμορφώνει το ανθρώπινο τοπίο. Έτσι, ο Βέης μάς μιλά για τα ανθρώπινα θέτοντάς τα εν κρίση. Τίποτα το ανθρώπινο δεν του είναι ξένο. Αναλόγως, η οντολογική διάσταση παραμένει ιδιαίτερα εμφανής και κρίσιμη. Συγκροτείται, έτσι, ένα όλον υψηλής συναισθηματικής θερμοκρασίας με τη μνήμη και τα υλικά της  να συστήνουν μέσα από την ποιητική πράξη τα συστατικά στοιχεία μιας πραγματικότητας με ύλη ρευστή. Ο Βέης μάς προτείνει στον Καταυλισμό  ένα τρόπο να μιλήσουμε για τον ρευστό κόσμο σε κρίσιμους καιρούς.

 

 

Γιάννης Πατίλης «Το σπασμένο είναι πιο ανθεκτικό» (Ποιήματα 1970- 2022), εκδ. Ύψιλον, σελ. 544

Δείγμα γραφής:

ΤΩΡΑ ΕΧΩ ΑΝΟΙΞΕΙ

Τώρα έχω ανοίξει όλα τα μέτωπα
τώρα όλα βάλλουν
δος μου τα μάτια σου!
Και να τώρα πρώτος στ’ οδόφραγμα
στο κόκκινο σύννεφο του αίματος
να πρώτος
δος την καρδιά σου!
Αλλά δες κ’ η πέτρα της φυλακής
τώρα ανεμίζει
τώρα μιας ιλαρής ματιάς την καρτερία
ανταμείβει τ’ ανδρόφονο χέρι
δος την καρδιά σου!
Και να! Ανατέλλει η Ανατροπή
κι η συζυγία των ανωμάλων γκρεμίζεται.
Φώναξε. Ψάλλε. Βάστα με.
Ψάλλε το Χαίρε!
Τώρα έχω ανοίξει όλα τα μέτωπα
τώρα όλα βάλλουν
πυκνώσου με!
[Από την έκδοση]

 

Κυριακή Αν. Λυμπέρη «Τα καθημερινά βάραθρα», εκδ. Κοράλλι, σελ. 52

Δείγμα γραφής:

ΤΙ ΘΑ ΕΛΕΓΕ ΑΥΤΟΣ Ο ΑΝΤΡΑΣ
Κι έτσι όπως γέρνει το φεγγάρι στους ώμους σου
και των δοντιών σου η σειρά αστράφτει στο σκοτάδι
γυναίκα θα σε πω
θα εννοώ όμως ύαινα
που οσμίστηκε τη λεία της και πλησιάζει.
[Από την έκδοση]

 

Αγγελική Κουντουράκη «Nigredo», εκδ. ΑΩ, σελ. 56

Δείγμα γραφής:

ΑΜΦΙΘΥΜΙΑ

Το πρωινό με βρήκε
σε αμφιθυμία
Μεγαλώνω ή μαζεύομαι;
Τα χελιδόνια έστησαν πάλι
τον χορό τους
Οι άνθρωποι;
Στα διλήμματα και τον ύπνο
ανερμάτιστοι μονολογούν
Βουή
ασάλευτη
Καφές και κόκκινο
Πληγές που ρέουν
μέσα από μια μήτρα πόνου
πληθωρική
μάταιη
στο κέντρο της ψυχής
Ποιητικά θραύσματα

ΕΝΟΡΜΗΣΕΙΣ

Εν αρχή είναι η ύλη
Ύλη λαχανιασμένη
με κόκκινα μάτια
Ακέραιη σιωπή
Αυγή με το λάθος στο στόμα
Έκρηξη σπασμένων οστών
σε άγνοια αριθμητικής
Ο καφές χύθηκε
Έρκος ιερό η σάρκα
Ρωγμή η ποίηση
εξακτινώνει τα θραύσματα του έρωτα
μια φορά
δύο φορές
Προστακτική η απόκλιση
Αναρωτιέμαι πόσο σπέρμα
θα βρέξει τα μάτια
για την αναγέννηση
εκείνου του παλαιού πλανήτη;

 

Δημήτρης Καταλειφός «Επί κλίνης κρεμάμενος», εκδ. Πατάκη, σελ. 112

Δείγμα γραφής:

Το κρεβάτι μια σχεδία
ενόψει τρικυμίας
που επέρχεται.
Αυτός πάντα πνίγεται στο τέλος.

Κυρίαρχο σκηνικό των ποιημάτων αυτών αποτελεί το κρεβάτι, ή καλύτερα «η κλίνη», με τις ποικίλες μορφές που αυτή παίρνει διέποντας τη ζωή μας από τη γέννηση έως και τον θάνατο. Με τον ήρωα -ή εμένα- διαρκώς παρόντα και «κρεμάμενο», η κλίνη αναδεικνύεται σε σιωπηλό μάρτυρα και καταφύγιο στη διαδρομή σώματος, μνήμης και ονείρων. (Δ. Κ., από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

 

Νίκος Παπακώστας «Αμφορείς αναμνήσεων», εκδ. ΑΩ, σελ. 40

Δείγμα γραφής:

(Δεν) Είμαστε

Είμαστε αμφορείς αναμνήσεων,
διάφανα δοχεία φυλακισμένων ονείρων
ποτάμια πόθων ξέχειλα
πλάι σε απάτητους όρκους,
που όμως καταλήγουν στην αποβάθρα
της πεζής καθημερινότητας.

