Fractal
Home / ΑΠΟΨΕΙΣ / Μουσικά και Άλλα Διλήμματα
23/04/2024, 8:02 μμ

Μουσικά και Άλλα Διλήμματα

Γράφει ο Χρήστος Δούκας //

 

 

 

Το τραγούδι της ρεμπέτικης κομπανίας έφτανε στην κορύφωση, ενώ συνοδεύονταν από συντονισμένες χορευτικές κινήσεις με απότομες εκτινάξεις, βαθιά καθίσματα και περιστροφές, μέχρις ότου οι κινήσεις άρχισαν να περιορίζονται, καθώς η μουσική άρχισε σιγά-σιγά να κατεβάζει τόνους. Εκείνος έκλεισε τον χορευτικό του κύκλο με μια τελευταία εκρηκτική φιγούρα, μέσα σε γενική αποθέωση. Ήταν παραγγελιά, όπως παραγγελιά ήταν όλα τα τραγούδια, ώστε να εναρμονίζονται οι μουσικοί ρυθμοί με την ιδιοσυγκρασία και τα βιώματα του παραγγέλλοντος.

 

 

Από την άλλη μεριά, ο πρόεδρος του συλλόγου, με τους ενδεδειγμένους για την περίσταση φωνητικούς κυματισμούς, εξήρε από μικροφώνου, τη σημασία της ετήσιας διοργάνωσης του χορού του Συλλόγου, ως θεσμού, σηματοδότη στην ιστορική εξέλιξη του ελληνικού τραγουδιού, από τα πολιτικά τραγούδια της μεταπολίτευσης, μέχρι τη ρεμπέτικη μουσικο-χορευτική σύναξη των τελευταίων ετών.

Όλα καλά, αλλά με τον καιρό, χρόνο με το χρόνο, όπως ήταν αναμενόμενο, αυξήθηκε το ποσοστό γήρανσης της συνάθροισης. Κάτι το οποίο δεν είναι κακό, θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι και καλό από την άποψη της σημασίας στις θεμελιώδεις, ιστορικές καταβολές, στην καλλιέργεια μιας παραταξιακής συνείδησης από παλιές «ηρωικές» παραστάσεις και λοιπά και λοιπά…

Το πρόβλημα που εμφανίστηκε ήταν (είναι) η αδυναμία αντικατάστασης κάθε παλαιού μέλους που αποχωρούσε από κάποιο νεώτερο, με αποτέλεσμα την πτώση της επιρροής του συλλόγου στις εξελίξεις, όπως μαρτυρούν και τα πενιχρά αποτελέσματα στις σχετικές εκλογικές διαδικασίες.

Όπως ήταν φυσικό, το θέμα απασχόλησε την Εκτελεστική Γραμματεία του Κινήματος. Στη σχετική έκτακτη συνεδρίαση, σύμφωνα με πληροφορίες, τέθηκε ευθέως το θέμα της ανάγκης μιας μουσικής διεύρυνσης και σε άλλες μουσικές μορφές (όπως ελαφρό λαικό, ροκ, τζαζ, έθνικ κ.α.), ώστε να προσελκύσει μια πιο ευρεία κλίμακα προτιμήσεων νέων μελών. Φαίνεται μάλιστα ότι δρομολογήθηκαν και βρίσκονται σε εξέλιξη διεργασίες για ένα συνολικότερο ανασχεδιασμό/αναθεώρηση του συλλόγου σε νέες βάσεις.

Το σκεπτικό της πρότασης αναθεώρησης είναι ότι η κατάσταση δεν είναι διαζευκτική μεταξύ των δυο μουσικών τάσεων. Μπορούμε να είμαστε ό,τι επιθυμούμε, ή με τον ένα τρόπο ή με το άλλο ή και με τους δυο μαζί.

Μα τι λέμε τώρα, τίποτα δεν θα μας εμποδίσει να αισθανόμαστε άνετα με τους εαυτούς μας και δεν χρειάζεται, όπως ορισμένα κέντρα επιδιώκουν, να υποβληθούμε σε «χειρουργικές» επεμβάσεις ή μεταμοσχεύσεις στον τρόπο σκέψης και στα συναισθήματα, ώστε να «κανονικοποιηθούμε» και να «μεταρρυθμιζόμαστε» ανάλογα με τις απαιτήσεις των ισχυρών της εξουσίας (ξέρουμε πια τι σημαίνουν ορισμένες από αυτές τις «αναπροσαρμογές»).

