Fractal
Home / Κριτική θεάτρου / ☆ Για την παράσταση «Νίκη, απόψε στο πάρτι»
07/06/2022, 6:08 πμ

☆ Για την παράσταση «Νίκη, απόψε στο πάρτι»

Γράφει η Κατερίνα Καζολέα // *

 

 

Δραματουργική μεταγραφή του έργου της Νίκης Τριανταφυλλίδη από την Ρούλα Πατεράκη στο Θέατρο Φούρνος

 

 

 

Ένα πάρτι σαν μυστικός δείπνος

Δεν έχω εικόνα του αρχικού κειμένου της Νίκης Τριανταφυλλίδη με τίτλο «Πάρτι στο σπίτι της Ελισάβετ Π.» για να διακρίνω την σχέση της μεταγραφής με το πνεύμα της συγγραφέως. Δυστυχώς ούτε είχα δει την παλαιά παράσταση για να κάνω παραλληλισμούς. Λυπάμαι  που μού λείπουν αυτά τα βασικά συμφραζόμενα, αλλά θα αποτολμήσω μια αποτύπωση της εντύπωσής μου από την δραματουργική μεταγραφή και σκηνοθεσία της Ρούλας Πατεράκη.

Είδα στο έργο τις σπαρακτικές μεταμορφώσεις  ενός ψυχισμού που θέλει να συνδεθεί αλλά δεν τα καταφέρνει κι έτσι παρατηρεί τον κόσμο από κάποια απόσταση, ενώ ταυτόχρονα  παραδίδεται στον κόσμο μέσα από ρόλους και πόνους. Αξιοπρεπείς πόνους, εσωτερικευμένους,  εν είδει συνειδητοποίησης.

 

Η παράσταση εμπεριείχε την επιθυμητή αίσθηση κάθαρσης, γιατί δημιουργούσε ταύτιση με τον βαθμό της αποξένωσης που λίγο-πολύ όλοι βιώνουμε στην ενσάρκωσή μας σε αυτό τον κόσμο. Οι αντανακλάσεις των νερών στους τοίχους ενίσχυαν εξαιρετικά αυτή την εντύπωση, της ζωής και του ρευστού. Του ποταμιού που δεν είναι ποτέ το ίδιο. Και του ανθρώπου που είναι ποτάμι, καθώς κυλούν γύρω του και μέσα του νερά και πέτρες κι επιχωματώσεις που του δημιουργούν μνήμες.

Το οπτικοακουστικό περιβάλλον του Αβραάμ Παπαβραμόπουλου συμπλήρωνε και ολοκλήρωνε την αφήγηση με τρόπο που γινόταν αναπόσπαστο λειτουργικό κομμάτι της παράστασης. Οι ατέλειες που μπορεί να υπήρχαν στην προβολή των εικόνων, καθώς η ορατότητα ήταν κάπως  δύσκολη λόγω θέσεως, γίνονταν πλεονέκτημα, γιατί έτσι ατελής και αποσπασματικοποιημένη είναι η πρόσληψή μας για τον κόσμο καθώς και η τελική απαρίθμηση σε έναν απολογισμό της ζωής. Οι όποιες δυσκολίες στην προβολή, λόγω χώρου, αντιστράφηκαν σε πλεονεκτήματα λόγω του κειμένου και της ιδιομορφίας του.