Τι ωστόσο έχουμε καταφέρει;
Να αγγίξουμε μια σπίθα αστεριών χωρίς να καούμε;
Να βαδίσουμε κόντρα στο κύμα της μανιασμένης θάλασσας,
ένα κρύο δειλινό του Δεκέμβρη;
Να στολίσει τα μαλλιά μας ένα ανθάκι μυγδαλιάς,
που σκόρπισε ο μπάτης;
Άραγε ξέρουμε να αγαπάμε
όσο αφόρητα μισούμε;

Θεέ μου, πόσο μικροί μοιάζουμε
στη θέα του ουρανού,
πόσο αθώα ένοχοι για όσα δεν κάναμε
μπροστά στη γλυκιά αμαρτία της ζωής,
που σπαταλήσαμε άσκοπα.
Προσποιούμενοι κάτι που δεν είμαστε
βουλιάζοντας στα ρηχά νερά
της θολής τελειότητας.

 

Δημήτρης Τσάμος «Ελευσίνα», εκδ. Κέδρος, σελ. 30

Δείγμα γραφής:

Πίσω απ’ το φως υπάρχει το κίτρινο,
όπως πίσω απ’ το εργοστάσιο υπάρχει το στάρι.
Και το εργοστάσιο φταίει όσο φταίει το φως.
Δυστυχισμένοι άνθρωποι δεν μπορούν να δουν
τη σκιά τους· άλλοτε πλούσιοι και φτωχοί,
ελεύθεροι και σκλάβοι, άντρες και γυναίκες, γέροι και παιδιά
ενώνονταν από την ίδια θέληση…
Τώρα μόνο ο φτωχός εργάτης Γιώργης
δεν ζηλεύει τον πλούσιο· τον βλέπει και χαίρεται
σαν να είναι ο ίδιος.
Ο φτωχός εργάτης Γιώργης που έπαθε ηλιακό έγκαυμα
για να βλέπει τη φύση…
Τώρα το ζευγάρι ανυποψίαστο, περιμένοντας τον θάνατο,
κάθεται πάνω στην επιγραφή που λέει:
«Χάρισες ποτέ σου στη φύση μια εικόνα;
Η Ελευσίνα της ζωής σου Γυναίκα του Πυγμάχου;»
Μόνο ο φτωχός εργάτης Γιώργης μπορούσε
να καταλάβει την επιγραφή.
Και το κίτρινο ποιος το καταλαβαίνει;
[Από την έκδοση]

 

Κωνσταντίνα Λιβέρη «Συναστρίες», εκδ. ΑΩ, σελ. 48

Δείγμα γραφής:

ΤΑ ΑΝΕΙΠΩΤΑ

Με ρώτησες
ένα βροχερό δειλινό:
«Τι είναι ποίηση;»
Δείλιασα,
δεν ήταν ακόμα η στιγμή να σου παραδεχτώ
πως η πραγματική ποίηση
στον ωκεανό των ματιών σου κρύβεται,
στις στιγμές μας
αναφέρεται
και μελοποιείται
από τη χροιά της φωνής σου.
«Η ζωή δημιουργεί την ποίηση
και η ποίηση θέληση για ζωή»:
πράγματι το πιστεύω,
μα δεν ήταν το πρώτο που σκέφτηκα.
Με ρώτησες ένα δειλινό,
με θέα τα θολά κύματα του Ιονίου
να παφλάζουν στα πόδια μας
και την Πανσέληνο
να φωτίζει το χαμόγελό σου—
κι η απάντηση κρύβεται στα μάτια μου,
που το πρώτο πράγμα που έκαναν,
ως απάντηση,
ήταν
στα ροδαλά σου χείλη να καρφωθούν…

Δεν μπόρεσα να σ’τα πω όταν έπρεπε,
αυτά συμβαίνουν στους δειλούς, σε αυτούς που ρίσκα
φοβούνται
στη ζωή να πάρουν
και τώρα δεν μετράει ό,τι και να πω, μα, μάτια μου,
ποίηση είσαι εσύ.

 

Νίκος Παναγόπουλος «Πέρασμα», εκδ. ΑΩ, σελ. 32

Δείγματα γραφής:

Παλιό ποίημα

Ένας φάρος αναβόσβηνε από εκείνο που δεν φαίνεται έμοιαζε ν’
ακολουθείς τη λεπτή κλωστή που από κάπου είχε ανατείλει. Όλα
εκείνα τα μακρινά πρωινά, πιέζοντας το χέρι μου, ένα αεροπλάνο
στον ουρανό.

Μυστικά

Πατώντας πεπονόφλουδες στην άκρη
του ουρανού,
o λύκος χάνεται κάπου στην εξοχή.
Η αλεπού κοιμίζει τα μικρά της.
Ολόκληρες πόλεις βυθίζονται μέσα σε
μια σταγόνα βροχής.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top