Το θέμα φαίνεται ότι ξεπερνά τις μουσικές προτιμήσεις και εγγίζει ευρύτερες επιλογές τρόπων ζωής. Αλλά με όσα συμβαίνουν, με τόσες παραμορφώσεις, αλλαγές, καινοτομίες κτλ με τις οποίες βομβαρδιζόμαστε καθημερινά, πώς να βρεθεί κάποιος χώρος σταθερότητας επιλογών; Όλα εμφανίζονται συγκεχυμένα και ρευστά.

Με άλλα λόγια το ζήτημα ξεπερνά τα όρια μιας διχοτομικής αντίληψης των πραγμάτων της μορφής «ή το ένα ή το άλλο», σε πιο σύνθετες λύσεις, σε ένα συγκερασμό απόψεων ακόμα και διαφορετικών, σε καινούργια υβριδικά σχήματα συνδυασμού του παραδοσιακού με το νεωτερικό, του «εξωτερικού με το «εσωτερικό», του μακρόκοσμου με το μικρόκοσμο και άλλα παρόμοια. Στο μόνο χώρο που υπάρχει ακόμα ελπίδα να εμφανιστεί η στιγμή της αλήθειας.

Είναι σαν να ανεβαίνουμε σε ένα βουνό και να βλέπουμε τα πράγματα από διαφορετική οπτική ύψους, αναθεωρώντας και εμπλουτίζοντας την εικόνα για τον κόσμο και τις ενέργειες για τη βελτίωσή του. Αλλάζει τότε η υφή και οι διαστάσεις του χώρου και του χρόνου εντός των οποίων κατοικούμε.

Βρισκόμαστε τώρα σε έναν κόσμο ενδιάμεσης δυναμικής που πρώτος ανακάλυψε ο Αριστοτέλης και πολλοί έχουν διερευνήσει από τότε. Εκεί που γεννώνται και συναντώνται ιδέες, διαμορφώνονται κοινωνικά ρεύματα και καινούργιες αναζητήσεις χωρίς να μορφοποιούνται σε παγιοποιημένες, τυποποιημένες καταστάσεις. Φτάνοντας μέχρι το χώρο αυτό, γεννιέται η απορία: Πώς μπορούν να συνδεθούν οι δύο καταστάσεις στα ανθρώπινα και φυσικά όντα; Ενώ στο ορατό σύμπαν επικρατεί μια γραμμική σχέση μεταξύ των πραγμάτων, μεταξύ αιτίου και αποτελέσματος, στο αόρατο σύμπαν επικρατούν συνθήκες πιθανότητας και συνθετότητας.

Πώς να συνδυαστεί ο εξωστρεφής χορός της συμμετρίας στις πίστες του «φαίνεσθαι», με την «ρήξη της συμμετρίας» (symmetry breaking) στον αέναο χορό που διαδραματίζεται στις πίστες του βαθύτερου εαυτού μας, του «είναι» και του «γίγνεσθαι»; Είναι συμβατές οι δυό αυτές κινήσεις;

Αλλά πήγαμε πολύ μακριά και είναι βέβαιο ότι θα ακουστούν δικαιολογημένα, επικριτικές φωνές: «Αυτά δεν έχουν σχέση, είναι προσχηματικά, πάλι είσαστε εκτός θέματος όπως άλλωστε και για κάθε θέμα». Ναι, ίσως, αλλά μήπως όλοι είμαστε εκτός θέματος και αυτό που κάνουμε είναι να περιπλανιόμαστε στα σκοτάδια, σε χορογραφίες του εαυτού μας, ώστε να βρούμε κάποιο νόημα;

Δεν ξέρουμε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα στον εν λόγω σύλλογο και γενικά στις συλλογικές οργανώσεις, ποιες οι εξελίξεις στα μουσικά δρώμενα και στα επερχόμενα φεστιβάλ, μέσα σε αυτόν το σαρωτικό κλυδωνισμό των κοινωνικών και πολιτισμικών συνθηκών.

Λόγω της αβεβαιότητας, σκεφτόμαστε ότι θα ήταν σώφρον να αποφεύγει κανείς τις τελεσίδικες, μονομερείς-συμβατικές επιλογές, αντί άλλων πιθανών ανοικτών επιλογών. Καλύτερα επιλογές που ενσωματώνουν το απρόβλεπτο και απροσδιόριστο σε πιθανούς διαφορετικούς δρόμους, από επιλογές που κλείνουν την πόρτα σε διαφορετικές διαδρομές και μοιραία οδηγούν στο στένεμα, στις διαψεύσεις, στο μαρασμό και στους κινδύνους της κοινωνικής-πολιτισμικής απομόνωσης. Καλύτερα μια συνοχή που βασίζεται στην πολυφωνία, και σε ανατροπές, από μια «συνοχή» που περιορίζεται στα σαθρά θεμέλια της ομοιομορφίας της εσωστρέφειας και του οργανωτισμού..

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες:
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top