Η αφηγήτρια τεμαχίζει τον εαυτό της, αυτόν που υπογράφει ως Νίκη του Ρόδου, που θα του αποδιδόταν η ομορφιά, το άρωμα, το αγκάθι, το εύθραυστο και το εφήμερο· χαρακτηριστικά που η ηθοποιός Νάνα Παπαδάκη απέδωσε σωματοποιημένα στην ερμηνεία της στο έπακρον. Μάς μιλάει εξαρχής για την τριχοτόμησή της  στους ρόλους της  Ελισάβετ, της Μαξίμ και της Αλίκης, σαν να έζησε με τρεις μορφές, ή σαν να ταυτίστηκε με τρία διαφορετικά πρόσωπα της επιλογής της, πιθανόν τις τρεις αδελφές του Τσέχωφ. Γρήγορα εμπλέκεται στην αφήγηση και ο έρωτας, ως Πρίγκιπας των Κρίνων, καθώς και η Μητέρα και ο Πατέρας, αναπόδραστα οι δυό τελευταίοι, πώς θα μπορούσε να μην αποτελούν  αναφαίρετο κομμάτι της ψυχής οι γεννήτορες;  Έτσι εμφανίζονται και αυτοί οι τρεις τελευταίοι ως καθρεφτίσματα ή αντιφεγγίσματα  ή απομεινάρια της ίδιας γυναίκας,  αφού επέλεξε συγκεκριμένα επεισόδια με αυτούς να τα χτίσει μέσα της ως δομικά υλικά της ιστορίας της ψυχής της. Πρόκειται για έναν υπέροχο μονόλογο απολογισμού, που εστιάζει στον αναπόφευκτο κατακερματισμό των ψυχικών μας σπλάχνων, τόσο που θυμήθηκα τον δόκτορα Κροκόφσκι στο Μαγικό βουνό του Τόμας Μαν, αυτόν που έκανε ψυχικό διαμελισμό στους ασθενείς. Αυτόν που λέει πως δεν συνάντησε ποτέ έναν τελείως υγιή άνθρωπο. Κι εδώ ας εννοηθεί  ολόκληρο, συμπαγή και όχι κατακερματισμένο.

Η αφηγήτρια, ιδανικά ενσαρκωμένη από την Νάνα Παπαδάκη,  φωτογραφίζει και μετράει τη ζωή της μέσα από ρόλους και συναντήσεις, μέσα από αναμνήσεις οικογενειακών συμβάντων και ενοχών όπως π.χ. κατά την αυτοϊκανοποίηση. Η εξιστόρηση περιέχει θεσπέσιο ποιητικό λόγο μαζί με μια αιχμηρή θέαση του κόσμου,  με την ποίηση ζυγισμένη  στη σωστή ποσότητα ώστε να μην χάνεται η κατανόηση και ο ειρμός της πλοκής. Συντελείται ένα επιτυχές δέσιμο ποίησης, ρεαλισμού και συμβολισμών. Οι συμβολισμοί παρήλαυναν κυρίως στα προβαλλόμενα βίντεο που έδειχναν τη φθορά και τη σήψη, ως διαδικασία της φύσης πάνω σε ένα νεκρό ελάφι, την Ολυμπία του Μανέ ως περήφανη  πρόκληση σε μια μποέμικη ζωή, ή την γυναίκα που πηδάει προς τα πίσω ένα σκαμνί,  δηλώνοντας την εποχή της προχωρημένης ηλικίας που οι αναμνήσεις γίνονται κύριο θέμα στη ζωή των ηλικιωμένων.

Στην παράσταση που παρακολούθησα βίωσα κάτι μοναδικό στο φινάλε, το οποίο ήταν τόσο συγκλονιστικό και απότομο με τις τελευταίες δυνατές  του φράσεις, και την μουσική που τις συνόδευε,  ώστε το κοινό καθηλωμένο δεν χειροκροτούσε και μάλλον σκεφτόταν όπως εγώ  πως δεν έπρεπε να ταράξει τον απόηχο και το βάρος από το κάρφωμα  των τελευταίων λέξεων που σχημάτιζαν την σκηνή του τελικού  περάσματος της αφηγήτριας.  Του περάσματος στον  τελευταίο ρόλο της αδράνειας που δεν χρειάστηκε να κατονομαστεί.  Βίωσα για ένα ή δυό λεπτά την αμηχανία  του να θέλω πολύ να χειροκροτήσω κι όμως να μην το επιτρέπω στον εαυτό μου. Ευτυχώς που κανείς δεν τραυμάτισε την μαγική σιωπή που κατακεραύνωσε την εξαιρετική πρωταγωνίστρια, η οποία  τόσην ώρα μιλούσε ασταμάτητα και αίφνης σταμάτησε γιατί μόλις είχε περιγράψει την  εικόνα του θανάτου της. Απέμεινε μόνο η μουσική.  Και ήταν σα να έβλεπε ο καθένας τον δικό του θάνατο, είχε αυτή την μεταδοτικότητα.

Μετά από μέρες σκέφτηκα πως ίσως δίσταζα να χειροκροτήσω γιατί είχα τόσο ταυτιστεί ώστε είχα κι εγώ πεθάνει στη θέση της Νίκης στη σκηνή, δεν θα ήταν εφικτό επομένως να κάνω κάτι τέτοιο, ούτε ήθελα ασφαλώς να χειροκροτήσω τον θάνατό μου.

Δεν μπορείς να ταράξεις ή να μην σεβαστείς την στιγμή ενός θανάτου.

Εν κατακλείδι, η σκηνοθεσία ενίσχυε την εσωστρέφεια και τη μεταφυσική διάσταση συνθέτοντας μια ατμόσφαιρα μαγείας γεμάτη καθαρούς συμβολισμούς.  Το κείμενο βαθύ και κοφτερό  έλαμπε με τρόπο ακαταμάχητο, η κάθε λέξη στην εκφορά της πατούσε γερά προκαλώντας  αυτόνομο ρίγος.

Η ηθοποιός ερμήνευσε την πολυσχιδή ηρωίδα με στιβαρότητα και δυναμισμό, με ερωτισμό και πυκνότητα συναισθημάτων. Στο πάρτι της Νίκης είχε καλέσει όλους τους εαυτούς της και κάτι θύμιζε μυστικό δείπνο.

***

 

 

Θέατρο Φούρνος, Μαυρομιχάλη 168            

 

Συντελεστές:

  • Κείμενο: Νίκη Τριανταφυλλίδη
  • Δραματουργική μεταγραφή – Σκηνοθεσία: Ρούλα Πατεράκη
  • Βοηθός σκηνοθέτη: Γιώργος Ζορμπάς
  • Οπτικοακουστικό περιβάλλον – Ψηφιακή επεξεργασία: Αβραάμ Παπαβραμόπουλος
  • Φωτισμοί: Ρούλα Πατεράκη
  • Διεύθυνση παραγωγής: Γιώργος Ζορμπάς
  • Κατασκευή σκηνικού: Θανάσης Θαλασσινός
  • Ραδιοφωνικό σποτ: Spyxad / advertising solutions
  • Υπεύθυνη θεάτρου: Μυρτώ Καμβύση
  • Τεχνικός θεάτρου: Αποστόλης Τσατσάκος
  • Φωτογραφίες παράστασης; Κατερίνα Τζιγκοτζίδου
  • Φωτογραφίες προώθησης: Θοδωρής Σταμπέλος
  • Βοηθός φωτογράφου: Γιώργος Τσιμπίδης
  • Υπεύθυνοι Επικοινωνίας: Μαριάννα Παπάκη, Νώντας Δουζίνας
  • Παραγωγή: Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία “Μαλντορόρ”
  • Ερμηνεύει η Νάνα Παπαδάκη

 

Ευχαριστίες στην κόρη της Νίκης Τριανταφυλλίδη, Ζωή Τριανταφυλλίδη, για την παραχώρηση των αποκλειστικών δικαιωμάτων του έργου.

 

 

 

 

* Η Κατερίνα Καζολέα  σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και συνέχισε με  μεταπτυχιακές σπουδές στην ιστορία τέχνης και την κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Regensburg. Εργάστηκε στο Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας. Παρακολούθησε πολλά εξάμηνα μαθημάτων στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών ΕΚΠΑ. Έχει εκδώσει δύο συλλογές διηγημάτων, μία ποιητική συλλογή και έχει γράψει εννέα θεατρικά έργα, αναρτημένα στο katerinakazolea.gr

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top